Prowincja Chrystusa Króla

PALLOTYŃSKI INSTYTUT HISTORYCZNY

Kalendarium Pallotyńskie na 1 sierpnia

1944 – Wybuchło powstanie warszawskie.
I wyszedłeś, jasny synku, z czarną bronią w noc,
i poczułeś, jak się jeży w dźwięku minut – zło.
Zanim padłeś, jeszcze ziemię przeżegnałeś ręką.
Czy to była kula, synku, czy to serce pękło?
(K. K. Baczyński)

„Niech przykład powstańców i ten moralny kapitał na progu XXI wieku prowadzi nas w przyszłość i będzie dla nas pokrzepieniem, umocnieniem i zjednoczeniem w tym wszystkim, co nas różni. Powstańcy są żywym dowodem tego, że duch jest silniejszy od materii, a życie silniejsze od śmierci” (z homilii abpa H. Hosera 1 VIII 2015).

*******************************************************

Inne wydarzenia tego dnia:

1916 – sierpień – Dwunastu uczniów z wyższych klas, w tym sześciu z klasy maturalnej, otrzymało karty mobilizacyjne do wojska. Pozostało na Kopcu 27 uczniów.

1924 – Na Kopiec przybyli z Rzymu księża: Stanisław Słaboszewski (zob. pod 31 lipca) i Tomasz Mącior. Ten ostatni wykładał przez dwa lata teologię dogmatyczną, prawo kanoniczne, etykę, historię filozofii i socjologię w pallotyńskim seminarium duchownym w Wadowicach na Kopcu.

1926 – Pallotyni wydzierżawili dom przy ul. Chełmskiej w Warszawie. Poświęcono go św. Józefowi i przeznaczono dla księży odbywających studia specjalistyczne na Uniwersytecie Warszawskim. Przełożonym domu mianowano ks. Tomasza Mąciora.

Dom opuszczono już w marcu 1927, gdy otwarto dom na Pradze, przy ul. Skaryszewskiej 12 (ten zaś dom otwarto 25 III 1927).

1932 – Ks. Walerian Siuda i ks. Józef Zawidzki odbyli wycieczkę pieszą w dniach 27 lipca – 1 sierpnia, z Kopca przez Leskowiec i Babią Górę do Zakopanego.

1938 – Ks. Jan Wroński został skierowany na placówkę do Berezy Kartuskiej. Do września 1939 pracował tam jako katecheta w szkole powszechnej w Berezie oraz w czterech innych okolicznych szkołach. Pomagał również w pracy duszpasterskiej jako spowiednik i kaznodzieja oraz prowadził rekolekcje. Po inwazji sowieckiej wyjechał do Radomia.

1941 – Ks. Stanisławowi Szulmińskiemu, przebywającemu w sowieckim obozie pracy (łagrze) w Uchcie, wystawiono dokument stwierdzający, że jako obywatel polski ma prawo do wolnego przebywania na terenie Rosji oraz ma prawo przejścia do polskiej armii, tworzącej się na terenie ZSRR. Ostatecznie pozostał w obozie i umarł 27 XI 1941 na terenie łagru. Został pochowany na cmentarzu, na terenie obozu nr 3 na Wietłosianie w Uchcie.

1943 – W Orleanie (Francja) ks. neoprezbiter Alojzy Misiak odprawił Mszę św. prymicyjną.

1946 – W Gdańsku, w kaplicy Matki Bożej Częstochowskiej, w rocznicę wybuchu powstania warszawskiego odprawiono o godz. 8.00 „uroczyste żałobne nabożeństwo – z katafalkiem i „Libera” – za poległych uczestników powstania warszawskiego” (z kroniki domu).

1947 – Ks. Karol Kurek uzyskał dyspensę od braku wieku kanonicznego potrzebną do pełnienia funkcji socjusza w nowicjacie kleryków. Zmarł 14 XI 1949 w Ząbkowicach Śląskich.

1948 – Ks. proboszcz Augustyn Rolbiecki SAC obchodził w Wabczu, powiat Chełmno, srebrny jubileusz kapłaństwa. W uroczystości brał udział delegat ks. prowincjała, ks. Alojzy Arendt, sekretarz prowincjalny i ks. Tadeusz Andrzejewski, dziekan chełmiński.

1955 – Na terenie wsi Ołtarzew utopił się kl. Henryk Choromański (ur. 1932 w Ciągaczkach (obecnie Tyszki-Ciągaczki), w parafii Piski, w diecezji łomżyńskiej). Był pobożnym, pracowitym i wzorowym klerykiem. Posiadał wybitne zdolności intelektualne. Miał gorące i szczere pragnienie zostania kapłanem. W notatkach po nim, wśród prywatnych modlitw, koledzy odnaleźli jego modlitwę do Wincentego Pallottiego: „Ciebie proszę, wyproś dla mnie i dla nas wszystkich u swej Królowej i Matki, którą tak bardzo w życiu kochałeś, byśmy przejęli się do głębi Twoją ideą miłości, a przede wszystkim wprowadzili ją w życie, najpierw teraz i tu, zwłaszcza w naszym kursie, a później rozciągnęli ją na wszystkich ludzi żyjących na świecie” („Pallotyńskie zaduszki” NP 1956, s. 37).

1960 – Ks. Piotr Granatowicz został dyrektorem wydawnictwa i drukarni Pallottinum (funkcje te pełnił do 1 VII 1970). W tym czasie był także sekretarzem Komisji Wydawniczej Episkopatu Polski. Wówczas 26 X 1962 Pallottinum otrzymało zezwolenie na druk jednej z najważniejszych inicjatyw wydawniczych – wydania „Biblii Tysiąclecia”. W VI 1970 został aresztowany i skazany na 3 lata więzienia; w areszcie śledczym w Warszawie na ul. Rakowieckiej przebywał do XII 1970. Po wyjściu na wolność wrócił do Pallottinum, podejmując funkcję starszego redaktora. Kiedy w 1970 zaczęła się rozbudowa i radykalna modernizacja wydawnictwa i drukarni, ks. Piotr zaczął pełnić odtąd funkcję kierownika działu offsetowego oraz fotoskładu elektronicznego. W tym czasie odbywał odpowiednie przeszkolenie w Monotype Corporation w Londynie. Dzięki swym wszechstronnym zdolnościom opanował do perfekcji wszystkie etapy pracy w dziele offsetowym.

1970 – Ks. Stanisław Jojczyk został skierowany do Ożarowa Mazowieckiego, gdzie przez 4 lata pełnił posługę proboszcza nowo powstałej parafii. W VIII 1974 został przeniesiony do Częstochowy w charakterze duszpasterza. Jesienią 1974 pojechał do pracy duszpasterskiej w NRD, ale po wypadku samochodowym powrócił do Polski (na jego miejsce przybył ks. Henryk Chmielorz); ks. Jojczyk opiekował się też polskimi siostrami, pracującymi w szpitalu w Kullstedt. W 1975 rozpoczął pracę rekolekcjonisty w pallotyńskiej wspólnocie w Zakopanem.

1972 – Obowiązki przełożonego domu w Paryżu, po ks. Jakubie Krzyszczuku, przejął były superior Regii Miłosierdzia Bożego, ks. Stanisław Suwała.

1972 – Br. Paweł Błeński został przydzielony do Wadowic. Na tej ostatniej placówce przebywał w sumie aż 25 lat (do 1983). W Wadowicach przebywał już wcześniej, bo od 1955 do 1969.

1975 – Ks. Antoni Pęksa zamieszkał w Ostrołęce, najpierw jako wikariusz-współpracownik w parafii na wydzielonym terytorium w Wojciechowicach (dekret bpa M. Sasinowskiego z 2 VII 1975), następnie jako rektor wspólnoty (dekret z 27 IX 1975) przez kolejne kadencje. Kiedy w 1981 erygowano parafię, został także jej pierwszym proboszczem. W tym czasie wybudował dom mieszkalny i katechetyczny w Ostrołęce oraz dom i kościół w Laskowcu, na terenie pallotyńskiej parafii w Ostrołęce.

W 1996 uległ wypadkowi samochodowemu, a w okresie Wielkiego Postu 1997 przeżył dość rozległy zawał serca. Mimo tego miał jeszcze wiele sił, planów i chęci. 21 VIII 1997 został zwolniony z funkcji rektora i proboszcza w Ostrołęce i od 1 IX 1997 zamieszkał w Laskowcu z przynależnością do wspólnoty w Ostrołęce, by pełnić funkcję rektora tymczasowej kaplicy św. Wincentego Pallottiego, zgodnie z dekretem biskupa łomżyńskiego.

1976 – W Ołtarzewie rozpoczęły się rekolekcje dla członków i współpracowników Zjednoczenia Apostolstwa Katolickiego. Rekolekcje prowadził ks. Stanisław Rudziński. Uczestniczyło w nich 60 osób. Ćwiczenia rekolekcyjne trwały do 4. sierpnia. Na zakończenie rekolekcji wystąpił zespół muzyczny kleryków ze swoim repertuarem muzycznym.

1981 – W Osny zmarł ks. Piotr Oramowski (ur. 1909 w Rożnicy, w parafii Sędziszów, w diecezji kieleckiej), duszpasterz polonijny we Francji, sekretarz Polskiej Misji Katolickiej we Francji, radca regii, redaktor czasopisma, mistrz nowicjatu, profesor gimnazjum w Chevilly i Osny.

Zachował wyjątkową pogodę ducha, mimo że był chory. Cierpienia swe pokrywał często humorem. Wielu korzystało z jego kierownictwa duchowego. Umiejętność prowadzenia dialogu i trafne rady oraz wskazówki przyciągały do niego penitentów i rozmówców, którzy zwracali się do niego w swoich duchowych i życiowych sprawach. Przez całe życie na wszelki dostępny sposób pomagał innym. Brewiarz najczęściej odmawiał w kaplicy na klęcząco, jak też codzienny różaniec. Znał doskonale dzieje ojczystego kraju i literaturę polską – wiele fragmentów z poezji i prozy recytował z pamięci i odpowiednio cytował w kazaniach, referatach, przemówieniach i przygodnej rozmowie. Ze szczególną troską pielęgnował rozległy park w Osny, zwłaszcza drzewa przy Kalwarii i przy drodze prowadzącej na cmentarz. Zegarek regulował jego życie wewnętrzne i wszelką działalność zewnętrzną.

1987* – W Jeevodayi (Indie), liturgii pogrzebowej za ks. Adama Wiśniewskiego, kapelana batalionu im. Stefana Czarnieckiego AK Grupy „Północ”, ps. Łukasz, doktora nauk medycznych, misjonarza w Indiach, apostoła trędowatych, przewodniczył bp Raipur Philip Ekka. Zmarły misjonarz został pochowany wśród trędowatych, których do końca umiłował. Pozostał w Indiach, jak chciał, wśród biednych i chorych. Grób ks. Adama znajduje się obok wybudowanego przez niego kościoła pw. bł. Marii Teresy Ledóchowskiej na terenie Ośrodka Rehabilitacji Trędowatych w Jeevodayi.

1991 – sierpień – „17-tki” Warszawskiej Pielgrzymki Pieszej zostały powierzone duszpasterskiej i organizacyjnej trosce Stowarzyszenia. Propozycja i prośba wyszła od Prymasa Józefa Glempa i bpa Józefa Michalika (przewodniczący Komisji Episkopatu ds. Duszpasterstwa Akademickiego). Większość jednak księży przewodników wywodzi się spoza Stowarzyszenia.

1991 – Ks. Jan Kowalski, sekretarz Krajowego Dzieła Duchowej Pomocy Powołaniom, udając się na placówkę do Lublina (ul. Bohaterów Monte Cassino 16), przeniósł tam również Sekretariat KDDPP.

1991 – sierpień – W Częstochowie, w dawnych pomieszczeniach katechetycznych, rozpoczął działalność urząd pocztowy.

1999 – Sekretarzem prowincjalnym Prowincji Zwiastowania Pańskiego został ks. Janusz Łuczak.

1999 – Swój jubileusz 60-lecia kapłaństwa obchodził na Kopcu ks. Mieczysław Curzydło. Uczestniczyli w nim prowincjałowie obu polskich prowincji, ks. Stanisław Martuszewski, kolega kursowy jubilata, i ks. Jerzy Firczyk, administrator prowincjalny, oraz rodzina (wśród nich 4 rodzeństwa) i goście. Słowo Boże wygłosił ks. prowincjał Czesław Parzyszek. Z tej okazji w nowym holu domu kopieckiego odsłonięto pamiątkową tablicę, będącą wyrazem wdzięczności dla jubilata. Napis na tablicy głosi: „W 90. rocznicę powstania Collegium Marianum na Kopcu księdzu Mieczysławowi Ignacemu Curzydle SAC za hojny wkład w odrestaurowanie domu macierzystego. Wdzięczni współbracia pallotyni AD 1999”. Poświęcenia tablicy dokonał sam jubilat, a odsłonił ją ks. prowincjał Tomasz Skibiński. Opuszczając Kopiec, jubilat stwierdził: „Ten dzień jest najcudowniejszym dniem w moim kapłańskim życiu”. Jubileusz ten został przygotowany przez ks. Piotra Machnackiego, rektora domu.

2005 – W Warszawie zmarł ks. Henryk Styczeń (ur. 1922 w Łodzi), profesor seminarium, redaktor Pallottinum, rekolekcjonista.

Pracował w różnych placówkach pallotyńskich: w Warszawie, Częstochowie, Poznaniu, Kielcach, Gdańsku, Otwocku, Szczecinie (pełnił funkcję rektora kaplicy w miejscowości Głębokie), Poznaniu, Milanówku (urszulanki szare) i Warszawie (od 12 IV 2003). Od 30 VI 1987 przynależał do wspólnoty ołtarzewskiej, pełniąc funkcję kapelana urszulanek szarych w Ołtarzewie. Sprawował funkcję duszpasterza, redaktora Pallottinum, rekolekcjonisty, rektora (w Gdańsku – ul. Marii Skłodowskiej-Curie – 1 IX 1965-68), proboszcza i budowniczego (wybudował kościół oraz dom parafialny – w stanie surowym – w Poznaniu), kapelana sióstr. Był przygotowywany do wykładania filozofii przyrody w seminarium, ale ostatecznie do tego nie doszło, choć przez pewien czas w poł. lat 70. prowadził wykłady z tego przedmiotu.

Zawsze z radością i wdzięcznością przyjmował gości w swoim pokoju, ciesząc się z każdego spotkania. Był pogodnym i serdecznym człowiekiem. W wielu dziedzinach nauki i kultury był kompetentny, a w dyskusjach wymagający. Był nieco rygorystyczny, również w stosunku do innych, ale jednocześnie uczynny i koleżeński. Wielu współbraci wspominało jego wysportowaną sylwetkę (pasjonat turystyki górskiej), energię, radość życia i entuzjazm w służbie kapłańskiej. Za pracę dla dobra Cerkwi został odznaczony Orderem św. Marii Magdaleny (25 IV 1986) przez prawosławnego metropolitę warszawskiego i całej Polski Bazylego Doroszkiewicza.

2015 – Ks. Łukasz Ciupa podjął obowiązki wikariusza w parafii i Sanktuarium Matki Bożej Wychowawczyni w Czarnej. Był też kapelanem Świętokrzyskiego Centrum Rehabilitacji w Czarnieckiej Górze.

2017 – Z połączenia dwóch duszpasterstw: Pallotyńskiego Ośrodka Powołań „Apostoł” i Duszpasterstwa Ruchu Światło-Życie, należących do pallotynów Prowincji Chrystusa Króla w Polsce, powstało Centrum Młodzieży Apostoł, w którym funkcję dyrektora pełni ks. dr Rafał Czekalewski SAC.

ks. dr Stanisław Tylus SAC, Pallotyński Instytut Historyczny