Prowincja Chrystusa Króla

PALLOTYŃSKI INSTYTUT HISTORYCZNY

Kalendarium Pallotyńskie na 20 marca

1931 – Ks. Bernard Pawłowski wyruszył na misje do Kafrów w Afryce Południowej, gdzie niemieccy pallotyni mieli teren misyjny w Queenstown (od 1929).

Wyjechał tam z powodów zdrowotnych, kierując się poradą lekarza. Pracował z wielkim poświęceniem do 1939 w Queenstown, Lumku, Kumakali (miał pod opieką 4 szkoły), Stutterheim, Qoqodali i ponownie w Queenstown (Saint Theresa’s Mission), ucząc się kilku języków murzyńskich, m.in. plemion Khosa i Buszmenów. Czynił też starania, aby utworzyć w Afryce Południowej osobną polską misję, ale bez rezultatu. Swoje wrażenia z pracy i spostrzeżenia etnograficzne zawarł w artykułach drukowanych w „Królowej Apostołów” (m.in. „Z Kafrarii” – w wielu numerach z lat 1931-35) i „Małym Apostole” (np. „Jak żyją Murzyni w Kafrarii?”, „Mały Apostoł” 10(1932) 132-134, 150-151).

Patronce misji św. Teresie od Dzieciątka Jezus poświęcił też publikację „Kwiateczki Jezusa” (Warszawa 1932 – 4. wyd.; też pod tytułem „Kwiateczki Jezusa. Pamiątka pierwszej Komunii św. w duchu św. Teresy od Dzieciątka Jezus”, Warszawa 1937).

*******************************************************

Inne wydarzenia tego dnia:

1855 – Brewe pap. Piusa IX, wydane tego dnia, pozwalało generałowi Stowarzyszenia ks. Francesco Marii Vaccariemu przejąć pomieszczenia dla alumnów Stowarzyszenia w części Palazzo Cento Preti w Rzymie (mieścił się tam dom emerytów dla księży, którymi opiekowali się księża Stowarzyszenia). Wśród kleryków znajdował się pierwszy Polak, Stefan Skorodyński (†1857).

1920 – Do Wadowic powrócił z wojska br. Gustaw Lipiński. Od 3 VIII 1914 został powołany do wojska niemieckiego i brał udział w I wojnie światowej. W 1915 został ranny na Górze Loretańskiej (wzgórze Kemmelberg k. Kemmel we Flandrii), a we wrześniu tego samego roku dostał się do niewoli angielskiej, a następnie wstąpił do Błękitnej Armii gen. Józefa Hallera i brał udział w wojnie polsko-sowieckiej i polsko-ukraińskiej. Po rozwiązaniu armii powrócił na Kopiec.

1923 – We Lwowie zmarł Józef Bilczewski (ur. 26 IV 1860 w Wilamowicach k. Białej), dziekan Wydziału Teologicznego i rektor Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, abp lwowski 1900, teolog i działacz społeczny. Został pochowany pośród ubogich na cmentarzu Janowskim, odprowadzany na miejsce wiecznego spoczynku przez tłumy przedstawicieli wszystkich środowisk Lwowa. 26 VI 2001 został beatyfikowany przez pap. Jana Pawła II podczas jego wizyty we Lwowie. Kanonizacja Józefa Bilczewskiego przez pap. Benedykta XVI odbyła się 23 X 2005 w Rzymie. Wspomnienie liturgiczne w Kościele katolickim w Polsce i na Ukrainie wypada 23 października, w rocznicę kanonizacji.

W 1907 przyjął pallotynów do swojej archidiecezji (Antoniówka – pierwszy dom pallotyński na ziemiach polskich). Właśnie, 23 X (w rocznicę kanonizacji) 1907, Rada Generalna na swoim posiedzeniu podjęła decyzję przyjęcia Antoniówki.
W październiku 1907 ks. Alojzy Majewski i ks. Alojzy Hübner udali się z Krakowa do Lwowa, do abpa Józefa Bilczewskiego, który był znany z wielkiej gorliwości i dobroci. Arcybiskup przyjął ich z otwartymi rękami, przeczytał listy polecające i zadawał liczne pytania. Zaproponował im jedną z dwóch filii parafii Kochawina (w jednej z owych filii pracowali już Księża Salezjanie). Kochawina to miejscowość położona na południe od Żydaczowa i na północnywschód od Stryja. Było tam znane na całą Polskę sanktuarium maryjne. Po kilku dniach księża pojechali do Kochawiny, oddalonej od Lwowa o przeszło dwie godziny jazdy koleją. Tam spotkali się z proboszczem kochawińskiej parafii, ks. prałatem Antonim Trzopińskim, który został już poinformowany o zamiarach pallotynów. 17 października obaj członkowie Stowarzyszenia opisali ks. generałowi Kugelmannowi dokładnie swoją podróż do Kochawiny, a następnie do Antoniówki, oddalonej od sanktuarium o jedną godzinę jazdy furmanką.
25 X 1907 – Ks. generał Max Kugelmann wysłał list do abpa lwowskiego Józefa Bilczewskiego, dziękując za przyjęcie do archidiecezji lwowskiej polskich pallotynów. W liście napisał, że przyjmuje ofiarowany dom w Antoniówce po to, aby członkowie Stowarzyszenia pracowali w nim szczególnie dla dobra Polaków. Do listu dołączył wiadomości o Stowarzyszeniu oraz jego Konstytucje.
11 XI 1907 – W Antoniówce, w parafii Kochawina, w zaborze austriackim, ks. Alojzy Majewski założył pierwszą placówkę pallotyńską na ziemiach polskich.
W Antoniówce ks. Majewski rozpoczął organizowanie szkoły (1908-09), nowicjatu (od 1908 do 1913) i czasopisma „Królowa Apostołów” (1908). Dom podporządkowano bezpośrednio Zarządowi Generalnemu.

1930 – Pierwszy kurs kleryków w Ołtarzewie rozpoczął miesięczne rekolekcje według wskazań św. Ignacego z Loyoli. Zakończono je 16 kwietnia.

1933 – Ks. senior Alojzy Majewski powrócił z Gdańska do Ołtarzewa, z pogrzebu swej matki (Franciszki zd. Kołaczkowskiej). Kronikarz ołtarzewski zaznaczył, że 8 marca ks. Senior wyjechał do umierającej matki.
– Do Ołtarzewa na stałe przybyli bracia z Suchar: Antoni Jędrzejczak i Aleksander Kakowski.

1934 – Siostry pallotynki, przebywające w Ołtarzewie, pojechały z postulantkami złożyć wizytę ks. proboszczowi w Żbikowie.

1937 – Ks. Wojciech Turowski wyjechał do Łodzi z rekolekcjami dla Niemców.

1949 – W Limburgu zmarł ks. Joseph Lucas, pallotyn (ur. 14 XII 1875 w Denzen, w diecezji Trewir); pierwszą profesję złożył 16 X 1898, święcenia kapłańskie przyjął 24 VIII 1901. Pochowany został w Limburgu. Jest autorem 38 książek religijnych, które opublikowano w nakładzie 1,5 miliona egzemplarzy. Niektóre tytuły były tłumaczone na język polski i wydawane przez Wydawnictwo XX. Pallotynów.
Od 1919 do 1939 ks. Lucas wydawał periodyk „Rosenkranz”. Katholische Welt et Pallottiner Missionskalendar.

1971 – Alumn Henryk Hoser wyjechał do Siedlec, by tam w jednym z kościołów, w zastępstwie ks. Eugeniusza Klimińskiego, wygłosić konferencję do służby zdrowia na temat: „Stosunek pacjenta do lekarza. Lekarz w stosunku do pacjenta”.

1972 – Ks. Edmund Forycki, kuzyn ks. Romana Foryckiego, prezes Związku Polaków w Niemieckiej Republice Federalnej (1970-88) odwiedził Ołtarzew, by omówić pewne problemy związane z duszpasterstwem wśród Polaków w RFN.
– Seminarium w Ołtarzewie i swoich byłych wychowanków odwiedził ks. rektor Stanisław Orlicki.
– Odbyło się oficjalne spotkanie ks. Rektora Seminarium z Radą Alumnów, już drugi rok działającego organu kleryków w Ołtarzewie.

1974 – Rektorem parafii w Ostrołęce został mianowany ks. Mieczysław Ziomkowski i pełnił tę funkcję do 1 VIII 1975.

1974 – W Paryżu odbyło się spotkanie Rady Regionalnej z siostrami pallotynkami w sprawie ewentualnej budowy domu dla sióstr w Osny. Matka Zygmunta Bielawa, wracając z Kapituły w Rzymie, gdzie została wybrana asystentką generalną, przybyła do Francji wraz z dwoma innymi siostrami, aby zdecydować o przyjęciu fundacji w Osny. Matka Bielawa z dwoma siostrami przebywały w Osny od 18 do 27 III.

1975 – W związku z mającymi wejść w życie 25 marca nowymi Statutami Prowincjalnymi ks. prowincjał Józef Dąbrowski wygłosił w Ołtarzewie specjalne konferencje dla alumnów oraz dla księży i braci.

1977 – W Łaźniewie odbyło się poświęcenie nowego budynku, co połączono z 15.leciem sakry biskupiej sekretarza Episkopatu Polski bpa Bronisława Dąbrowskiego. Na uroczystościach obecny był też ks. rektor Seminarium ołtarzewskiego.
– Grupa współpracowników i kandydaci do Seminarium mieli w Ołtarzewie swój dzień skupienia.
– W parku w Ołtarzewie odbył się mecz piłki nożnej: filozofia – teologia. Zwycięzcą okazała się drużyna filozofii, pokonując teologów aż 9:0.

1978 – Zarząd Generalny zatwierdził wybory Zarządu Regionalnego Regii Miłosierdzia Bożego we Francji. Superiorem został ponownie ks. Zenon Modzelewski, a radcami: ks. Czesław Wędzioch i ks. Szczepan Sumela.

1978 – Wydawnictwo Editions du Dialogue wydało 33. i 34. tom z Kolekcji „Znaki Czasu”: tragicznie zmarłego Fernanda Guimeta (+1973), „Istnienie i wieczność”, w tłum. Zofii Włodkowej, i angielskiego biblisty, Charlesa Harolda Dodda, „Założyciel chrześcijaństwa” (tłum. Zygmunt Kubiak).

1981 – Gościem Seminarium w Ołtarzewie był pracownik naukowy Uniwersytetu Poznańskiego, psycholog, Japończyk z pochodzenia, Franciszek Ksawery Kyutaro Hashimoto. Wieczorem profesor wygłosił referat pt. „Motywacje ludzkich działań, a szczególnie motywacje działań religijnych”, mówiąc o technikach rekreacyjnych i o kontakcie interpersonalnym.

1982 – Zdecydowano, że miejscem nowicjatu braci będzie Hodyszewo, a magistrem ks. Piotr Marek. W 1983 mistrzem nowicjatu braci został ks. Władysław Stasiak, w 1984 ks. Tadeusz Madoń, były mistrz wspólnego nowicjatu w Ząbkowicach Śląskich z lat 1972-75. W 1987 Rada Prowincjalna połączyła znowu Okres Wstępny pierwszego roku braci z Okresem Wstępnym kleryków w Ząbkowicach Śląskich. Magistrem obu nowicjatów został ks. Mieczysław Olech.

1983 – W Częstochowie br. Szczepan Orlikowski obchodził swój jubileusz 50-lecia służby Bogu i ludziom w Stowarzyszeniu. W uroczystościach uczestniczyły liczne delegacje wspólnot pallotyńskich z prowincjałem ks. Henrykiem Kietlińskim na czele.

1986 – Ks. Józef Świerkosz został skierowany do Poznania, gdzie objął funkcję redaktora w Pallottinum, a od sierpnia tr. urząd rektora w tej wspólnocie i spełniał go przez dwie kadencje, do 1992 r., przedłużaną następnie dwa razy po 6 miesięcy.

1987 – Rada Generalna zatwierdziła dokument pt. „Ogólne wytyczne formacji w Okresie Wstępnym”, po naniesieniu sugestii zaprezentowanych na Kongresie Wyższych Przełożonych Stowarzyszenia (Santa Maria 1986) i po dokonaniu generalnego przeglądu tekstu. „Ogólne wytyczne” zawierały jedynie podstawowe normy, które miały być przestrzegane w całym Stowarzyszeniu, niezależnie od kraju i kultury. Wskazania bardziej szczegółowe miały być opracowane w poszczególnych prowincjach i regiach.
Drugi rok nowicjatu kandydaci przeżywali w Wyższym Seminarium Duchownym, studiując pierwszy rok filozofii, a w przypadku braci – na placówkach wyznaczonych przez Radę Prowincjalną. Nowicjusze drugiego roku byli już traktowani jak pozostali alumni, posiadali jednak bardziej zaostrzony regulamin i byli pod szczególną opieką prefekta alumnów i ojca duchownego. Nadal mieli rozmyślanie dwa razy dziennie i dodatkowo konferencję ascetyczną, w poniedziałki. Formacja Okresu Wstępnego kończyła się trzytygodniowym dyrektorium i pierwszą konsekracją. Po podziale prowincji (1993) utworzono w Polsce dwa nowicjaty.

1989 – „Miłujcie nieprzyjacioły wasze” – W Ołtarzewie grupa homiletyczna kursu trzeciego pod kierunkiem kl. Krzysztofa Syrka przedstawiła program poetycki, ukazując owoce swojej pracy nad kunsztem wymowy.

1992 – Gościem Seminarium w Ołtarzewie był Jerzy Zelnik, aktor filmowy i teatralny, który podzielił się z pallotyńskimi alumnami swoim życiem wewnętrznym i zawodowym.
W oddzielnym poście zob. wpis J. Zelnika do kroniki ołtarzewskiej

1995 – Wieczorną Eucharystią, sprawowaną pod przewodnictwem ks. prowincjała Lesława Gwarka, zakończyła się wizytacja kanoniczna Ołtarzewa, trwająca od 10 marca. Na zakończenie ks. rektor Bogusław Szpakowski podziękował wizytatorom „za trud włożony w ten niełatwy obowiązek”. Wizytację przeprowadzili obaj przełożeni polskich prowincji Stowarzyszenia: ks. Mieczysław Olech i ks. Lesław Gwarek. Księża Prowincjałowie spotkali się m.in. ze wszystkimi wspólnotami działającymi w WSD, z Radą Alumnów i poszczególnymi kursami.

2004 – Na pallotyńskim cmentarzu w Osny został pochowany ks. Stefan Treuchel, więzień obozu w Auschwitz i Dachau, redaktor prasy katolickiej, duszpasterz polonijny we Francji, radca regii francuskiej, profesor gimnazjum w Chevilly i dyrektor gimnazjum w Osny, superior regii 1958-61, rekolekcjonista.

ks. dr Stanisław Tylus SAC, Pallotyński Instytut Historyczny