Prowincja Chrystusa Króla

PALLOTYŃSKI INSTYTUT HISTORYCZNY

Kalendarium Pallotyńskie na 13 września

1941 – Z pallotyńskiego domu przy ul. Długiej w Warszawie został zabrany przez gestapo jako zakładnik (za ks. Brunona Marciniaka) ks. Franciszek Bryja wraz z ks. Kazimierzem Mielewskim.

Po przesłuchaniach na Al. Szucha został osadzony w więzieniu na Pawiaku. Chodził tam zawsze w sutannie, nawet na gimnastykę, gdzie szczególnie znęcał się nad nim jeden z gestapowców. Na początku listopada został wezwany na rozprawę sądową, która odbyła się w byłej kaplicy Pawiaka i skazała go na obóz koncentracyjny. 23 XI przewieziono go do obozu w Auschwitz, a stąd 10 XII 1940, wraz z innymi duchownymi, przetransportowano go do Dachau.

Ks. Franciszek Bryja poniósł śmierć przez zagazowanie 4 maja 1942 w niemieckim ośrodku eutanazji, w Hartheim k. Linzu. Jest jednym z 122 sług Bożych, wobec których 17 września 2003 rozpoczął się proces beatyfikacyjny drugiej grupy polskich męczenników z okresu II wojny światowej.

*******************************************************

Inne wydarzenia tego dnia:

1926 – Z Wadowic do Suchar wyjechali klerycy nowicjusze, bracia nowicjusze oraz postulanci na braci – wszystkich 25. Odtąd dom na Kopcu był przeznaczony dla gimnazjalistów Collegium Marianum.

1932 – Ks. Augustyn Zaraza z ks. Józefem Chudzińskim przybyli do Montevideo. Początkowo mieszkali przez trzy lata przy kościele MB z Lourdes, przy ul. Paysandú, u niemieckich pallotynów z Prowincji Najśw. Serca Jezusa, prowadząc duszpasterstwo polskie we wspomnianym kościele, a od 1935 już we własnej kaplicy, ofiarowanej polskim pallotynom na wieczny użytek przez abpa Montevideo, Juana Francisco Aragone (†1953).

1933 – wrzesień – Trwały pertraktacje o wydzierżawienie starego folwarku w Kleczy Dolnej. Był to majątek p. Wysockiej, dzierżawiony dotąd przez salezjanów. Do finalizacji dzierżawy przystąpili pallotyni 1. listopada 1933. Budynki majątku po kapitalnym remoncie stały się siedzibą studium filozofii (1934-35).

1946 – W dniach 2-12/13 września duszpasterstwo akademickie przy kaplicy MB Częstochowskiej w Gdańsku było organizatorem zlotu młodzieży akademickiej z wszystkich wyższych uczelni w Polsce. W programie spotkania były: wykłady (3-12 IX), rekolekcje (6-8 IX: prowadził ks. prof. Piotrowski z Warszawy), wyjazdy nad morze (8 IX) i na Hel (11 IX).

1947 – wrzesień – Kuria Biskupia w Gdańsku, skierowała pismo do Zarządu Prowincjalnego, w którym prosiła Stowarzyszenie o opuszczenie plebanii i kościoła Chrystusa Króla w Gdańsku do 30 września tr. Jednocześnie w tym piśmie zaznaczyła, że akceptuje pallotynów pracujących przy kościele św. Elżbiety i proponowała pallotynom budowę akademickiego kościoła, przy którym zamierzała erygować parafię.

1948 – Rozpoczęto odnawianie zachodniego skrzydła Collegium Marianum na Kopcu.

1951 – wrzesień – W Gdańsku przy kościele św. Elżbiety, w części zburzonego domu, otwarto w ostatnich miesiącach kilkupokojowe mieszkanie dla duszpasterzy, pracujących przy tym kościele.

– wrzesień – Dom Stowarzyszenia w Częstochowie został przeznaczony na dom postulantów.

1972 – W klasztorze franciszkanów w Katowicach-Panewnikach odbył się zjazd rektorów Wyższych Seminariów Duchownych.

1973 – W Warszawie-Włochach odbył się pogrzeb ks. prałata Juliana Chrościckiego (+9 września), przyjaciela pallotynów. Uroczystościom pogrzebowym przewodniczył Stefan kard. Wyszyński Prymas Polski. Powiedział wtedy o zmarłym: „To światło nie zgaśnie (…) będzie świeciła przed oczyma waszymi żywa pochodnia świątyni, która powstała z męki, z cierpienia, z boleści, z trudu, z żywej wiary, tak owocnej, że aż cudownej”. Ks. Chrościcki został pogrzebany w podziemiach kościoła św. Teresy od Dzieciątka Jezus i Męczenników Rzymskich we Włochach, który zbudował.

1973 – Seminarium w Ołtarzewie odwiedzili: ks. Szczepan Bober z Francji i ks. Leszek Malewicz z Belgii.

1978 – W dniach 11-13 września w Gnieźnie odbył się zjazd rektorów Wyższych Seminariów Duchownych. Uczestniczył w nim nowy rektor Seminarium w Ołtarzewie ks. Roman Forycki i poprzedni, ks. Jan Korycki.

1978 – W Ołtarzewie miała miejsce „Wolna Trybuna”, podczas której Rada Alumnów złożyła sprawozdanie ze swojej działalności, a następnie padały pytania dotyczące działalności poszczególnych radców i dziekana.

1981 – Odbył się pogrzeb ks. Eugeniusza Feldy, misjonarza w Brazylii. Pochowany został na cmentarzu Parque da Colina w Niterói, na terenie parafii pallotyńskiej pw. MB Fatimskiej (w dzielnicy Pendotiba).

Ks. Feldo utopił się w falach Oceanu Atlantyckiego 7 września, ale dopiero 12 września po długich poszukiwaniach odnaleziono ciało. Miejsce, gdzie utopił się ks. Eugeniusz to plaża w Itaipuaçu, które dziś jest odległą dzielnicą Maricá. Obecnie na tym terenie działa pallotyńska parafia MB Fatimskiej.

1986 – Poświęcono nowy dom w Szczecinie. Budynek został dostosowany do stylu starego miasta i został odtworzony ze starych sztychów. Dobudowany w 80. latach do kościoła dom, stanowi razem z nim formę czworoboku.

1987 – Ks. Leon Dąbski został wprowadzony w urząd administratora parafii w Łęgowie. Był tam do 1993, pełniąc też funkcję pierwszego radcy domu w Kisielicach. Dzięki jego staraniom obecnie w tej parafii doznaje czci figura Pani Fatimskiej, którą ks. Leon przywiózł z Fatimy.

1998 – W Drzycimiu (pow. Świecie) br. Mariusz Świerczyński złożył wieczną konsekrację na ręce ks. prowincjała Lesława Gwarka.

2001 – Ks. Aleksander Milewski uzyskał nominację na urząd proboszcza parafii katedralnej św. Zofii w Żytomierzu. 5 XII 2002 został rektorem domu na Malowance. Na jego usilne prośby w 2003 ordynariusz diecezji Jan Purwiński, przekazał pallotynom parafię pw. Bożego Miłosierdzia na Malowance, a on sam został tam proboszczem (29 X 2003).

2003 – Podczas pielgrzymki Jana Pawła II do Słowacji, pallotyni złożyli w darze Ojcu Świętemu nowe wydanie „Dzienniczka św. Faustyny Kowalskiej” i wszystkie numery kwartalnika „Apostoł Bożego Miłosierdzia”, włącznie z „Małym Apostołem”, które ukazały się w języku słowackim. Uczynili to w imieniu czcicieli Miłosierdzia Bożego, należących do Zjednoczenia Apostolstwa Katolickiego.

2008 – W Ołtarzewie odbyły się uroczystości pogrzebowe ks. Franciszka Bogdana, radcy prowincjalnego, sekretarza generalnego, radcy generalnego Stowarzyszenia, przedstawiciela polskiej grupy językowej przy Zarządzie Generalnym, profesora Seminarium i ITA, redaktora wydawnictwa Hosianum i Sacrum Poloniae Millenium, rekolekcjonisty, pisarza i tłumacza, popularyzatora biografii św. Wincentego Pallottiego. Mszy koncelebrowanej za zmarłego przewodniczył abp Henryk Hoser, a bp Alojzy Orszulik procesji na cmentarz, gdzie ks. Franciszek spoczął w pallotyńskiej kwaterze.

2015 – Ks. Feliks Folejewski SAC, ojciec duchowny Ruchu Apostolskiego „Rodzina Rodzin”, odprawił ostatnią Mszę św. i wygłosił konferencję w kaplicy przy ul. Łazienkowskiej, podczas spotkania inaugurującego kolejny rok pracy duszpasterskiej Rodziny Rodzin.

2018 – Od 10 do 13 września w Centrum Animacji Misyjnej w Konstancinie-Jeziornie odbywały się ogólnopolskie rekolekcje dla kapelanów Policji. W spotkaniu wzięło udział 50 księży i zakonników z całej Polski. Prowadził je po raz kolejny franciszkanin o. Maciej Olszewski, kapelan KPP we Wschowie. Uczestnicy rekolekcji spotkali się też z mecenas Justyną Podlewską z Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę oraz z kanclerzem bpa polowego WP ds. ochrony dzieci i młodzieży ks. kan. Janem Dohnalikiem. Na zakończenie rekolekcji Mszę koncelebrował Józef Guzdek, biskup polowy Wojska Polskiego.

ks. dr Stanisław Tylus SAC, Pallotyński Instytut Historyczny