Prowincja Chrystusa Króla

PALLOTYŃSKI INSTYTUT HISTORYCZNY

Kalendarium Pallotyńskie na 12 sierpnia

1985 – W klinice uniwersyteckiej w Butare zmarł br. Stanisław Bieś (ur. 1960 w Radomyślu Wielkim, w diecezji tarnowskiej), misjonarz w Rwandzie od 1981.

Był człowiekiem wiary i nią kierował się, wstępując do Stowarzyszenia i zgłaszając się na misje. Nie mnożył praktyk pobożnych, ale szukał ich istoty i głębi. Po śmierci w jego pokoju u wezgłowia łóżka znajdowała się książka Pierre’a Taleca („Wierzyć dzisiaj”, Paris 1974), a w notesie własnoręcznie przepisany tekst „Drogi krzyżowej” w XVIII-wiecznej polszczyźnie. Wiedział dobrze, że misje nie są barwną przygodą, ale raczej drogą krzyża Chrystusowego.

W kaplicy drukarni umieścił wybrany przez siebie cytat z hymnu brewiarzowego z jutrzni III soboty („Qui donc est Dieu, S’il vient a nos cotes Prendre nos routes?”). Kiedy był w Polsce na wakacjach, często wyjeżdżał z domu rodzinnego, a na zarzuty matki odpowiadał: „mój dom jest tam, w Rwandzie”. Cieszył się, że może pracować jako brat na misjach i dla misji.

Brat Bieś był człowiekiem o wyraźnej osobowości i silnym charakterze. Miał wrodzoną łatwość nawiązywania kontaktów towarzyskich. Charakteryzował się ogromną pogodą ducha, optymizmem, radością i odwagą.

Pierwsza msza pogrzebowa odbyła się tego samego dnia o godz. 10.00 w domu formacyjnym w Butare. Przewodniczył jej rektor ks. Stanisław Filipek. Koncelebrowało 15 księży, w tym specjalny wysłannik bpa Butare Jeana Baptiste’a Gahamany’ego (†1997). Kazanie wygłosił mistrz nowicjatu i radca ks. Zenon Bazan. Po mszy przemówił ks. Bruno Bayer.

Następnie trumnę przewieziono do Kigali na Gikondo. Tu w kościele św. Wincentego Pallottiego o godz. 15.00 mszę pogrzebową celebrowali: abp Kigali Vincent Nsengiyumva, nuncjusz abp Giovanni Battista Morandini i 38 kapłanów. Oprócz licznych sióstr zakonnych i wielu parafian z Gikondo, udział w pogrzebie wzięli pracownicy pallotyńskich instytucji: Pallotti-Presse i Ośrodka Medyczno-Społecznego. Kazanie pogrzebowe wygłosił abp Kigali, podkreślając w nim młody wiek zmarłego, całkowite zaangażowanie misyjne i jego rolę w drukarni. Następnie trumna została przeniesiona na barkach współbraci na cmentarz pallotyński. Spoczął obok grobu ks. Piotra Granatowicza.

*******************************************************

Inne wydarzenia tego dnia:

1896 – Na pierwszej Kapitule Generalnej ks. Wilhelm Whitmee został wybrany na generała Stowarzyszenia i pełnił ten urząd w latach 1896-1903. Priorytetem jego posługi, jako generała, była troska o rozwój wewnętrzny Stowarzyszenia – o wzrost ducha pokory i ofiary u współbraci; stąd w 1896 przeniesiono nowicjat z Masio do Rocca Priora, bliżej Rzymu i otwarto nowicjat i studentat w Tristeza w Brazylii. W tym okresie powstały nowe domy pallotyńskie w Brazylii (Tristeza {Theresopolis} i Santa Maria 1896, Arroio Grande i Giron Gonza {późn. Nova Treviso 1905} 1898, Nova Palma 1899, Silveira Martins 1900, Passo Fundo 1902, Cruz Alta i Villa Ricca 1903), Kamerunie (Douala 1898, Gross Batanga 1900, Yaoundé 1901), Chile (ponownie Valparaiso 1900), Niemczech (Limburg – nowy dom 1898, Vallendar 1900), Argentynie (Suipacha 1901, Capilla del Senor 1902), Australii (Beagle Bay i Broome 1901), USA (Hammonton 1901), Włoszech (Rzym – via Camilluccia – dom generalatu 1901, Gaeta 1903), Anglii (Londyn – kościół św. Bonifacego dla emigracji niemieckiej 1903). W 1903 opiekę duszpasterską nad Anglikami i Włochami w Luzernie w Szwajcarii pełnił ks. Sebastian Gemmel, a w roku następnym przejął ją ks. Federico Walter (†1944), którego jeszcze tego roku odwołano do Rzymu.

1909 – Ks. Alojzy Majewski z ks. kanonikiem Lenartowiczem (długoletni proboszcz z diecezji tarnowskiej, przebywał u pallotynów w Antoniówce i na Kopcu, chcąc zostać pallotynem; po dwóch latach ks. Majewski poradził mu odejście ze Stowarzyszenia) zostali przyjęci przez kard. Jana Puzynę. Biskup krakowski pochwalił plany Stowarzyszenia i zachęcał do wytrwałości, pomimo pojawiających się kłopotów i trudności. Powiedział m.in.: „Wy Ojcowie, przyjęliście na siebie jako pierwszy i najważniejszy obowiązek wychowanie młodzieży; otóż te zakłady, które zajmują się wychowaniem młodzieży otaczam szczególniejszą troską moją i udzielam im błogosławieństwa płynącego prosto z serca ojcowskiego”. Audiencja trwała prawie całą godzinę.

Jedną z najpilniejszych robót na Kopcu, obok adaptacji domu, było zbudowanie i oddanie do użytku kaplicy. W miesiąc po wspomnianej wizycie w Krakowie, kard. Puzyna przysłał pozwolenie na poświęcenie kaplicy wraz z nadaniem jej przywileju kaplicy półpublicznej. Podobne zezwolenie przyszło z Kongregacji dla Zakonników.

Kaplica była bardzo uboga: „zwykły stół bez żadnych ozdób zastępuje ołtarz, bielizna i ornaty złożone są na stołku, bo nie posiadamy szafy na ich pomieszczenie. Brak nam również obrazów stosownych, monstrancji, harmonium et cetera”.

1917 – Na cmentarzu wojskowym Frunzoaia w Tifşti w Rumunii (okręg Vrancea w Mołdawii, grób I-69) został pochowany kl. nowicjusz Alojzy Rother, żołnierz armii niemieckiej.

1940 – Ks. Jan Wroński (od VI 1940 kapelan Szpitala Ubezpieczalni Społecznej przy ul. Książęcej w Warszawie), gdy wracał ze szpitala, został w czasie łapanki ulicznej wywleczony przez Niemców z tramwaju i aresztowany. Następnie osadzono go w koszarach szwoleżerów, a 15 VIII 1940 przewieziono do Auschwitz.

1954 – Ks. Marian Sobczyk, po święceniach kapłańskich (19 VI 1953), dekretem prowincjała został skierowany do Ząbkowic Śląskich na stanowisko socjusza nowicjatu, a po roku na prefekta studentów studium filozofii i ojca duchownego braci profesów. Następnie w 1957 został przeniesiony na ojca duchownego w WSD w Ołtarzewie.

1974 – W ramach spotkań młodzieży, do Ołtarzewa przybyła grupa młodych ludzi z Niemieckiej Republiki Demokratycznej,  Czechosłowacji i Poznania; razem ok. 20 osób, w tym czterech kleryków. Odbyły się wspólne Msze św. w różnych językach, wymiana doświadczeń oraz rozmowy towarzyskie.

1975 – Z okazji Roku Świętego, wyruszyła do Rzymu pielgrzymka polskiej Prowincji Chrystusa Króla, zorganizowana  przez Zarząd Prowincjalny (8 księży i 10 braci). Z tej okazji ksiądz prowincjał wystosował 2 VIII „List do polskich pallotynów”, pisząc: „Pielgrzymka jest przedstawicielstwem całej naszej prowincji. Łączymy się z nią w przeżywaniu Roku Świętego […]. Uczestnicy pielgrzymki zwiedzą miejsca, gdzie żył i pracował, gdzie modlił się i służył ludziom święty nasz Założyciel […]. Włączeni w sprawy i problemy współczesnego Kościoła, mamy okazję ożywić nasze przywiązanie i uległość wobec Ojca Świętego”.

Z Ołtarzewa uczestniczyli w tej pielgrzymce ks. Józef Turecki, br. Jan Wilczyński, br. Jan Petruczynik i br. Józef Mazurek. Pielgrzymi powrócili 19 sierpnia.

1975 – Ks. Stanisław Rudziński rozpoczął w Ołtarzewie trzydniowe rekolekcje zamknięte dla współpracowników i członków Zjednoczenia Apostolstwa Katolickiego.

1982 – W dniach 12-14 sierpnia w Ołtarzewie przebywali ewangelicy z Norwegii i Finlandii, zabiegający o wydanie dla Polski miliona egzemplarzy Biblii Tysiąclecia. Byli to m.in.: Gunnar Lislevel, biskup z Norwegii, pastor Stein Mydske (Norwegia) i Frank Kaleb Jansen (Norwegia).

1991 – Ks. Bogusław Szpakowski, wicerektor i br. Franciszek Dziczkiewicz, pracownik administracji w Ołtarzewie, udali się do Uchty (7-13 VIII), do byłego łagru sowieckiego w Republice Komi, aby na miejscu poznać losy ks. Stanisława Szulmińskiego, a po powrocie złożyli następującą relację ze swych poszukiwań:

„W poniedziałek, 12 sierpnia 1991 r., o godzinie 9.00, przybyliśmy na umówione miejsce spotkania z panią Konewą […]. Od razu wręczyła nam mapkę rozlokowanych byłych obozów pracy na terenie Uchty […]. Po chwili namysłu przyniosła nam papierową teczkę akt z nazwiskiem Stanisław Szulmiński […]. Według dokumentów ks. Szulmiński został aresztowany 24 X 1939 w Nowogródku i osadzony w więzieniu w Baranowiczach. Z tego okresu pochodzi jego ostatnie zdjęcie, które zostało zachowane. […]. 19 III 1941 r. przybył  wraz z innymi więźniami do miejsca docelowego. Stan jego zdrowia wskazywał na znaczne osłabienie i wyczerpanie. Według opinii lekarskiej nie nadawał się do ciężkich prac […]. Pracował jako sanitariusz i z pewnością pełnił posługę duszpasterską. We wszystkich dokumentach widnieje jego zawód: ksiądz katolicki, pallotyn […].

W atmosferze skupienia przeglądaliśmy kolejne druki dotyczące osoby ks. Szulmińskiego. Nagle naszą ciszę przerwała pani doc. Konewa okrzykiem: Przecież on był wolny! Trzymała w ręku dokument, wystawiony 1 VIII 1941 r., stwierdzający, że Stanisław Szulmiński, syn Aleksandra, jako obywatel polski ma prawo do wolnego przebywania na terenie Rosji oraz ma prawo przejścia do polskiej armii, tworzącej się na terenie ZSRR. Nie ma żadnego dokumentu, który by stwierdzał, że ks. Szulmiński pod jakimś zarzutem zostaje pozostawiony w obozie. Wydaje się, że pozostał w obozie z własnego wyboru”.

Sługa Boży ks. Stanisław Szulmiński umarł 27 XI 1941 na terenie obozu pracy przymusowej (łagru). Zachowany dokument zgonu i pogrzebu wymienia chorobę serca jako główną przyczynę śmierci, ponadto ogólne wyczerpanie organizmu i towarzyszące mu przeziębienie. Został pochowany na cmentarzu, na terenie łagru nr 3 na Wietłosianie w Uchcie.

2005 – W szpitalu w Bydgoszczy zmarł ks. Józef Wólczyński (ur. 1944 w Dębnicy Nowej (obecnie Dębnica), w parafii Kazanów Iłżecki, w diecezji sandomierskiej), pracownik Fundacji SOS Obrony Życia Poczętego.

Cierpienia ostatnich lat swego życia złożył w ofierze za ratowanie życia nienarodzonych dzieci i samotnych matek. W testamencie (dodatek z 20 IV 2005) napisał: „Przez całe życie starałem się kierować modlitwą obrońców życia »Matuchno Dzieciątka Jezus i wszystkich dzieci sierot – Matko życia – od poczęcia aż do naturalnej śmierci«. Tak odczytałem moje powołanie i ta modlitwa jest moim duchowym testamentem. Chciałbym, aby tę modlitwę i figurkę M. Bożej Brzemiennej umieszczono na moim grobie. Chcę, aby ta modlitwa, którą ułożyłem, apostołowała po mojej śmierci i przemawiała z wystroju mojego grobu”. Wielu współbraci podkreśla też, że ks. Józef był człowiekiem bardzo zwyczajnym, ale i szczególnie wrażliwym.

2006 – Święcenia kapłańskie przyjął dk. Josiel da Silva Azevedo z Regii Matki Bożej Miłosierdzia w Brazylii.

2018 – W Bazylice Mariackiej w Gdańsku, abp Sławoj Leszek Głódź, metropolita gdański, w asyście kapelanów harcerskich przewodniczył Mszy św. z okazji 100. lecia Związku Harcerstwa Polskiego i 100. lecia niepodległości Polski. W niedzielnej Liturgii uczestniczyli seniorzy i starszyzna harcerska ZHP. Ks. Wojciech Jurkowski SAC, kapelan naczelny ZHP, wygłosił okolicznościowe kazanie.

ks. dr Stanisław Tylus SAC, Pallotyński Instytut Historyczny