Prowincja Chrystusa Króla

PALLOTYŃSKI INSTYTUT HISTORYCZNY

Kalendarium Pallotyńskie na 27 września

1997 – W Laskowcu zmarł ks. Antoni Pęksa (ur. 1928 w Dzwonku, w parafii Czerwin, w diecezji łomżyńskiej), rektor tymczasowej kaplicy św. Wincentego Pallottiego.

Zamieszkał w Ostrołęce 1 VIII 1975, najpierw jako wikariusz-współpracownik w parafii na wydzielonym terytorium w Wojciechowicach (dekret bpa M. Sasinowskiego z 2 VII 1975), następnie jako rektor wspólnoty (dekret z 27 IX 1975) przez kolejne kadencje. Kiedy w 1981 erygowano parafię, został także jej pierwszym proboszczem. W tym czasie wybudował dom mieszkalny i katechetyczny w Ostrołęce oraz dom i kościół w Laskowcu, na terenie pallotyńskiej parafii w Ostrołęce.

21 VIII 1997 został zwolniony z funkcji rektora i proboszcza w Ostrołęce i od 1 IX 1997 zamieszkał w Laskowcu z przynależnością do wspólnoty w Ostrołęce, by pełnić funkcję rektora tymczasowej kaplicy św. Wincentego Pallottiego, zgodnie z dekretem biskupa łomżyńskiego.

Był kapłanem wielkiej dobroci, wrażliwym na potrzeby ludzkie i w miarę swych możliwości starał się wychodzić im naprzeciw. Nie bał się ludzi świeckich i współpracował z nimi. Nie lubił sztywnych struktur ani formalności. Umiał słuchać odwiedzających go ludzi. Interesował się ich radościami i problemami, dlatego przychodzili do niego nie tylko parafianie, ale mieszkańcy Ostrołęki i okolic. Dawał siebie wszystkim, nie zważając na zdrowie.

2002 – Żywa pamięć i szacunek dla zmarłego ks. Antoniego Pęksy zmobilizowały ludzi do zorganizowania w Laskowcu uroczystości w 5. rocznicę jego śmierci (27 IX 2002), na które przybyli: rodzina, lokalne władze, dyrekcje zakładów pracy i szkół. Informacje o uroczystościach zostały podane do wiadomości w diecezjalnym Radiu Nadzieja oraz ostrołęckim Oku.

2014 – W Laskowcu, w trakcie Mszy św., nastąpiło przekazanie rodzinie ks. Antoniego Pęksy przyznanej pośmiertnie przez Stowarzyszenie „Civitas Christiana”, Złotej Honorowej Odznaki Katolickiego Stowarzyszenia „Civitas Christiana”. Wręczając odznaczenie na ręce bratanka księdza – Jerzego Pęksy, podkreślono, że zmarły kapłan: uczył … jak żyć, jak kochać i przebaczać. Sam był uosobieniem miłości i dobroci, radości i zrozumienia. Zawsze, w każdym widział człowieka i dobro w nim ukryte. Każdemu dawał szanse, bo jak twierdził, nie ma ludzi złych, są zagubieni, potrzebujący pomocy, wsparcia. Jego dewizą było nieść Bożą miłość każdemu, co też czynił. I tak właśnie znalazł się w naszym Stowarzyszeniu – jeszcze wtedy „PAX”. Kiedy inni odwracali się od nas, kiedy wielu kapłanów zwątpiło w nas, on nadal widział w nas ludzi z wielkim potencjałem, którzy chcą robić coś dobrego. Nie opuścił nas. Modlił się z nami, jeździł na pielgrzymki, przeprowadzał rekolekcje, wykładał naukę społeczną Kościoła, mówił o potrzebie kultywowania kultury chrześcijańskiej. Był z nami podczas wszystkich przemian, jakie zachodziły w naszym Stowarzyszeniu, aż do końca. Zawsze wierny, oddany całym sobą w służbie Bogu i człowiekowi. Za tą wierność i oddanie chcemy dzisiaj podziękować i oddać mu należny hołd.”

Następnie uczestnicy tego wydarzenia przeszli do grobu śp. ks. Antoniego, by złożyć kwiaty i zapalić znicze. Spotkanie zakończyli modlitwą różańcową w intencji tego kapłana.

*******************************************************

Inne wydarzenia tego dnia:

1892 – Ks. Max Kugelmann został mianowany rektorem domu w Limburgu i wikariuszem generalnym niemieckiej wspólnoty. Wkrótce powstał studentat w Ehrenbreitstein (1893) i Vallendarze (1900). W 1898 ukończył budowę nowego obszernego domu w Limburgu, a jako przełożony tej jednostki uczestniczył w I i II Kapitule Generalnej (w 1896 i 1903).

1922 – wrzesień – Organistę na Kopcu, kl. Stanisława Wierzbicę, zaczął zastępować uczeń Collegium Marianum, Foligowski, z IV klasy. Kronikarz zapisał „rokuje on – zdaniem niektórych znawców – piękne nadzieje, ale qui vivra verra” (tł. z fr. czas pokaże).

1923 – Na Kopcu odbyły się obłóczyny Wojciecha Grobla, postulanta na brata, który otrzymał sutannę z rąk ks. superiora Alojzego Majewskiego.

1927 – wrzesień – Wszyscy postulanci na braci wyjechali z Ołtarzewa do Suchar; trzech z nich: Alojzy Gąsior, Józef Kleina i Henryk Zappa pojechało 14 grudnia tr. do Olpe, do domu nowicjatu prowincji niemieckiej, aby tam kontynuować nowicjat i przyuczać się do zawodu; do nowicjatu w Olpe wyjechał też Otton Tempski (ukończył gimnazjum w Kościerzynie).

1927 – koniec września – Pallotyńscy bracia z ul. Chełmskiej w Warszawie przeprowadzili się do Ołtarzewa. Kronikarz ołtarzewski zapisał: „Potrzeba było przewozić wszystkie sprzęty i narzędzia ogrodnicze, naczynia kuchenne i owoce z ogrodu, bo przecież po to pracowaliśmy całe lato, ażeby coś owoców zebrać, więc też szkoda ich było pozostawić w ogrodzie. Owoce te nam się przydały, gdyż w Ołtarzewie nie ma ani jednego drzewka owocowego. Tym bardziej więc owoce te smakowały każdemu z nas. A przy tym i wszystkiego przybyło, gdyż dwa domy się złączyło w jeden. W zakrystii przybyło ubiorów liturgicznych i wszędzie podwoiło się.

Na początku nie mieliśmy żadnych rzeczy kościelnych, oprócz jednego krzyża i dwóch świec na ołtarz, kielicha do sprawowania Mszy św., jednego ornatu białego i czarnego, i jednego mszału, stuły i komży. Posiadaliśmy tylko krzyże profesyjne i każdy książkę do czytania duchownego. Nie posiadaliśmy nic więcej, aż później, jesienią zostały niektóre rzeczy zaofiarowane przez naszych zelatorów z Łodzi. Niektóre ornaty zostały kupione zaraz po Wielkanocy i tak się to wszystko „stworzyło” za pomocą Bożą”.

1932 – Do Ołtarzewa przybył na stałe z Warszawy, z domu przy Krakowskim Przedmieściu, br. Aleksander Ziółkowski.

1933 – Do kaplicy parkowej w Ołtarzewie przywieziono używaną fisharmonię. Zakupiono ją w Warszawie u państwa Kępińskich, ul. Hoża 12.

1934 – Do Ołtarzewa, do pomocy w administracji, przybyło na stałe dwóch braci z Suchar: Antoni Kadziński i Mieczysław Jaśbor.

1934 – wrzesień – Infirmarzem kopieckim (opiekunem medycznym chorych) został kl. Alojzy Żuchowski. Przed nim rolę tę pełnił kl. Adam Wiśniewski.

1937 – Ks. Józef Jankowski złożył egzamin w Kurii Warszawskiej i otrzymał jurysdykcję i misję kanoniczną do uczenia religii w szkole.

1943 – W domu pallotynów w Warszawie przy ul. Skaryszewskiej zmarł ks. Wacław Gieburowski (ur. 1877 w Bydgoszczy), wykładowca akademicki, dyrygent chóralny, kompozytor i muzykolog.

18 listopada 1942 został wygnany przez Niemców z Poznania. Zamieszkał wtedy u pallotynów w Warszawie.

Zmarł na chorobę nowotworową (po drugiej operacji). Mszę św. pogrzebową w kościele Chrystusa Króla przy ul. Skaryszewskiej sprawował za niego ks. Adamski, a kondukt do grobu na Cmentarzu na Powązkach poprowadził ks. kan. Zborowski.

27 września 1946 został pochowany w podziemiach kościoła św. Wojciecha w Poznaniu („Poznańska Skałka”).

1962 – Ks. Zygmunt Rut został skierowany do Topolna k. Świecia n. Wisłą, jako kapelan sióstr pasterek od Opatrzności Bożej. Od 1 IX 1965 został pierwszym wikariuszem w Kisielicach i krótko pełnił funkcję rektora (do 29 X). Następnie wrócił do pracy rekolekcyjnej i zamieszkał w Ołtarzewie.

1964 – W Częstochowie dwa nowe boczne ołtarze poświęcił wikariusz generalny ks. kanonik Jatowt, w asyście kurialnego archiwariusza ks. kanonika Walentego Patykiewicza.

1966 – W pallotyńskiej parafii w Radomiu odbyły się uroczystości milenijne. Mszę pontyfikalną odprawił bp Piotr Gołębiowski. Wygłosił też kazanie i konsekrował nowy ołtarz. Wykonano także nową ambonę i balustradę.

1968 – Rozpoczęto nowy rok szkolny w Gimnazjum św. Stanisława Kostki w Osny. Mszę odprawił ks. Henryk Gracz, dyrektor szkoły. Rok szkolny rozpoczęło 150. uczniów. W tym roku Gimnazjum obchodziło 25.lecie swego istnienia. Szkoła otrzymała nowy refektarz, wymalowano sale wykładowe i pomniejszono ich akustyczność. Przygotowany został teren pod nowe boisko szkolne.

1970 – Ks. Jan Jędraszek ostatecznie opuścił Oignies i wyjechał do Polski. W ramach regii francuskiej duszpasterzował w środowisku polonijnym w latach 1968-70. Po powrocie do kraju został skierowany jako wikariusz do pracy w Szczytnie.

1973 – W sympozjum dogmatycznym na ATK w Warszawie wzięli udział pallotyńscy dogmatycy: ks. Lucjan Balter i ks. Stanisław Kuraciński.

1975 – Ks. Antoni Pęksa został mianowany rektorem w Ostrołęce i pełnił ten urząd przez kolejne kadencje, aż do 21 VIII 1997.

1978 – Ks. Alojzy Hassa został przeniesiony z powrotem do Otwocka (przebywał tu w latach 1973-77). Od 29 V 1979 przebywał w Państwowym Domu Pomocy Społecznej w Radości k. Warszawy, gdzie już tylko leżał pod opieką sióstr zakonnych, stale odwiedzany przez współbraci z Otwocka, Warszawy i Ołtarzewa. Zmarł 11 VII 1982.

1978 – 60. alumnów wyjechało do Klębowa na grzybobranie. W tamtejszym kościele parafialnym odbyła się liturgia eucharystyczna z miejscowymi wiernymi pod hasłem „Powołanie do kapłaństwa”. Na zakończenie liturgii alumni wystąpili ze śpiewem piosenek religijnych.

1978 – W Częstochowie, na cmentarzu św. Rocha, w kwaterze pallotyńskiej, został pochowany br. Jan Szczeblewski.

1980 – Do Seminarium przybyli z Ząbkowic Śląskich alumni-nowicjusze I roku w liczbie 30 osób. Towarzyszył im mistrz nowicjatu, ks. Czesław Parzyszek.

1981 – Biskup pomocniczy archidiecezji São Sebastião do Rio de Janeiro, Carlos Alberto Etchandy Gimeno Novarro (†2003), poświęcił kamień węgielny – zostały ukończone fundamenty kościoła pw. Miłosierdzia Bożego (Divina Misericórdia) w Rio de Janeiro. Budowę prowadził ks. Tadeusz Korbecki. W uroczystości poświęcenia kamienia węgielnego uczestniczył generał Stowarzyszenia ks. Ludwig Münz.

1981 – W Hodyszewie klerycy: Lech Daniel, Ireneusz Jadczyk, Stefan Kalmus, Wiesław Kantor (+2020), Jan Kostkiewicz, Jan Lamparski, Eugeniusz Małachwiejczuk, Stanisław Michalski (+2008), Adam Pacuła, Zygmunt Rutkowski, Stanisław Stawicki, Eugeniusz Stefan, Franciszek Szczotka (+1995), Stanisław Zarzycki oraz br. Edward Buryło i br. Tadeusz Kwiecień (+1995), złożyli konsekrację wieczną na ręce ks. prowincjała Henryka Kietlińskiego.

Wcześniej, od 5 do 27 września ww. alumni i bracia uczestniczyli w Hodyszewie w Dyrektorium przed złożeniem wiecznej konsekracji. Rekolekcyjne ćwiczenia prowadził ks. Piotr Marek, prefekt alumnów.

1991 – Zmarł Stefan Kisielewski, kompozytor, publicysta i polityk. Kisielewski wielokrotnie przebywał w domu paryskim pallotynów, w Centre du Dialogue wygłosił 9 odczytów, a wydawnictwo Editions du Dialogue wydało zbiór jego felietonów „100 razy głową w ścianę” (Paris 1972).

1992 – Br. Zbigniew Kłos złożył konsekrację wieczną w kościele parafialnym w miejscowości Bystry k. Giżycka na ręce ks. prowincjała Czesława Parzyszka.

1998 – Ks. Kazimierz Czulak, ojciec duchowny WSD w Ołtarzewie, został wybrany radcą generalnym. „Wśród gromkich oklasków, ogólnej radości i gratulacji, była też odczuwana nuta smutku, wypływająca z faktu, iż Ks. Kazimierz już jutro będzie musiał opuścić naszą wspólnotę, by udać się do Rzymu” – napisał ówczesny kronikarz.

1999 – Miała miejsce inauguracja roku akademickiego we Lwowskim Wyższym Seminarium Diecezjalnym. Po raz pierwszy pięciu seminarzystów pallotyńskich rozpoczęło tam formację filozoficzno-teologiczną.

1999 – W Otwocku odbyły się uroczystości pogrzebowe ks. Józefa Lesiaka, rekolekcjonisty, dyrektora Krajowego Dzieła Duchowej Pomocy Powołaniom 1971-80. We mszy pogrzebowej pod przewodnictwem i z homilią ks. prowincjała Czesława Parzyszka uczestniczyli licznie pallotyni obydwu prowincji, w obecności dyrektora KDDPP ks. Henryka Józefa Korży, a także proboszcza rodzinnej parafii zmarłego i sióstr zakonnych. Ksiądz Józef został pochowany w kwaterze pallotyńskiej na Katolickim Cmentarzu Komunalnym przy ul. M. Andriollego w Otwocku.

2003 – W Seminarium rekolekcje przed odnowieniem kolejnej konsekracji czasowej prowadził w dniach 24 – 27 września ks. Tomasz Skibiński, wyższy przełożony Prowincji Zwiastowania Pańskiego. Tematyka rekolekcji to: konsekracja, powołanie, modlitwa, miłość, pokój, miłosierdzie…

2003 – Siostry obliczanki opuściły definitywnie pallotyński dom przy ulicy Surcouf w Paryżu.

2005 – W Sanktuarium Matki Bożej Wychowawczyni w Czarnej nowicjusze pallotyńscy złożyli konsekrację wieczną na ręce ks. radcy Jana Jędraszka (z Prowincji Chrystusa Króla) i ks. radcy Lesława Gwarka (Prowincja Zwiastowania Pańskiego).

2007 – Kard. Marian Jaworski, w kaplicy Matki Bożej Częstochowskiej, znajdującej się w podziemiach Bazyliki św. Piotra, poświęcił mozaikę ku czci św. Józefa Bilczewskiego.

2009 – Rozpoczęła się wizytacja generalna w Prowincji Zwiastowania Pańskiego. Trwała do 19 X.

2017 – O godz. 12.00, w parafialnym kościele Chrystusa Wieczystego Kapłana w Gnieźnie (ul. 28 Grudnia 12) została odprawiona Msza św. pogrzebowa w intencji śp. s. Consumaty Wojtczak, pallotynki z „Domu pod Lasem”.

ks. dr Stanisław Tylus SAC, Pallotyński Instytut Historyczny