Prowincja Chrystusa Króla

PALLOTYŃSKI INSTYTUT HISTORYCZNY

Kalendarium Pallotyńskie na 26 września

2015 – W katedrze warszawsko-praskiej pw. św. Floriana odprawiono Mszę pogrzebową za śp. ks. Feliksa Folejewskiego SAC. We Mszy świętej uczestniczyły tysiące osób. Przybyły wielopokoleniowe rodziny Ruchu Apostolskiego „Rodzina Rodzin”, kapłani, siostry zakonne wielu zgromadzeń, mieszkańcy Warszawy i goście z różnych stron Polski, przedstawiciele Kancelarii Prezydenta RP, prezydent Warszawy, delegacja z kliniki w Niemczech, gdzie ks. Feliks był pacjentem. Telegramy kondolencyjne przesłali m.in. prezydent Polski Andrzej Duda, przełożeni z zagranicy pallotynów i pallotynek.

Mszy przewodniczył i homilię wygłosił abp Henryk Hoser, bp warszawsko-praski. Mówił w niej m.in., że „ks. Feliks miał świadomość ofiarniczego charakteru swego życia. To co zdumiewa w jego życiu, to fakt, że wszystkie przeciwności traktował jako dar od Boga”. Po Mszy św. na cmentarzu Bródnowskim przy trumnie zmarłego, wśród tłumu uczestników abp H. Hoser powiedział: „Do jego grobu możemy przychodzić i modlić się, prosić o jego wstawiennictwo, jego misja apostolska się nie skończyła. Trwa i będzie trwała z większą intensywnością. Był kapłanem na wzór Serca Jezusowego”. Spoczął w pallotyńskiej kwaterze (71A rząd III).

„Śp. ks. Feliks Folejewski był zawsze uśmiechnięty, miał wielkie serce. …Zasłużył na wieczność i na to, by być świętym” (Teresa Piorunowska, 2019).

*******************************************************

Inne wydarzenia tego dnia:

1921 – Komisarz Urzędu Osadniczego oddał pallotynom na własność nieruchomość w Sucharach. Przyczyniło się do tego poparcie Prymasa Polski Edmunda Dalbora. Był to budynek z cegły, powstały w 1906; ostatnimi właścicielami pałacu była rodzina Gessertów, która zbankrutowała i opuściła Suchary.

W październiku 1921 przybyło tu dwóch braci. Z Nakła do Suchar przeprowadzono się ostatecznie 20 XI 1921. Przebywały tu pierwsze klasy gimnazjalne, a od 1929 znajdował się tu nowicjat braci, od 1930 nowicjat kleryków, a od 1932 Seminarium Duchowne.

1924 – Uczniowie Collegium Marianum z Kopca udali się na wycieczkę do Kalwarii Zebrzydowskiej. Przewodniczył im ks. Franciszek Kilian i kl. Józef Chudziński.

1927 – W Ołtarzewie zakończył się zjazd religijno-naukowy Katolickiej Młodzieży Narodowej. Rozpoczął się 18 IX dwudniowymi rekolekcjami. W części naukowej omawiano światopogląd katolicki organizacji i wypracowywano deklarację ideową Związku. W zjeździe uczestniczyli m.in.: ks. Konstanty Michalski, ks. prof. Wincenty Kwiatkowski i prof. Czesław Strzeszewski.

1927 – Do Ołtarzewa przyjechało z Suchar 6. kleryków: Leon Forycki, Bolesław Kamiński, Józef Kotlęga, Michał Muszyński, Norbert Pellowski i Józef Socha.

1928 – Br. nowicjusz Paweł Krawczewicz (ob. Sługa Boży) został skierowany do Warszawy, do pomocy w kuchni.

1933 – Do Ołtarzewa przybyli na stałe bracia z Suchar: Piotr Bochenek, Stanisław Jaworski, Franciszek Jażdżewski, Jan Klimczyk i Antoni Nowak.

– Ołtarzew odwiedził o. Anicet Kopliński OFMCap z Warszawy (+1941, męczennik II wojny światowej, nazywany jałmużnikiem Warszawy, błogosławiony).

1934 – wrzesień – Wśród gimnazjalistów Collegium Marianum na Kopcu działał „Związek Apostolski”. Powstał on z inicjatywy ks. Stanisława Wierzbicy i cieszył się uznaniem wśród uczniów. Wydawał własne pismo „Ad Maiora”. Związek miał własną „biblioteczkę czasopism doby obecnej. Urzęduje cały Zarząd i w ogóle centrala z drukarnią (maszyną do pisania) znajduje się w pokoju 'Pod Zegarem’ nr 32” (z kroniki).

1937 – Seminarium w Ołtarzewie odwiedził prof. Walenty Majdański (+1972), przywódca Ligi Narodowo-Demokratycznej, pedagog, pisarz i publicysta, autor „Gigantów” (wyd. 1937, 1938, 1947), promotor odpowiedzialnego rodzicielstwa. „Moc i wielkość państwa zależy od ilości ludzi samowychowujących się przez małżeństwo i Łaskę. […] Termometrem społecznym jest poziom rodziny. Wszystkie inne narzędzia, którymi mierzymy temperaturę życia, stawiają diagnozę mniej lub więcej fałszywie…”.

– Ks. Józef Jankowski i br. Błażej Niedziela byli w Warszawie (na placu Zakładów Ceramicznych) na ćwiczeniach Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej.

– Ks. rektor Stanisław Wierzbica i ks. Jan Szambelańczyk uczestniczyli w odpuście parafialnym w Borzęcinie.

– Ks. Stanisław Szulmiński (ob. Sługa Boży) wygłosił w Ołtarzewie kazanie do dzieci i na sumie.

1941 – W Ołtarzewie rozpoczęto rok akademicki 1941/1942 (zakończono go 1 V 1942).

1946 – Rada Prowincjalna mianowała ks. Józefa Wróbla delegatem prowincjalnym ds. Zjednoczenia Apostolstwa Katolickiego (wówczas Zjednoczenie Apostolstwa Powszechnego). Ks. Wróbel chciał kształtować Zjednoczenie według idei W. Pallottiego. Uważał on Ruch Szensztacki za daleko odbiegający od form praktykowanych przez Wincentego Pallottiego, choć pod koniec 40. lat część pallotynów oceniała Ruch Szensztacki za zgodny z ideą Założyciela.

1948 – W Rzymie klerycy: Franciszek Świerczek, Tadeusz Tomasiński i Julian Zegar złożyli wieczną profesję na ręce ks. Agostinha Michelottiego (+1989).

1949 – Przeniesiono Zarząd Prowincjalny z Ołtarzewa do Warszawy (formalnie 13 VII 1949, a faktycznie 26 IX), umieszczając jego biura w kamienicy czynszowej przy ul. Skaryszewskiej 15. W tych bardzo skromnych i ciasnych warunkach Zarząd funkcjonował przez 36 lat (do 1983).

1950 – W Ołtarzewie odbyła się konferencja profesorska. Z dojeżdżających wykładowców byli wówczas: ks. Donat Nowicki i ks. Józef Żyto SAC.

1952 – Ks. Michał Muszyński, rektor domu chełmińskiego i radca prowicjalny został mianowany proboszczem parafii św. Józefa w Chełmnie. W 1955 został przeniesiony do Ołtarzewa i mianowany profesorem Seminarium Duchownego.

1961 – Ks. Adam Wiśniewski wypłynął statkiem z Marsylii na wyznaczoną placówkę misyjną w Indiach. Przybył tam 7 X 1961 i po krótkim pobycie w Bombaju, udał się do Raipur, gdzie pracowali pallotyni niemieccy. Był to okres jego adaptacji i początki pracy misjonarskiej oraz lekarskiej.

1963 – W Wałbrzychu zmarł br. Antoni Gatka (ur. 1885 w Strudze Ostatkowskiej (od 1935 Ostatkowo), w parafii Chomętowo, w archidiecezji gnieźnieńskiej). We wszystkich okolicznościach życia zachowywał postawę radosnego pełnienia woli Bożej. Pogoda ducha i prostota były charakterystycznymi cechami jego temperamentu. Wynikały one z jego głębokiego zjednoczenia z Bogiem i ducha nieustannej modlitwy. Jako zakrystian niezwykle chętnie usługiwał do Mszy.

Należał do parafialnej Straży Honorowej Najświętszego Serca Jezusa, stąd codziennie pomiędzy godziną 11-12 starał się unikać rozmowy i czuwał przy Bożym Sercu, modląc się gorąco za grzeszników. Modlił się zresztą we wszystkich potrzebach Kościoła, Stowarzyszenia i Ojczyzny. Na każdy dzień wyznaczał sobie inne intencje modlitwy. Był czynnym apostołem uświęcenia rodziny. Wielu wierzyło w skuteczność jego modlitwy, prosząc go o to w różnych swych potrzebach i zadaniach, uważając, że modlitwy i umartwione życie tego człowieka są wysłuchane u Boga.

1971 – W dniach 10-26 IX, w Paryżu przebywał ks. Bruno Bayer SAC, z niemieckiej Prowincji Najśw. Serca Jezusa. Przygotowywał wtedy do druku książkę: „Le Père Paul de Geslin, compagnon de Saint-Vincent Pallotti. Ecrits et Lettres. Textes établis et annotés”.

1974 – W Ołtarzewie odbyła się uroczysta inauguracja nowego roku akademickiego (Seminarium rozpoczęło działalność dydaktyczną już 12 września). Wśród zaproszonych gości byli: abp André Perraudin, przewodniczący Konferencji Episkopatu Rwandy, przedstawiciele Metropolitalnego Seminarium Duchownego z Warszawy, Prymasowskiego Studium Życia Wewnętrznego, Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie, sekretarz misyjny z ramienia pallotyńskiej Regii Miłosierdzia Bożego ks. Tadeusz Tomasiński, krajowy sekretarz misyjny ks. Stanisław Kuraciński z Lublina i przedstawiciele kilku domów pallotyńskich. Mszy koncelebrowanej przez profesorów i wychowawców Seminarium przewodniczył abp Perraudin. Ks. prowincjał Józef Dąbrowski w okolicznościowej homilii połączył wskazania pasterskie związane z rozpoczynającym się rokiem seminaryjnym, z gorącym wezwaniem niesienia duchowej i personalnej pomocy misjonarzom pallotyńskim pracującym w Brazylii i Afryce.

W drugiej części uroczystości, która odbyła się w seminaryjnej auli, wystąpił chór alumnów pod kierunkiem ks. Stanisława Rysia. Ks. wicerektor Witold Zdaniewicz odczytał sprawozdanie za rok akademicki 1973/1974. Referat inauguracyjny na temat „Łukaszowe relacje o wniebowstąpieniu Chrystusa w świetle ostatnich dyskusji”, wygłosił ks. dr doc. Jan Łach z ATK, prof. naszego Seminarium. Po południu odbyło się spotkanie abpa Perraudina z księżmi profesorami i wychowawcami Seminarium, a wieczorem – spotkanie z alumnami Seminarium i z czterema diakonami (Henryk Pastuszka, Zbigniew Pawłowski, Aleksander Pietrzyk i Józef Baran), przygotowującymi się do wyjazdu w 1975 do Rwandy.

1975 – W dniach 24-26 września w Ołtarzewie odbywało się trzydniowe Sympozjum katechetyczne pod hasłem „Katecheza dzisiaj”. Otwarcia dokonał ks. prowincjał Józef Dąbrowski w obecności ks. wiceprowincjała, 38 księży, alumnów V i VI kursu oraz katechetów. Opiekunem Sympozjum był ks. mgr Tadeusz Nazar.

Po otwarciu Sympozjum odbyła się hospitacja katechezy w klasie IV, przeprowadzona przez ks. Eugeniusza Krzyżanowskiego. Tego dnia wygłoszono referaty: „Katecheza kerygmatyczna w świetle katechetyki fundamentalnej” (ks. mgr Tadeusz Nazar) i „Katecheza kerygmatyczna w świetle teologii biblijnej” (ks. mgr Józef Lisiak).

Kolejnego dnia wysłuchano referatów: „Katecheza antropologiczna” (ks. dr hab. Mieczysław Majewski z KUL), „Elementy kerygmatyczne i antropologiczne w katechezie” (ks. dr Roman Murawski z ATK), „Problemy audiowizualne w katechezie” (ks. dr Tadeusz Chromik SJ), „Kierunki pracy katechetycznej z dorosłymi” (ks. mgr Z. Czerwiński z KUL).

W ostatnim dniu wygłoszono następujące referaty: „Problem metody w katechezie współczesnej” (ks. mgr Tadeusz Nazar), „Współpraca wychowawcza punktu katechetycznego z rodzicami” (dr H. Wistuba, Poznań), Podsumowanie i zakończenie Sympozjum.

W tych dniach klerycy niższych kursów, aby udostępnić pokoje gościom biorących udział w Sympozjum, wyjechali na grzybobranie połączone z działalnością apostolską. W parafii Marianów została odprawiona Msza św., wyświetlono przeźrocza z misji, film o Seminarium. Klerycy zostali życzliwie przyjęci przez miejscową ludność, która licznie przybyła na nabożeństwo.

1977 – Z okazji 80. urodzin Ojca Świętego Pawła VI wspólnota seminaryjna w Ołtarzewie koncelebrowała uroczystą Mszę św. Giovanni Battista Enrico Maria Montini urodził się 26 września 1897 w małym miasteczku Concesio k. Brescii.

1979 – W Leżajsku, w dniach 25-26 września, obradowała Komisja Liturgiczna Episkopatu Polski. W obradach uczestniczył referent liturgiczny, ks. Lucjan Balter, członek tejże Komisji.

1980 – Grupa Polaków i Francuzów utworzyła w Paryżu, na bazie francuskiego prawa z 1901 roku, Association Foyer Jean Paul II (Stowarzyszenie im. Jana Pawła II). Ks.  Tadeusz Tomasiński, jeden ze współtwórców tego Stowarzyszenia, reprezentował Regię Miłosierdzia Bożego. W skład komitetu honorowego wchodzili m.in.: kard. Roger Etchegaray, abp Marsylii, kard. François Marty, abp Paryża, kard. Stefan Wyszyński, prymas Polski, Pierre Bas, poseł (député) z Paryża, Jacques Chirac, mer Paryża, Jean d’Ormesson, członek Akademii Francuskiej i Pierre Christian Taittinger, senator z Paryża.

1980 – W miesiąc po śmierci ks. Józefa Sadzika, założyciela Wydawnictwa i Centrum Dialogu, poświęcono mu okolicznościowy wieczór w Centre du Dialogue. Ks. superior Zenon Modzelewski wygłosił Wstęp, a ks. Janusz Stanisław Pasierb odczytał artykuł, który opublikowano w „Naszej Rodzinie” („Ksiądz Józef Sadzik”, 1980, nr 10, s. 13-17).

1982 – Br. Piotr Wąsik obchodził w Ząbkowicach Śląskich jubileusz 50-lecia swej konsekracji. Wzięli w niej udział licznie zgromadzeni parafianie i goście – bracia i księża z różnych placówek pallotyńskich. Mszy przewodniczył radca prowincjalny ks. Witold Zdaniewicz. On też wygłosił okolicznościowe kazanie, po którym jubilat odnowił swoją konsekrację.

1982 – W Kielcach wieczną konsekrację na ręce ks. prowincjała Henryka Kietlińskiego złożyli klerycy: Wiktor Bąk, Jerzy Chwiej, Tadeusz Domański, Władysław Gajur, Bolesław Konewka, Zdzisław Krej, Marek Kujawski, Krzysztof Kulczycki, Zbigniew Lewandowski, Jacek Nowak, Jan Siwiec, Adam Sławiński, Jerzy Tusk i Tadeusz Wojda.

1986 – W szpitalu na Bródnie w Warszawie zmarł ks. Bronisław Liedtke (ur. 1922 w Chojnicach, w diecezji chełmińskiej). Praca rekolekcyjna i misje ludowe były jego pasją. Przez wiele lat wędrował po całej Polsce, głosząc słowo Boże z mocą i poświęceniem. Jego nauki trafiały do serc, przemieniały i nawracały ludzi. W nauczaniu i w życiu był absolutnie wierny nauce Kościoła. Odznaczał się wielką delikatnością sumienia, ogromną rzetelnością i dokładnością w pracy.

1989 – W Ołtarzewie uroczystościom pogrzebowym śp. br. Franciszka Ciesielki przewodniczył i homilię wygłosił ks. prowincjał Czesław Parzyszek. Mszę współkoncelebrowało 40 pallotyńskich kapłanów. Uczestniczyli w niej bracia z różnych wspólnot, klerycy, nowicjusze, pallotynki i rodzina zmarłego. Został pochowany w kwaterze pallotyńskiej na cmentarzu ołtarzewskim.

1992 – Wieczną konsekrację w Dowbyszu, na ręce delegata prowincjała ks. Jana Pałygi, złożył ks. Aleksander Milewski.

1993 – W Kielcach na osiedlu Podkarczówka odbyła się uroczystość poświęcenia placu i fundamentów pod nową kaplicę. Zarząd Prowincjalny reprezentował ks. administrator prowincjalny Jerzy Firczyk, który przewodniczył Mszy św. koncelebrowanej i dokonał poświęcenia. Uroczystość zgromadziła duchowieństwo diecezjalne z ks. Dziekanem, miejscową wspólnotę pallotyńską z Karczówki, architektów, projektantów oraz parafian, których pomimo ulewnego deszczu zebrało się kilkaset osób.

Ziemię pod budującą się kaplicę nabył dla Stowarzyszenia ks. rektor Aleksander Orzech i on też zmobilizował parafian do budowy kaplicy.

1997 – Pierwszym proboszczem parafii Świętego Zbawiciela Miłosiernego w Abidżanie (Wybrzeże Kości Słoniowej), usytuowanej w tzw. Nowej Dzielnicy na Yopougon, został ks. Adam Pacuła. Parafię erygował 16 III 1997 bp Laurent Akran Mandjo.

1998 – Wspólnota Wyższego Seminarium Duchownego w Ołtarzewie, wysłała do ks. generała Séamusa Freemana list gratulacyjny z zapewnieniem o modlitewnej pamięci, z racji ponownego wybrania go na urząd przełożonego generalnego Stowarzyszenia Apostolstwa Katolickiego.

2003 – Ks.  Tadeusz Tomasiński objął rektorstwo domu w Osny; pierwszym radcą domu został ks. Jerzy Zawierucha, a drugim – ks. Adam Gałązka.

2016 – W Hospicjum im. ks. Eugeniusza Dutkiewicza SAC w Gdańsku zmarł ks. Czesław Murawski, rekolekcjonista i misjonarz ludowy (ur. 1934 w Wacławowie (w powiecie Radom), w parafii Cerekiew, w diecezji sandomierskiej).

Po święceniach został skierowany do Gdańska na roczne studium pastoralne, a następnie do duszpasterstwa parafialnego w Szczecinie (od IX 1960), Chełmnie (od 30 VIII 1961) i Gdańsku-Wrzeszczu (od 31 VIII 1963). Tam przez dwie kadencje pełnił funkcję rektora domu (od 1 IX 1968 do 29 VIII 1974). Czas jego rektorstwa wypełniały starania o zgodę na budowę domu Stowarzyszenia i kościoła we Wrzeszczu. Władze wojewódzkie blokowały wówczas wszelkie starania aż do 1974. Tego roku ks. Czesław został przeniesiony do domu gdańskiego przy ul. Elżbietańskiej i pracował odtąd przez 42 lata jako rekolekcjonista i misjonarz ludowy (do X 2006).

2017 – W pallotyńskim kościele św. Wawrzyńca i św. Wincentego Pallottiego w Poznaniu została odprawiona Msza św. pogrzebowa za śp. ks. Stefana Duszę, dyrektora Wydawnictwa Pallottinum w latach 1970-2008. Przewodniczył jej abp senior archidiecezji gnieźnieńskiej, Józef Kowalczyk. Homilię wygłosił ks. Adrian Galbas, wyższy przełożony pallotyńskiej Prowincji Zwiastowania Pańskiego. Stwierdził w niej, że Zmarły niczym prorok pragnął, aby Słowo Boże dotarło do jak największej ilości wiernych. Wydając w trudnych czasach Biblię Tysiąclecia oraz księgi liturgiczne i inne publikacje, wpisał się w historię Kościoła w Polsce na zawsze. Zwrócił też uwagę na liczne kontakty ks. Stefana, szczególnie ze św. Janem Pawłem II. Słowa wdzięczności za życie i posługę ks. Stefana skierował w formie listu kondolencyjnego abp metropolita poznański Stanisław Gądecki. Jeden z kolegów kursowych Zmarłego dał świadectwo, że nikt tak nie dbał o spotkania kursowe, jak śp. ks. Stefan, mimo, że w ostatnich latach, ze względu na wiek, było mu coraz trudniej. Pogrzeb odbył się na poznańskim Cmentarzu Junikowo.

ks. dr Stanisław Tylus SAC, Pallotyński Instytut Historyczny