Prowincja Chrystusa Króla

PALLOTYŃSKI INSTYTUT HISTORYCZNY

Kalendarium Pallotyńskie na 14 listopada

1968 – W dniach 14-16 XI w Ołtarzewie trwały obrady Sympozjum Naukowego Teologów Polskich, poświęcone teologicznym podstawom kultu Miłosierdzia Bożego. Mszy św. przewodniczył i homilię wygłosił, w imieniu przebywającego w Rzymie Prymasa Polski, bp Bronisław Dąbrowski FDP.

Sympozjum odbyło się w ramach jubileuszu 50.lecia pracy naukowo-wychowawczej Wyższego Seminarium Duchownego SAC na ziemiach polskich (1918-68). Obrady odbywały się w sali pod kościołem. Rolę gospodarza pełnił ks. prof. Eugeniusz Weron SAC, a obradom przewodniczyli kolejno każdego dnia: ks. prof. Antoni Słomkowski, o. prof. Romuald Kostecki i rektor KUL ks. prof. Wincenty Granat. Z powodu złych warunków atmosferycznych nie mógł przybyć na obrady kard. K. Wojtyła.

Pod koniec obrad utworzono specjalną komisję ds. teologii kultu Miłosierdzia Bożego z siedzibą w Ołtarzewie. W jej skład weszli: ks. W. Granat, ks. A. Słomkowski, o. prof. Andrzej Ludwik Krupa OFM, ks. dr Michał Sopoćko, ks. prof. Witold Pietkun i ks. E. Weron. Sekretarzem komisji został mianowany ks. Lucjan Balter SAC.

Przy okazji sympozjum obradowała także Sekcja dogmatyków polskich. Tematem obrad był problem grzechu pierworodnego oraz sprawa podręcznika dogmatyki dla seminariów.

Dla uczestników sympozjum alumni ołtarzewscy wystawili sztukę Romana Brandstaettera „Dzień gniewu”.

*******************************************************

Inne wydarzenia tego dnia:

1865 – Tego dnia bp Patti, Michelangelo Celesia, rozpoczął wizytację kanoniczną Stowarzyszenia, a następnego dnia, mocą dokumentu z datą 14 XI przywrócił ks. Ignazio Auconiego na urząd przełożonego generalnego.

Z powodu rozbieżności zdań członków Stowarzyszenia, co do ilości składanych przyrzeczeń, Auconi podał się do dymisji, którą 30 IX 1865 przyjęła Kongregacja ds. Erekcji Kościołów i Prowizji Konsystorialnych. Kongregacja zarządziła wizytację, a mianowany wizytator polecił ks. Ignazio pełnienie obowiązków do zakończenia kadencji (1869).

1910 – Ks. Augustyn Zaraza uzyskał zgodę ks. generała na opuszczenie Brazylii i przyjazd do Polski. Jeszcze w tym roku wziął udział w wiecu szkolnym w Veranópolis, na którym debatowano nad sprawami polskich osiedli w Brazylii. Przybył do Wadowic w 1912.

1914 – Wskutek działań wojennych ks. Alojzy Hübner wraz z dwoma klerykami nowicjuszami (Józef Czodrowski i Alojzy Rother) zostali wysłani do Pragi, gdzie znaleźli gościnę w klasztorze benedyktyńskim Emaus. Ks. Hübner sprawował w Pradze również obowiązki duszpasterskie wśród polskich wychodźców. W liście do ks. Majewskiego z 9 III 1915 pisał: „Zajęcia mnoży się coraz więcej, nie tylko w domu, ale i w lazaretach, i kaplicach przeznaczonych dla Polaków, gdzie słucham spowiedzi. Zaopatrzyłam też dużo rannych na śmierć lub przed operacją. Nowicjusze pomagają w sąsiednim kościele św. Jana [na Skałce]. […] Odbyły się tu dla Polaków rekolekcje, które miały imponujący wynik. Tysiące przystąpiło do Komunii św. Czesi i Niemcy nie mieli słów podziwu dla pobożności naszego ludu”.

Pallotyni przebywali tam do początku lipca 1915. Wtedy powrócili na Kopiec do Wadowic.

1938 – W dzień św. Jozafata Kuncewicza kółko orientalistyczne (jego celem było pogłębienie znajomości problematyki unijnej), utworzone w Ołtarzewie przez ks. Stanisława Szulmińskiego, urządziło w seminarium akademię, na którą składały się referaty o tematyce ekumenicznej, śpiewy liturgiczne Kościołów wschodnich i poezja.

Sam ks. Szulmiński już w 1937 zainteresował się Łemkami, ludnością w części unicką, w części prawosławną. Spędził pośród nich kilka tygodni, badając możliwości pozyskania prawosławnych dla Kościoła. Napisał na ten temat obszerną rozprawę i tę kwestię włączył do swoich wykładów teologii porównawczej, a bazując na pallotyńskiej inicjatywie epifanijnej opublikował artykuł pt. „Epifania, jako święto pojednania kościelnego” (Oriens 6(1938) s. 12-15).

1939 – Zginął zamordowany przez Niemców br. Franciszek Chaciński (ur. 1915 w Kijewie Królewskim, w diecezji chełmińskiej). Z Dorposza Szlacheckiego (pow. chełmiński), wraz z innymi aresztowanymi, został wywieziony ok. 2 km w kierunku wsi Małe Czyste, do wyrobiska piasku i tu rozstrzelany. Poszukujących go krewnych gestapowcy złośliwie informowali, że „był za pobożny, dlatego musiał iść do wyższej szkoły”. Przyjmuje się 14 XI jako dzień rozstrzelania go przez Niemców. Brat Franciszek był pracowitym, cichym i sumiennym zakonnikiem.

W VIII 1944 Niemcy zatarli ślady zbrodni, paląc zwłoki ofiar. 12 IX 1969 odsłonięto tam pomnik.

1947 – Rada Generalna erygowała kanonicznie dom Stowarzyszenia w Wałbrzychu-Podgórzu. Zgodę wydał też ks. infułat Karol Milik, administrator apostolski z Wrocławia.

1949 – W Ząbkowicach Śląskich zmarł ks. Karol Kurek (ur. 1919 w Zembrzycach k. Suchej Beskidzkiej, w diecezji krakowskiej), socjusz w nowicjacie kleryków. Mimo różnorodnych cierpień, których doznawał, odznaczał się dziecięcym poddawaniem się woli Bożej. Z wielką sumiennością i radosnym usposobieniem wykonywał powierzone mu obowiązki. Na życzenie jego rodziców został pochowany 18 XI w rodzinnych Zembrzycach.

1975 – Redaktorem „Naszego Prądu” został kl. Józef Ciupak.

– W Sali Emaus (pod furtą) klerycy zorganizowali spotkanie z piosenkami zespołu ABBA. Wieczorek przygotował kl. Janusz Linke.

Kolejne spotkanie odbyło się 19 listopada.

1976 – Ks. Jan Korycki, rektor Ołtarzewa, wyjechał do Wawra, na jubileusz Sióstr Maryi. Uroczystościom przewodniczył Prymas Polski Stefan kard. Wyszyński.

1977 – Ks. Włodzimierz Mozolewski rozpoczął w Ołtarzewie rekolekcje dla braci.

– W Ołtarzewie alumni złożyli swoje sprawozdania z praktyk wakacyjnych ks. Józefowi Kołodziejczykowi, moderatorowi praktyk duszpasterskich. Niektóre wypowiedzi były dokumentowane przezroczami.

1978 – Gościem domu seminaryjnego w Ołtarzewie był p. dr E. Wójcik, który też prowadził wykłady dla alumnów z psychologii pastoralnej.

1979 – W Ołtarzewie odbył się Zjazd Wychowawców Pallotyńskich. Obradom przewodniczył ks. prowincjał Henryk Kietliński. Na program zjazdu złożyły się referaty: „Formacja humanistyczna” (ks. Roman Dzwonkowski), „Z psychologii rozwoju osobowości” (ks. Jan Papkała), „Aktualne problemy formacyjne”, „Wytyczne Księdza Prowincjała”. W zebraniu uczestniczyli księża wychowawcy ze wszystkich szczebli podstawowej formacji pallotyńskiej: Duszpasterstwo Powołań, Nowicjat, Juniorat, Seminarium Duchowne.

1980, 1982-84 – W tych latach Editions du Dialogue wydało w milionowych nakładach tryptyk biblijny: „Ewangelię Jezusa” (1980, 1984; Wydawnictwo Kurii Lubelskiej 1981), „Dzieje Apostolskie oraz Listy i Apokalipsę. O początkach Kościoła” (1982, 1984), „Stary Testament. Historia zbawienia” (1983), z wyprowadzeniami i objaśnieniami don Paolo Crivellaro, teatyna z Vicenzy, gdzie był wielki zakład wydawniczy św. Kajetana; przekładu wprowadzeń i objaśnień z języka włoskiego dokonała Danuta Szumska.

Była to trzywoluminowa, ilustrowana Biblia, w formacie kieszonkowym. Po jednej stronie czytelnik znajdował kolorową fotografię, a obok po prawej stronie tekst Pisma Świętego. Pod tekstem znajdowała się analiza tekstu, noty wyjaśniające, mapka z zaznaczeniem, gdzie dane wydarzenie miało miejsce, Słowo Boże, wyjaśnienie, miejsce i czas pouczały i objaśniały źródło naszej wiary.

1986 – Gościem Seminarium w Ołtarzewie był p. Adam Giedrys (+1997), krawiec z zawodu, a z zamiłowania astronom. Jako żołnierz AK był aresztowany za działalność antykomunistyczną i więziony, głównie we Wronkach. Pobyt w szpitalu w Olsztynie przyczynił się do jego zainteresowania się astronomią.

1993 – W Ołtarzewie rozpoczęła się prezentacja nowej wersji sztuki muzycznej „Barabasz”, opartej na motywach powieści Pära Lagerkvista. Scenariusz i reżyserię prowadził kl. Michał Kiedrowski. Muzyka, skomponowana przez: kl. Tomasza Stefanowskiego i kl. Andrzeja Świerszcza, uatrakcyjniała akcje. Sztuka „Barabasz”, wystawiana w Seminarium już drugi sezon, próbowała w możliwie prosty sposób przedstawić i dokonać analizy problemów, które są stale aktualne.

2008 – Podczas dni duszpasterskich II Synodu Diecezji Radomskiej (12-14 XI) Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego zaprezentował swój raport badań przeprowadzonych w diecezji radomskiej. Raport ten został później opublikowany w formie książkowej przez wydawnictwo diecezji radomskiej.

Ks. Witold Zdaniewicz SAC przedstawił przed całym prezbiterium diecezji radomskiej główne wyniki badań, a dk. Wojciech Sadłoń SAC krótko omówił poziom praktyk religijnych w diecezji. Badania zrealizował działający w ISKK Ośrodek Sondaży Społecznych „Opinia”, w skład którego wchodziło 7 osób świeckich oraz trzech pallotynów. Diecezja radomska była 14. przebadaną przez ISKK SAC diecezją.

2010 – W czasie Mszy św. o godz. 11:30 w Ostrołęce-Wojciechowicach bp senior Tadeusz Zawistowski poświęcił sztandar 5 Pułku Ułanów Zasławskich. On też wygłosił homilię, ukazując w niej wkład żołnierza polskiego w sprawy niepodległości Polski, podkreślając, że „walka o niepodległą Ojczyznę, to walka trwająca do dzisiaj. Dobro, którym jest wolność Ojczyzny, to sprawa każdego uczciwego Polaka. Poświęcony sztandar jest zaś symbolem, który ma jednoczyć wszystkich, którym leży na sercu dobro Ojczyzny”. Uroczystość poświęcenia zorganizowało Stowarzyszenie Sympatyków 5 Pułku Ułanów Zasławskich. Jego kapelanem był wówczas ks. Marcin Walicki, proboszcz parafii. Uroczystości poświęcenia sztandaru zgromadziły licznie miejscowych wiernych.

2010 – W hodyszewskim Ośrodku „Ojczyzna”, z racji 93. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości, zorganizowano wystawę Podkarpackiego Stowarzyszenia Miłośników Militariów, nawiązującą do walk wyzwoleńczych z okresu I i II wojny światowej. Zaprezentowano różnego rodzaju mundury wojskowe, wyposażenie wojska polskiego, niemieckiego i rosyjskiego, karabiny, pistolety, bagnety, moździerze, radiostacje i inne pamiątki wojenne.

O godz. 12:00 odprawiono Mszę św., podczas której modlono się za Ojczyznę, prosząc Boga o opiekę i o wstawiennictwo Matki Najświętszej. Członkowie Stowarzyszenia w darach ofiarnych przynieśli szablę oficera piechoty – wzór 21, którą ofiarowali jako wotum wdzięczności Królowej Podlasia, za działalność grupy. Kazania w tym dniu głosił w Hodyszewie ks. Tadeusz Nowek SAC, proboszcz z Sandomierza.

2011 – W parafii św. Klemensa w Odessie odbyły się święcenia diakonatu Eugeniusza Cymbaluka SAC. Szafarzem święceń był ordynariusz diecezji odesko-symferopolskiej, bp Bronisław Bernacki, który w homilii zaakcentował, że diakon musi z dostojeństwem głosić Ewangelię światu i być „sługą sług”, na wzór Jezusa Chrystusa. W uroczystościach brali udział: mama i rodzina kl. Eugeniusza, współbracia z Ukrainy, młodzież z Dowbysza i seminarzyści oraz delegacja z Polski na czele z ks. prowincjałem Józefem Lasakiem, ks. radcą Józefem Ciupakiem i ks. Grzegorzem Młodawskim, sekretarzem ds. Misji i Ewangelizacji Wschodu. Proboszcz parafii, ks. Wiktor Cyran SAC, zaprosił wszystkich gości na wspólny posiłek, podczas którego licznymi przemówieniami, życzeniami i śpiewami wyrażano wdzięczność za nowego diakona.

ks. dr Stanisław Tylus SAC, Pallotyński Instytut Historyczny