Prowincja Chrystusa Króla

PALLOTYŃSKI INSTYTUT HISTORYCZNY

Kalendarium Pallotyńskie na 1 czerwca

1957 – W Castel Gandolfo, ks. Wojciech Turowski, były generał pallotynów spotkał się ze Stefanem kard. Wyszyńskim i biskupami polskimi.

Stefan kard. Wyszyński przebywał w Rzymie od 6 maja 1957; jego pobyt w Wiecznym Mieście trwał ponad miesiąc czasu. 18 maja pap. Pius XII wręczył mu kapelusz kardynalski.

*******************************************************

Inne wydarzenia tego dnia:

1926 – Ks. Alfons Męcikowski, rektor Wadowic, wyjechał do USA. Powrócił pod koniec tego roku.

1930 – W uroczystość Królowej Apostołów Patronki Stowarzyszenia, wspólnota ołtarzewska urządziła akademię ku czci Matki Bożej. Jej program obejmował: dwa odczyty, wiersz, dwa utwory chórowe i jeden wspólny śpiew.

1931 – Rozpoczęła się VI Kapituła Generalna Stowarzyszenia. Po raz pierwszy wzięli w nich udział polscy pallotyni: ks. Wojciech Turowski, przełożony regii polskiej i ks. Augustyn Zaraza, delegat. Przedmiotem obrad Kapituły było przede wszystkim przygotowanie Stowarzyszenia na celebrację 100.lecia swego powstania, które przypadało na 1935 rok. 16 VI ks. Giacinto Cardi został ponownie wybrany przełożonym generalnym (wcześniej pełnił tę funkcję w latach 1919 – 1925). Rządził Stowarzyszeniem do 1937.

1934 – Bracia pallotyńscy rozpoczęli prowadzenie Księgarni na Krakowskim Przedmieściu. Przez dłuższy czas pracowali tu: br. Paweł Ulrich, który działał przez dłuższy czas z p. Alfonsem Prabuckim oraz br. Franciszek Cichowski. Księgarski rynek zagraniczny przejął ekonom regii ks. Albin Łukiewski. Szybko sprowadził większą liczbę przedmiotów do użytku liturgicznego, zwłaszcza dużych mszałów różnych wydawnictw, które szybko poznikały z półek księgarni. Zaopatrzono też księgarnię w niepallotyńskie wydawnictwa. Innowacje te przyczyniły się do znacznej zwyżki dochodów, które kazały spokojniej patrzeć na spłatę pożyczki holenderskiej.

1936 – W drugi dzień Zielonych Świątek Ołtarzew odwiedził ks. radca Albin Łukiewski z braćmi i postulantami z Warszawy.
– Tego dnia ks. Norbert Pellowski wyjechał na wycieczkę z chórem, a bracia: Błażej Niedziela, Kazimierz Szafrański i Antoni Gorczyca – z ministrantami.

1945 – czerwiec – Bp Teodor Kubina, częstochowski ordynariusz, udzielił pallotynom zezwolenia na osiedlenie się w Częstochowie. Zostali tam skierowani: ks. Leon Cieślak i ks. Konstanty Kobielus. Zamieszkali tymczasowo w domu Księży Emerytów przy ul. 3 Maja 6. Wkrótce do nich skierowany został br. Stanisław Rżysko.

1956 – W Ołtarzewie kl. Jan Kamiński złożył profesję wieczną na ręce ks. Stanisława Czapli.

1972 – Rada Regii Miłosierdzia Bożego wybrała nowe Zarządy Domowe:
-Osny Drukarnia (ks. Szczepan Bober, ks. Alojzy Misiak, ks. Jan Wroński);
-Paryż (ks. Stanisław Suwała, ks. Józef Sadzik, ks. Jacques Crisou);
-Ekonomem i Dyrektorem Drukarni został ks. Jacques Crisou;
-ks. Tadeusz Tomasiński miał się zająć zabudową terenów w Osny, pod dyrekcją Rady Regionalnej i specjalnego Komitetu.

1972 – W uroczystość Bożego Ciała księża i alumni wyjechali z pomocą duszpasterską do Ożarowa Mazowieckiego, Gołąbek, Jelonek, Rokitna i Zaborowa.
– Wieczorem do Ołtarzewa na wypoczynek przyjechał ks. Bronisław Bozowski, kapelan warszawskich Wizytek („nasz stary przyjaciel” – jak nazwał to kronikarz).

1973 – Ks. Alojzy Minkus wyjechał ze Szczecina do Monachium w NRF i tam ukończył studia w Institut für Katechetik und Homiletik (X 1973 – VII 1975; temat pracy dyplomowej: „Gewissensbildung des Kindes in der polnischen Familie als „Ansatz” zur Busserziehung”). Z przyczyn zdrowotnych przeniósł się do Berlina Zachodniego i od I 1976 pracował jako kapelan szpitala. 3 IX 1976 został inkardynowany przez kard. Alfreda Bengscha do diecezji berlińskiej. Zmarł w Berlinie 17 VII 2012.

1975 – W Ołtarzewie, podczas niedzielnej Eucharystii o godz. 12:00, wspólnota parafialna i seminaryjna, wraz z licznie zaproszonymi gośćmi, pożegnała 7. kapłanów udających się na misje do Rwandy. Byli to księża: Józef Baran, Henryk Pastuszka, Zbigniew Pawłowski, Aleksander Pietrzyk – wszyscy neoprezbiterzy oraz Henryk Hoser, Antoni Myjak i Tadeusz Bazan. Trzej ostatni przyjęli święcenia rok wcześniej i przebywali dotąd we Francji celem pogłębienia znajomości języka francuskiego. Wśród różnych przemówień należałoby wspomnieć o pożegnaniu przez dzieci i młodzież parafii. Na uroczystość przybył ks. Tadeusz Tomasiński, sekretarz ds. misji pallotyńskich z Paryża. Z księży diecezjalnych był obecny ks. dziekan pruszkowski Jan Górny.

1977 – Z Niemieckiej Republiki Demokratycznej przybył do Ołtarzewa kandydat do naszego Stowarzyszenia Andrzej Kopke, skierowany tu przez ks. Erwina Siebersa SAC. Przez trzy miesiące uczył się najpierw języka polskiego.

1979 – W ołtarzewskiej wspólnocie odbył się dzień skupienia. Rano na Mszy św. koncelebrowanej, homilię miał ojciec duchowny Seminarium, ks. Feliks Folejewski, a przed obiadem konferencję ascetyczną poprowadził ks. rektor Roman Forycki. Wieczorem odbyło się nabożeństwo w intencji Ojca Świętego Jana Pawła II, który następnego dnia, 2 czerwca 1979, przybył do Polski z pierwszą pielgrzymką apostolską.

1980 – niedziela – Bp Józef Glemp, ordynariusz warmiński, przewodniczył w Rynie koncelebrowanej Mszy św., wygłosił homilię, a po niej poświęcił kościół pw. MB Częstochowskiej – mury nowej świątyni, ołtarz centralny, tabernakulum i cały wystrój wykonany w drzewie i z metaloplastyki. W uroczystości tej wzięli liczny udział księża diecezjalni z okolicznych dekanatów, księża pallotyni na czele z ks. prowincjałem Henrykiem Kietlińskim, chór Seminarium z Ołtarzewa (37 alumnów: chórzystów i asystujących biskupowi przy poświęceniu oraz trzech księży). Chór z Ołtarzewa przed południem występował jeszcze na Mszy św. w Szymonce.
Kościół w Rynie wraz z wyposażeniem oraz zapleczem duszpasterskim (nowa plebania) zbudował w latach 1978-80 ks. proboszcz Ryszard Witkowski. Ponadto ks. Ryszard odnowił starą plebanię, wyremontował i wyposażył salki katechetyczne oraz zadbał o gospodarcze zaplecze. O dokonaniach ks. Ryszarda powiedziano trafnie, że „zastał parafię Ryn drewnianą, a pozostawił murowaną”. Dokonał tego dzięki wielkiej ofiarności i pracy pełnej poświęcenia.
Bp warmiński, Tomasz Wilczyński, 8 IX 1957 powierzył pallotynom duszpasterstwo w Rynie. Samodzielna parafia pw. Niepokalanego Poczęcia NMP została utworzona w 1962 i przydzielona do dekanatu giżyckiego pod wezwaniem św. Szczepana Męczennika.
Od początku pallotyni z parafianami czynili starania o przejęcie kościoła ewangelickiego pw. Chrystusa Króla (budowę rozpoczęto w 1584, a w 1604 konsekrowano go). Kościół ten uległ pożarowi przed 1939. Pomimo usilnych starań, kościół w 1971 został przez miejscowe władze wysadzony i rozebrany. Na jego miejscu postawiono zajazd.

1983 – Ks. Henryk Herkt otrzymał pozwolenie z Wydziału Architektury w Warszawie na budowę kościoła w Otwocku i 9 VI tego roku rozpoczął budowę 2-poziomowej świątyni. Wmurowania kamienia węgielnego, pochodzącego z grobu św. Piotra i poświęconego przez papieża Jana Pawła II, dokonał bp Jerzy Modzelewski 20 X 1985.
Plany całego kompleksu (kościół i dom leczniczo-wypoczynkowy dla członków Stowarzyszenia) opracował architekt Zbigniew Pawelski z Warszawy.

1983 – W Centre du Dialogue w Paryżu zainstalowano organy elektronowe „Domus 8”, na zamówienie ks. Stanisława Rysia.

1989 – Przeżywanie Międzynarodowego Dnia Dziecka wspólnota seminaryjna rozpoczęła o godzinie 5:15 (!) audycją niezależnej radiostacji „Kubuś i Marysia”. Spiker – seminaryjny radca do spraw kultury – zachęcał do „poszukiwania lat niepoważnych, które już niestety minęły”.

1993 – Sekretarzem prowincjalnym Prowincji Zwiastowania Pańskiego został ks. Piotr Marek.

1994 – W szpitalu w Wadowicach zmarł ks. Franciszek Rafacz (ur. 1920 w Załucznem, w parafii Odrowąż Podhalański, w diecezji krakowskiej). Po święceniach kapłańskich pracował w Ołtarzewie jako pomocnik ekonoma, a w 1948 w Chełmnie. Kolejne dwa lata był duszpasterzem w Wałbrzychu, a następne cztery w Częstochowie. W latach 1950-54 przebywał w Radomiu, a następnie przez trzy lata w Ołtarzewie w pracy administracyjnej. Od 1960 pracował w Kielcach, Szczecinie, Zakopanem i Orawce. Przynależąc do Zakopanego, zasadniczo przebywał w swym domu rodzinnym ze względu na stan zdrowia oraz pomoc duszpasterską. Pomiędzy 9 IX a 9 XII 1965 pracował w Wólce Mlądzkiej. Od 1966 związany był z domem wadowickim. Przez pewien czas sprawował funkcje proboszcza w parafii Radocza.

1997 – W dniach 25 V – 1 VI, kilkunastoosobowa grupa alumnów uczestniczyła w odbywającym się we Wrocławiu 46. Międzynarodowym Kongresie Eucharystycznym. Ojca Świętego Jana Pawła II reprezentował sekretarz stanu Stolicy Apostolskiej, Angelo kard. Sodano. Alumni ołtarzewscy udali się do Wrocławia w trzech grupach jako przedstawiciele Seminarium, jako członkowie seminaryjnej wspólnoty charyzmatycznej „Nazareth” i jako uczestnicy indywidualni.

2000 – Ks. Józef Krzeski jako emeryt został skierowany do Otwocka (dom przy ul. Stefana Żeromskiego). Tu początkowo – w miarę swoich możliwości – podejmował jeszcze prace rekolekcyjne oraz posługiwał duszpastersko w parafii i wśród sióstr zakonnych, ale postępujące z czasem zmiany miażdżycowe wymagały przeniesienia go do Pallotyńskiego Domu Opieki im. św. Wincentego we Wrzosowie k. Radomia, gdzie przebywał od 2015 aż do śmierci, która nastąpiła tam w 2016.

2003 – Abp Kigali Thaddée Ntihinyurwa erygował parafię w Kabuga. Do tego czasu Kabuga była filią parafii Masaka, gdzie pallotyni pracowali w latach 1974-2008. Pierwszym proboszczem w Kabuga został ks. Antoni Myjak, który tę funkcję pełnił do 9 IX 2008. Głównym celem obecności pallotynów w Kabuga była opieka nad sanktuarium i troska o rozwój kultu Miłosierdzia Bożego. Pierwszym odpowiedzialnym za rozwój kultu i miejsca był ks. Stanisław Urbaniak. 14 IX 2010 abp Ntihinyurwa podniósł świątynię w Kabuga do rangi sanktuarium. Pierwszym rektorem sanktuarium został ks. Stanisław Filipek.

2006 – Ks. Włodzimierz Mozolewski podjął pracę w Tołoczynie k. Orszy jako duszpasterz – wikariusz. W 2010 ze względu na stan zdrowia został przez przełożonych odwołany z pracy na Białorusi i skierowany na Zacisze do Warszawy. Pomimo wieku nie chciał być bezczynny, stąd stale angażował się w duszpasterstwo w diecezji warszawsko-praskiej i na Białorusi. Był więc rezydentem w parafii Dębe Wielkie, później w Grzebowilku, a przez ostatnie dwa lata u św. Maksymiliana Marii Kolbego w Józefowie-Błotach k. Otwocka. Zmarł w 2016.

2008 – W Odivelas w Lizbonie zmarł ks. Jan Janik (ur. 1949 w Masłowie, w diecezji kieleckiej), misjonarz w Brazylii i Portugalii, delegat prowincjała w Brazylii 1982-92. Ks. Janik od 1992 pracował duszpastersko w prokurze regii brazylijskiej w Portugalii. Był tam proboszczem parafii Najśw. Imienia Jezus w Odivelas k. Lizbony (1992-99), która liczyła 100 tys. mieszkańców, kapelanem skautów, a od 2000 kapelanem szpitala Santa Maria – największego szpitala na przedmieściach Lizbony (1400 łóżek), oraz kapelanem więzienia. Od 2001 był redaktorem czasopisma „Mensageiro da Misericórdia Divina”. W 2004 został mianowany członkiem Rady Kapłańskiej Patriarchatu w Lizbonie, jako reprezentant kapelanów szpitalnych i wojskowych tego miasta. Wybudował kościół pw. Miłosierdzia Bożego w Odivelas-Patameiras, rozpoczął budowę kościoła pw. Królowej Apostołów w Odivelas-Ramada, odremontował parę starych kościołów oraz zadbał o nowe kościoły.
Ksiądz Jan „[…] zawsze był pełen radości, otwartości, dobroci, człowiek wielkiego serca, pełen życia, ciągle szukający nowych okazji do podjęcia kolejnej pracy. […] Mimo wielu obowiązków zawsze znalazł czas, żeby zastąpić potrzebującego kapłana, porozmawiać z drugim człowiekiem. Jak sam o sobie mówił, był »lekarzem dusz«. Dla wielu osób w prostych słowach potrafił znaleźć rozwiązanie trudnych życiowych problemów” (ks. Artur Karbowy). Był bardzo lubiany i znany z niesamowitego poczucia humoru.

2010 – W Poznaniu odbyły się uroczystości pogrzebowe br. Jana Brezy. Został pochowany na cmentarzu Junikowo (ul. Cmentarna) w Poznaniu, w II kwaterze pallotyńskiej.

2017 – W Myślenicach, w Szkole podstawowej nr 2 im. Bohaterów Westerplatte odbyło się XXXIV Sympozjum Klubu Szkół Westerplatte. Po oficjalnym otwarciu Sympozjum na szkolnym dziedzińcu, odśpiewaniu hymnu szkoły oraz przekazaniu pocztowi z „Dwójki” sztandaru Klubu Szkół Westerplatte i złożenia kwiatów pod szkolną repliką pomnika Obrońców Westerplatte, uczestnicy z pocztami sztandarowymi na czele przeszli do Sanktuarium Matki Bożej Myślenickiej. Mszy św. przewodniczył ks. Mirosław Smyrak w asyście ks. Jacka Jezierskiego SAC, rektora domu wadowickiego i ks. Stanisława Tylusa SAC, który wygłosił homilię. Wskazał w niej na Westerplatte jako ikonę walki do samego końca w obronie tego, co dla nas święte. Nawiązał też do osoby ostatniego kapelana na Westerplatte, ks. majora Leona Bemke, pallotyna.
Z kościoła uczestnicy przeszli pod Pomnik Niepodległości na rynku, gdzie odczytano Apel Pamięci i złożono kwiaty.
Oficjalne uroczystości odbyły się w myślenickim Ośrodku Kultury i Sportu. Wzięli w nich udział m.in. dyrektor generalny Ministerstwa Edukacji Narodowej Mirosław Sanek, poseł Jarosław Szlachetka, wicewojewoda małopolski Piotr Ćwik, wicekurator oświaty Halina Zimmer, prezes Klubu Szkół Westerplatte Adam Szatkowski, burmistrz Maciej Ostrowski, starosta Józef Tomal i wielu innych gości oraz przedstawicieli zaprzyjaźnionych szkół, społeczność szkolna i lokalna.

2018 – W Gnieźnie zmarła s. Teresa Matula (w świecie Anna, ur. 1939 we wsi Zaborze, pow. Cieszyn), pallotynka. Wiele lat służyła Zgromadzeniu jako katechetka i organistka. Posługiwała w Częstochowie (17 lat), Gnieźnie (16 lat), Krakowie (9 lat), Warszawie, Gdańsku, Katowicach i Koszalinie. S. Teresa pełniła również obowiązki przełożonej w Częstochowie i Katowicach. Przez rok prowadziła wykłady z liturgiki i śpiew dla postulantek w Warszawie oraz przez dwa lata śpiew dla postulantek w Gdańsku.
Służba Bogu i ludziom znaczyła całe życie s. Teresy i nadała piękny kształt jej starości. Współsiostry wspominają, że s. Teresę cechowały: pokój serca, życzliwość, miłe pozbawione narzekania usposobienie, promienny uśmiech (podczas dyżuru przy furcie obdarzała radością każdą osobę przychodzącą do naszego domu). Zawsze patrzyła na człowieka od dobrej strony, starała się zawsze zauważyć coś pozytywnego. Z szacunkiem i życzliwością odnosiła się do sióstr, nigdy nie krytykowała. Promieniowała dobrocią, wszystkich obdarzała pełnym miłości spojrzeniem i szczerym uśmiechem.

2019 – Nowym dyrektorem Instytutu Pallottiego w Polsce, po ks. Arturze Stępniu, został ks. Witalij Gorbatych. Ks. Witalij po święceniach kapłańskich w 2000 pracował w Biłohirii, następnie odbył studia specjalistyczne z prawa kanonicznego na Papieskim Uniwersytecie Gregoriańskim w Rzymie i pracował w Odessie. Przez 6 lat pełnił funkcję prokuratora generalnego w Zarządzie Generalnym w Rzymie. Aktualnie mieszka we wspólnocie w Konstancinie-Jeziornie.

ks. dr Stanisław Tylus SAC, Pallotyński Instytut Historyczny