Prowincja Chrystusa Króla

PALLOTYŃSKI INSTYTUT HISTORYCZNY

Kalendarium Pallotyńskie na 13 lipca

36. rocznica śmierci kl. Grzegorza Rudnika SAC

1984 – W Ołtarzewie, o godz. 8.00, została odprawiona Msza pogrzebowa za zmarłego kl. Grzegorza Rudnika (1962 – 1984). Bezpośrednią przyczyną śmierci Grzegorza było silne uderzenie o ścianę basenu. Stało się to 11 lipca.

Mszy koncelebrowanej przewodniczył prowincjał ks. Czesław Parzyszek, a homilię wygłosił ojciec duchowny ks. Józef Lisiak. Następnie jego zwłoki zostały przewiezione, zgodnie z gorącym życzeniem rodziców, do rodzinnej miejscowości Borowy Młyn, w ówczesnym województwie słupskim.

Tam odbył się pogrzeb wieczorem tego samego dnia, o godz. 18.00. Mszy koncelebrowanej przewodniczył także ks. Parzyszek, a homilię wygłosił wicerektor domu ołtarzewskiego, ks. Paweł Góralczyk. Procesji na miejscowy cmentarz, w blasku zachodzącego słońca, przewodniczył mistrz nowicjatu zmarłego, ks. Mieczysław Olech. W pogrzebie uczestniczyło 9 księży, kilku braci i kleryków z Ołtarzewa oraz nowicjuszy z Ząbkowic Śląskich, grupa „Infinitam” z Koszalina, a także liczni wierni.

„Gdy patrzę na dzisiejsze uroczystości pogrzebowe, wydaje mi się, że są to przedziwne, przedwczesne prymicje Grześka. Tyle przecież było w nim tęsknoty za kapłaństwem, tyle dojrzałego spojrzenia, tyle szlachetnego serca. […] I ta przedziwna podróż z Ołtarzewa do rodzinnego domu, pożegnanie przez rodziców we łzach, wymowna procesja do kościoła parafialnego i obecność chyba wszystkich parafian, z których każdy chciałby do Ciebie, kochany Grześku, przemówić, powiedzieć wiersz prymicyjny i słowa miłości. […] I ta Eucharystyczna Ofiara, której przewodniczyłem w Twoim zastępstwie jako prymicjanta […]. Zostajesz na rodzinnej ziemi. […] Bądź dalej apostołem. […] Z tego cmentarnego wzgórza dostrzegaj i Ołtarzew, i Polskę, i te tereny, gdzie chciałeś w kapłaństwie pracować. […] Teraz najlepiej znasz ludzkie potrzeby i bóle. Jak św. W. Pallotti, zaradzaj umęczeniu Polski i świata”. (Cz. Parzyszek, w ostatnim słowie pożegnania i wdzięczności na cmentarzu parafialnym).

*******************************************************

Inne wydarzenia tego dnia:

1846 – Ks. Wincenty Pallotti udał się do Fara z rekolekcjami dla klarysek i dla duchowieństwa; jednocześnie wraz z ks. F. Vaccarim przeprowadzał misje ludowe.

1908 – Odbyło się uroczyste rozpoczęcie roku szkolnego w gimnazjum pallotyńskim w Antoniówce (pierwotnie termin wyznaczono na 26 VI). Gimnazjaliści w liczbie 12, pochodzili z różnych stron z Królestwa Kongresowego, Galicji, Wielkopolski, Prus Wschodnich oraz niemieckiej Westfalii. Już po rozpoczęciu roku szkolnego ks. Majewski zdał sobie sprawę, że Antoniówka, jako zapadła wioska na krańcu Polski, z utrudnionym dojazdem, nie nadaje się na gimnazjum. Dla wielu rodziców, zwłaszcza z zaboru pruskiego, Antoniówka była zbyt daleko, by tam posyłać swoje dzieci.

Ksiądz Majewski pisał w „Królowej Apostołów”: „Dzisiejsza nasza rezydencja znajduje się w nie bardzo korzystnych warunkach dla rozwoju Zgromadzenia. Daleko mamy do stacji kolejowej, daleko do większego miasta, ale co gorsze, mieszkamy pośród ludności mieszanej polsko-rusińskiej, z dala od czysto polskiej ludności, która jedynie dostarcza powołań do stanu misyjnego. Co prawda, położenie to daje nam sposobność do pierwszych prac misyjnych nad tutejszymi Polakami, którzy wskutek przeróżnych przyczyn, wraz obrządkiem, zatracili niejednokrotnie swoją narodowość”.

W czasie pobytu w Antoniówce ks. Majewski starał się szukać placów w Kochawinie i Stryju, by tam wybudować gimnazjum, ale te starania skończyły się niepowodzeniem.

1915 – Kongregacja ds. Zakonów wydała dekret udzielający sanacji nowicjatowi pallotyńskiemu w Polsce, z powodu przenoszenia go z miejsca na miejsce (Antoniówka, Bochnia, Kopiec). Reskrypt pozwalał nowicjuszom, po dwóch latach nowicjatu, złożyć swoje przyrzeczenia.

1933 – Br. Błażej Niedziela i br. Jan Szulc wraz z ministrantami wybrali się z Ołtarzewa do Puszczy Kampinoskiej.

1937 – Klerycy ołtarzewscy urządzili wycieczkę do Lasek i Warszawy.

1942 – W miejscu straceń, w lesie koło wsi Połonka (ok. 25 km na wsch. od Baranowicz), rozstrzelano ks. Tomasza Mąciora (ur. 1897 w Szynwałdzie, w diecezji tarnowskiej), doktora filozofii i teologii, profesora teologii dogmatycznej w Ołtarzewie, redaktora prasy katolickiej, sekretarza generalnego Stowarzyszenia, superiora polskiej regii 1932-34, radcę regii (prowincji), rekolekcjonistę.

Tego dnia białoruskie Sonderkommando zgładziło tam ok. 50 osób z polskiej inteligencji, wśród których było 15. księży z dekanatu ks. Mąciora. Tam też zostali pochowani we wspólnej mogile.

Ksiądz Tomasz był człowiekiem radosnym, towarzyskim i bardzo bezpośrednim, a jednocześnie kapłanem o autentycznym życiu religijnym, posiadającym wielkie zamiłowanie do modlitwy, a także ducha wyrzeczenia i pokory. Jak pisał w liście do swojej siostry Agnieszki (1906-2005, w zgromadzeniu Filomena), zakonnicy u służebniczek NMP ze Starej Wsi (od 1923), pragnął „jedynie spełnienia się woli Bożej, a jeśli mu przyjdzie wybierać, to chciałby opowiedzieć się za tym, co trudniejsze”. Udowodnił to, kiedy dobrowolnie podjął trudną pracę duszpasterską w Nowosadach. Kiedyś w rozmowie ze swoją matką, powiedział: „Wszystko, co Bóg dać może, dał mi. Jeszcze jednego pragnę: śmierci męczeńskiej”. Posiadał ducha apostolskiego, o czym świadczy jego żywy kontakt z ludem, szczególnie z młodzieżą, oraz praca rekolekcyjna. W tych dziełach nie oszczędzał się do końca. Mimo możliwości ucieczki na początku wojny zdecydował się pozostać w swojej parafii, bo uważał, że jako kapłan będzie potrzebny ludziom. Miał wtedy powiedzieć: „Ja nie zostawię swojej trzody, chcę być dobrym pasterzem. […] będę razem z nimi”.

1949 – Zarząd Prowincjalny przeniesiono z Ołtarzewa do Warszawy (formalnie 13 VII 1949, a faktycznie 26 IX), umieszczając jego biura w kamienicy czynszowej przy ul. Skaryszewskiej 15. W tych bardzo skromnych i ciasnych warunkach zarząd funkcjonował przez 36 lat (do 1983).

1970 – W paryskim domu przy rue Surcouf, pod kierunkiem Zbigniewa Pugeta, rozpoczęła się przebudowa wejścia, biura oraz pokoju przeznaczonego na wysyłkę książek.

1971 – Administrator apostolski diecezji sandomierskiej, bp Piotr Gołębiowski, powierzył pallotynom opiekę nad Sanktuarium i parafią w Czarnej. Bp Gołębiowski, a potem jego następca, bp Edward Materski polecali pallotynom przygotować obraz Matki Bożej Czarnieckiej do koronacji.

1980 – Ks. Jan Kwidziński wyjechał do Ochotnicy, gdzie prowadził obóz rekolekcyjny dla młodzieży z rodzin pallotyńskich współpracowników.

1998 – W szpitalu w Pontoise k. Paryża zmarł ks. Jan Wroński (ur. 1911 w Kokoszkach, ob. dzielnica Gdańska, w diecezji chełmińskiej), więzień obozów Auschwitz i Dachau, duszpasterz polonijny we Francji, rekolekcjonista.

Pobyt w obozach wywarł dominujący wpływ na całe późniejsze spojrzenie ks. Jana na Boga, świat i ludzi. Był to czas realizacji powołania kapłańskiego. Rok przed swoją śmiercią, podczas imienin, ks. Wroński powiedział, że na dnie cierpienia, w obozie koncentracyjnym, doświadczył, że Bóg jest Miłosierdziem i jego obecność była wtedy najbardziej odczuwalna. Ks. Stefan Treuchel, jego towarzysz życia, określił ks. Wrońskiego jako człowieka cierpienia i głębokiej wiary. Mimo obozowych doświadczeń, które wywarły swój wpływ na niego pozostał nadal człowiekiem pogodnego ducha i otwartym na innych; nazywano go „Wujem”.

2011 – Na Cmentarzu Łostowickim w Gdańsku pochowana została s. Julitta Gołębiowska, pallotynka, radna prowincjalna 1974-86, malarka.

ks. dr Stanisław Tylus SAC, Pallotyński Instytut Historyczny