Prowincja Chrystusa Króla

PALLOTYŃSKI INSTYTUT HISTORYCZNY

Kalendarium Pallotyńskie na 27 marca

1929 – wiosną – W Chełmnie n. Wisłą pallotyni wydzierżawili parterowy dom przy ul. Kościuszki 4, gdzie założyli placówkę. Dom należał do pana Tyszkiewicza i usytuowany był na rogu ul. Kościuszki i Parkowej (obecnie ma numer 6). Pierwszym rektorem domu został ks. Alfons Męcikowski. Pierwotnie biskup diecezji, Stanisław Okoniewski, proponował pallotynom objęcie konwiktu w Chełmnie, następnie kościoła Świętego Ducha, ale ostatecznie wydzierżawili dom przy ul. Kościuszki.

Po upływie niecałego roku, 3 IV 1930, przenieśli się do zakupionego domu przy ul. Dworcowej 24 (numeracja obecna – 38). Wg informacji p. Anny Grzesznej-Kozikowskiej, st. kustosza Muzeum Ziemi Chełmińskiej w Chełmnie, po opuszczeniu przez pallotynów domu przy ul. Kościuszki 4, wprowadził się do niego Aleksander Rummel, właściciel Strzelnicy, posesji, na którą zamienił się z pallotynami.

*******************************************************

Inne wydarzenia tego dnia:

1909 – W Rzymie zmarł ks. William Whitmee (ur. 1851 w Norfolk, Anglia), ekonom, radca generalny, prokurator generalny, generał Stowarzyszenia 12 VIII 1896 – 7 X 1903, radca generalny.
Będąc radcą generalnym, przez wiele lat podejmował również obowiązki rektora domu przy kościele San Silvestro in Capite (od 1887). Tam urządził nabożeństwo pogrzebowe bł. Henryka Newmana (†1890). Whitmee był spowiednikiem Małgorzaty Sabaudzkiej, królowej Włoch (†1926). Przyczynił się także do powstania i rozwoju sióstr założonych przez Wincentego Pallottiego (6 VI 1838), przez utworzenie o charakterze misyjnym Międzynarodowego Kolegium dla Sióstr w V 1891, z którego 4 XI 1901 powstało zgromadzenie zatwierdzone na prawie diecezjalnym w diecezji Limburg (przez bpa Dominikusa Willi O.Cist, †1913), jako Kongregacja Sióstr Misjonarek Apostolstwa Katolickiego.
Na pierwszej Kapitule Generalnej został wybrany 12 VIII 1896 na generała Stowarzyszenia. Priorytetem jego posługi była troska o rozwój wewnętrzny Stowarzyszenia – o wzrost ducha pokory i ofiary u współbraci; stąd w 1896 przeniesiono nowicjat z Masio do Rocca Priora, bliżej Rzymu i otwarto nowicjat i studentat w Tristeza w Brazylii. W tym okresie powstały nowe domy pallotyńskie w Brazylii, Kamerunie, Chile, Niemczech (Limburg – nowy dom 1898, Vallendar 1900), Argentynie, Australii, USA, Włoszech (Rzym – via Camilluccia – dom generalatu 1901, Gaeta 1903), Anglii (Londyn – kościół św. Bonifacego dla emigracji niemieckiej 1903).
Druga Kapituła Generalna (4 X 1903) przeredagowała Konstytucje Stowarzyszenia, dostosowując je do nowo wydanego prawa kościelnego. Zajęła się problemem profesji, opowiadając się ostatecznie w głosowaniu za przyrzeczeniami (za ślubami były trzy głosy – na 19 wszystkich).

1916 – na wiosnę – Definitywnie zdecydowano o opuszczeniu domu w Bochni (pierwotnie były plany umieszczenia tam seminarium duchownego dla 40 kleryków).

1924 – Na Kopiec przybył z Suchar br. Władysław Kielbratowski. Podjął tu obowiązki gospodarza, a gdy zachorował poważnie na gruźlicę, odtąd pomagał w pracach administracyjnych. W 1927 został kierownikiem drukarni w Warszawie.

1933 – Br. Paweł Kempa (Kępa) został przeniesiony na stałe z Ołtarzewa do Warszawy.

1934 – Jadwiga Kulas została przyjęta do pallotynek (zgłosiła się w Ołtarzewie), jako pierwsza postulantka nowo przeszczepionego do Polski zgromadzenia. Od 12 IV przebywała w pierwszym domu pallotynek w Polsce – w Rajcy k. Nowogródka. Przyjęła imię Prakseda (+2002).

1937 – O godz. 18:00 wieczorem w ołtarzewskiej kaplicy parkowej odbyła się „pierwsza” rezurekcja. Następnego dnia w tejże kaplicy ks. rektor Stanisław Wierzbica celebrował „drugą” rezurekcję i wygłosił podniosłe kazanie.

1964 – W Wielki Piątek odbyły się w Osny uroczystości pogrzebowe ks. Henryka Eugeniusza Kronkowskiego, Krąkowskiego, na które przybyli pallotyni pracujący we Francji, przyjaciele i znajomi. Po żałobnych nieszporach i cichych egzekwiach ze względu na powagę dnia ks. superior Alojzy Misiak poprowadził kondukt pogrzebowy na cmentarz pallotyński na wzgórzu Kalwarii w Osny, gdzie pochowano zmarłego. Po modlitwach nad otwartą mogiłą każdy z obecnych rzucał na trumnę garść miejscowej ziemi, na której ks. Henryk spędził 44 lata życia.

1973 – W celu dostosowania podręcznika „Ratio educandi Societatis Apostolatus Catholici” do realiów polskiej prowincji (dla Stowarzyszenia został zatwierdzony przez generała Wilhelma Möhlera 1 VII 1963), została powołana Prowincjalna Komisja Studiów i Wychowania, na której czele stanął ks. Eugeniusz Weron – kierował nią do 12 IX 1976. Komisja dostosowała „Ratio educandi” do wskazań Soboru Watykańskiego II, dokumentów Stolicy Świętej, nowego prawodawstwa Stowarzyszenia oraz wskazań Episkopatu Polski.

1976 – W dniach 22-27 III odbył się Kongres doradczy wyższych przełożonych Stowarzyszenia, który omówił stan personalny oraz funkcjonowanie Prawa Podstawowego i Ustaw. W tym roku Stowarzyszenie liczyło 10 prowincji oraz 6 regii. Było wówczas 2 099 członków, 352 domów i stacji misyjnych rozproszonych w 26 krajach świata.

1976 – Aktorzy Teatru Gdańskiego: Halina Winiarska, Edward Ożana i Jerzy Kiszkis przedstawili w Ołtarzewie Księgę Hioba.

1977 – Tego dnia Misterium Męki Pańskiej obejrzała młodzież z naszych placówek pallotyńskich: Radom (100 osób), Kisielice (50), Poznań (25) i Zakopane – z tej placówki przybył zespół muzyczny z ks. Mirosławem Rafińskim.

1980 – W kaplicy Świętego Krzyża w Ołtarzewie rozpoczęły się nocne czuwania adoracyjne w intencji przywrócenia zdrowia dla ks. Feliksa Folejewskiego.
– Tego dnia ks. Czesław Zając, misjonarz z Brazylii, odprawił Mszę św. dla Wspólnoty misyjnej w Ołtarzewie.
Witold Urbanowicz zaprojektował i wykonał (z innymi kolegami) w tej kaplicy ołtarz i figurę Chrystusa. Było to ok. 1970 (Urbanowicz święcenia kapłańskie przyjął w 1972).

1983 – Ostatni raz tego roku wystawiono w Ołtarzewie Misterium Męki Pańskiej w reżyserii kl. Krzysztofa Wojdy. Rolę Jezusa zagrał dk. Tadeusz Wojda. Sztuka Misterium otrzymała bardzo pozytywną ocenę.

1985 – Utwory Bacha, Scarlattiego, Chopina, Rubinsteina i Moniuszki, wykonali podczas koncertu, jaki odbył się w Seminarium w Ołtarzewie: pani Jolanta Kaufman (sopran), pan Jan Mechanisz (fortepian) i nasz współbrat kl. Andrzej Gładysz (wiolonczela).

1985 – W Lublinie odbyło się kolokwium habilitacyjne ks. dra Romana Dzwonkowskiego. Tematem kolokwium była: „Polska opieka religijna we Francji. 1909-1939” (Poznań 1988). Część zasadnicza kolokwium odbyła się w budynku KUL, natomiast spotkanie przy wspólnym posiłku – w pallotyńskim domu przy ul. … w Lublinie. Uczestniczyli w nim: … i pracownicy naukowi Uniwersytetu oraz zaprzyjaźnieni z ks. Romanem i pallotynami goście. Stowarzyszenie reprezentował: ks. prowincjał Czesław Parzyszek.

1991 – Na posiedzeniu Rady Prowincjalnej przyjęto i podpisano „Opinię” Zarządu Prowincjalnego na temat „Projektu podziału Prowincji” opracowanego przez Komisję ds. Podziału Prowincji. Oba dokumenty zostały przekazane Zarządowi Generalnemu.

1994 – W dniach 25-27 marca w Seminarium w Ołtarzewie odbyły się rekolekcje kuratorów Oświaty. Prowadził je ks. Marian Kłosiński, Krajowy Duszpasterz Kuratorów Oświaty. Temat rekolekcyjnych rozważań brzmiał: „Z Biblią i w Biblii”. Przez jeden dzień uczestniczył w nich wicepremier i minister Edukacji Narodowej, Aleksander Łuczak.

1997 – W Wielki Czwartek, przed południem, przedstawiciele Seminarium w Ołtarzewie wraz z ks. Rektorem uczestniczyli w katedrze warszawskiej we Mszy św. z poświęceniem krzyżma, której przewodniczył Józef kard. Glemp metropolita warszawski.
– Na Triduum Paschalne część alumnów z kursu IV. i V. udała się na Ukrainę, Białoruś i Słowację, by służyć pomocą w obsłudze liturgicznej tamtejszych placówek pallotyńskich.

1998 – W dniach 27-29 marca, Seminarium gościło rodziców alumnów III kursu, którzy pod kierunkiem ks. prefekta Józefa Lasaka uczestniczyli w wielkopostnych rekolekcjach (tradycyjnie już, w okresie Wielkiego Postu).

2002 – W Ołtarzewie odbyły się uroczystości pogrzebowe br. Tomasza Całki. Przy licznej obecności pallotynów obydwu prowincji, rodziny i wiernych została odprawiona msza pod przewodnictwem prowincjała ks. Czesława Parzyszka. On też wygłosił homilię. W pogrzebie uczestniczyła siostra generalna pallotynek, odbywająca wizytację domów w Polsce. Kondukt na cmentarz poprowadził ks. rektor Marian Kowalczyk. Br. Tomasz został pochowany na cmentarzu ołtarzewskim.

2004 – Pap. Jan Paweł II przyjął rezygnację bpa Alojzego Orszulika z obowiązków biskupa diecezjalnego diecezji łowickiej (od 1992).

2008 – W Ząbkowicach Śląskich, w uroczystościach pogrzebowych br. Piotra Wąsika uczestniczyli prowincjałowie obu prowincji pallotyńskich, ks. infułat Kazimierz Jandziszak, ks. dziekan ząbkowicki prałat Marian Mądry i księża z dekanatu oraz siostry zakonne, klerycy pallotyńscy i rodzina. Żegnało go wielu parafian wspominających jego miłość do ludzi. Kondukt pogrzebowy poprowadził ks. Ryszard Wąsik, bratanek zmarłego; doczesne szczątki zmarłego pochowano w kwaterze pallotyńskiej.

2010 – W Świdnicy, w kościele Matki Bożej Królowej Polski, miało miejsce uroczyste zakończenie peregrynacji obrazu Jezusa Miłosiernego we wszystkich parafiach diecezji świdnickiej. Dzieło peregrynacji przygotowali, zorganizowali i przeprowadzili pallotyni z Pallotyńskiego Sekretariatu Misyjnego. Odpowiedzialnym za tę akcję był ks. Emilian Sigel, dyrektor dzieła peregrynacji.
Peregrynacja obrazu rozpoczęła się 14 IV 2007. W dzieło to było zaangażowanych 16 pallotynów z obu polskich prowincji. Obraz przez 3 lata nawiedził 192 parafii diecezji, w których były głoszone misję i rekolekcje w duchu Bożego Miłosierdzia. W uroczystości zakończenia uczestniczyli obaj biskupi diecezji świdnickiej, członkowie kapituły katedralnej, licznie zgromadzone duchowieństwo diecezji i rzesze wiernych. Obecna była też delegacja pallotynów na czele z ks. prowincjałem Józefem Lasakiem i sekretarzem do spraw misji ks. Grzegorzem Młodawskim. „Dzieło peregrynacji zakończyło się w sposób widoczny i materialny, ale nadal trwa w sercach i duszach wiernych diecezji” – powiedział bp Ignacy Dec – podczas Mszy św.

ks. dr Stanisław Tylus SAC, Pallotyński Instytut Historyczny