28 maja 2020
PALLOTYŃSKI INSTYTUT HISTORYCZNY
Kalendarium Pallotyńskie na 28 maja
1981 – Wniebowstąpienie Pańskie – W Warszawie o godz. 4.40, zmarł Stefan kard. Wyszyński (ur. 3 VIII 1901), abp metropolita gnieźnieński i warszawski, Prymas Polski. W tych dniach we wszystkich kościołach Polski modlono się za zmarłego Księdza Prymasa i o przeżycie zamachu przez pap. Jana Pawła II. W ciągu trzech tygodni maja – zamach na pap. Jana Pawła II (13 V) i śmierć Prymasa Wyszyńskiego – okryły Polskę żałobą. Na pogrzeb kardynała w Warszawie 31 maja przybyły dziesiątki tysięcy ludzi. Pośmiertnie, w 1994, kard. Wyszyński został uhonorowany Orderem Orła Białego.
Od 20 V 1983 toczył się proces beatyfikacyjny kard. Wyszyńskiego na etapie diecezjalnym (od 1989 przysługuje mu tytuł Sługi Bożego) i zakończył się 6 II 2005. Akta zebrane w toku procesu (37 tomów wraz załącznikami: książkami i artykułami kandydata na ołtarze) zostały przekazane do watykańskiej Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych. 28 V 2013 zamknięto w Szczecinie diecezjalny proces o domniemanym uzdrowieniu młodej osoby za przyczyną Sługi Bożego Kardynała Wyszyńskiego. 18 XII 2017 dekret o heroiczności cnót podpisał pap. Franciszek. 29 listopada 2018 konsylium lekarskie Kongregacji ds. Świętych zatwierdziło cud za wstawiennictwem kard. Wyszyńskiego.
W kronice seminaryjnej Ołtarzewa zapisano po tym dniem: „W godzinach rannych zakończył życie Prymas Polski kard. Stefan Wyszyński. Był On przyjacielem naszego Stowarzyszenia”.
*******************************************************
Inne wydarzenia tego dnia:
1921 – Na cmentarzu parafialnym w Lubaszu k. Czarnkowa został pochowany br. Jan Janz, Jahns.
1926 – W Sucharach zmarł br. Julian Jężak (ur. 1896 w Ostrówce, w parafii Kazanów Iłżecki, w diecezji sandomierskiej). „Charakter miał typowo polski – był wesoły, energiczny, prędki, a przy tym bardzo szczery i serdeczny. Gdy swoją prędkością coś zawinił albo spostrzegł, że znowu był niecierpliwy albo nie dość dobry, to wnet zjawiał się jako winowajca u ks. Majewskiego, nieraz ze łzą w oczach. […] Od roku 1918, kiedy br. Julian do nas przyjechał […] jak dobry żołnierz Chrystusowy werbował ochotników pod jego sztandar i to z wielkim skutkiem. Co rok przybywało za nim nowych kandydatów, najpierw z sandomierskiego, a potem z dalszego Królestwa. […] marzył też o założeniu domu naszego w Królestwie. Dużo razy prosił o to ks. Majewskiego. Niestety nie doczekał tego. Dopiero 2 miesiące po jego śmierci mogliśmy objąć placówkę w Królestwie i to w samej Warszawie” (ks. Albin Łukiewski).
1928 – W drugi dzień Zielonych Świątek Ołtarzew odwiedził personel naszej drukarni z Krakowskiego Przedmieścia 71 w Warszawie (razem 17 osób).
1932 – Na stałe do Ołtarzewa został skierowany ks. Tomasz Sobieraj.
1934 – Zarząd Generalny zwolnił ks. Tomasza Mąciora z zajmowanego stanowiska superiora Regii Polskiej i mianował w jego miejsce ks. Jana Maćkowskiego. Ustępujący ks. Mącior sprawował urząd superiora od lata 1932, nie z nominacji, ale specjalnej delegacji tymczasowej z ramienia księdza generała. Radcami nowego przełożonego zostali: ks. Tomasz Mącior, rektor na Pradze, ks. Alfons Męcikowski, rektor w Ołtarzewie, ks. Józef Zawidzki, rektor domu przy ul. Krakowskie Przedmieście 71 oraz ks. Albin Łukiewski, ekonom prowincjalny.
Nowy superior miał zaledwie 32 lata i piąty rok kapłaństwa. Po otrzymaniu dekretu nominacyjnego prosił ks. generała Giacinta Cardiego o zwolnienie go z tego stanowiska, ale przełożony generalny nie ustąpił. Przyjmując tę funkcję w duchu posłuszeństwa, ks. Maćkowski powierzył swoje urzędowanie Opatrzności Bożej i Królowej Apostołów. Wyjechał z Chełmna, gdzie był rektorem i udał się do Warszawy, aby zamieszkać przy Krakowskim Przedmieściu 71.
Polska Regia liczyła 6 domów (Chełmno, Ołtarzew, Suchary, Wadowice i dwa w Warszawie). Nowicjat i seminarium były w Sucharach, gimnazja na Kopcu i Chełmnie. Było Wydawnictwo i ogromne długi do spłacenia. Do regii należało 39 księży, 50 kleryków profesów, 19 kleryków nowicjuszy, 74 braci profesów, 35 braci nowicjuszy, 16 postulatów na braci, a w obu gimnazjach pobierało naukę prawie 200 uczniów.
Priorytetowym zadaniem dla nowego przełożonego było czuwanie nad zachowaniem Ustaw Stowarzyszenia, a szczególnie troska o wychowanie młodzieży w obu gimnazjach, nowicjacie i seminarium duchownym. Głównym terenem jego pracy duszpasterskiej stały się klasztory żeńskie, w których słuchał spowiedzi sióstr, wygłaszał konferencje i rekolekcje.
1941 – W transporcie więźniów z Pawiaka do obozu koncentracyjnego w Auschwitz, znaleźli się pallotyni z Ołtarzewa: ks. Józef Jankowski, ks. Franciszek Kilian, ks. Norbert Pellowski i ks. Jan Szambelańczyk, kl. Stanisław Sadowski, br. Piotr Bochenek, br. Bernard Kowalski, br. Stanisław Małaczek, br. Bronisław Pajewski, br. Bronisław Regulski, br. Władysław Święs i br. Jan Wąsik, oraz pracownicy świeccy: kucharz Antoni Boniecki, Bolesław Pellowski, krewny ks. Norberta, Józef Wąsik, pracownik domu, krewny br. Jana.
Do Auschwitz więźniowie dotarli następnego dnia. Przyjechali tam w jednym transporcie razem z o. Maksymilianem Marią Kolbe.
1946 – Rektorem domu w Ząbkowicach Śląskich (ul. Piastowska 5) został mianowany ks. Konstanty Kobielus.
– Od końca maja w Ząbkowicach rozpoczął pracę ks. Augustyn Urban, Ślązak z niemieckiej Prowincji Trójcy Świętej.
– W Ząbkowicach Siostry Maryi Stowarzyszenia Apostolstwa Katolickiego otrzymały od Zarządu Prowincjalnego w tymczasowy zarząd Konwikt św. Wojciecha przy ul. Ziębickiej 38.
– Ks. Michał Muszyński, dotychczasowy rektor w Chełmnie, jako kwalifikowany nauczyciel języka polskiego został przydzielony do Wadowic (rektorem w Chełmnie został ks. Jan Pęzioł).
Ks. Franciszek Madej został drugim radcą i ekonomem w Wadowicach na Kopcu.
1949 – W wigilię uroczystości Królowej Apostołów, przybył do Ołtarzewa Stefan Wyszyński Prymas Polski. Powitali go wszyscy członkowie domu z ks. prowincjałem Stanisławem Czaplą na czele i licznie zebrana ludność miejscowa. Po wprowadzeniu Księdza Prymasa do kościoła, odbyło się nabożeństwo majowe, w czasie którego Prymas wygłosił podniosłe kazanie o kapłaństwie. Następnego dnia, w uroczystość Patronki Stowarzyszenia, Ksiądz Prymas udzielił święceń kapłańskich, egzorcystatu i akolitatu.
1961 – W Otwocku 18. diakonów rozpoczęło sześciodniowe rekolekcje przed święceniami kapłańskimi. Rekolekcje prowadził ks. Tadeusz Czulak.
1971 – Przez dwa dni korzystała z noclegu w Ołtarzewie wycieczka szkoły podstawowej z Wilczych Błot, rodzinnej wsi ks. Romana Foryckiego. Uczniowie zwiedzali Warszawę.
1972 – Ołtarzew odwiedził ks. Włodzimierz Mozolewski SAC, kapelan sióstr loretanek z tzw. Loreto z grupą młodzieży i starszych.
– W parafii odbyła się Pierwsza Komunia Święta dzieci. Przystąpiło do niej 45 chłopców i dziewcząt.
1973 – Dwaj księża sercanie, Belg i Polak, misjonarze z Konga, spotkali się w Seminarium z alumnami. Z wielkim zaangażowaniem opowiadali o swojej pracy misyjnej, ilustrując to filmami.
1975 – Br. Franciszek Dziczkiewicz wyjechał do Wiednia i Rzymu.
1977 – Rada Prowincjalna przyjęła rezygnację ks. Eugeniusza Tomaszka z probostwa (od 1973) i rektorstwa w Czarnej (od 1975 – wybudował tam wikariat i wyremontował plebanię), i skierowała go do Ząbek do pracy w Pallotyńskim Sekretariacie Misyjnym. W 1979 przejął obowiązki przełożonego domu i proboszcza w Hodyszewie.
1977 – Ks. Kazimierz Jekiełek został przeniesiony z probostwa i rektorstwa w Szczecinie do duszpasterstwa pielgrzymkowego w Hodyszewie, a w 1979 do Wadowic, by stąd prowadzić dalej rekolekcje i misje. Kolejną placówką było ponownie Hodyszewo, gdzie wykonywał obowiązki kustosza sanktuarium.
1978 – Święcenia kapłańskie w rodzinnej parafii w Olesznie (pow. Włoszczowa) przyjął z rąk bpa Jana Wosińskiego, biskupa pomocniczego z Płocka, diakon Andrzej Tkacz. Biskup Wosiński był dalszym krewnym ks. Tkacza. W uroczystości święceń wziął udział ks. rektor Jan Korycki, ks. Tadeusz Gliński, dwaj neoprezbiterzy i kilku alumnów.
– Neoprezbiterzy odprawili Mszę św. prymicyjną dla współpracowników w Ostrołęce (ks. Henryk Styczeń), Gdańsku (ks. Andrzej Maciejewski), Olsztynie (ks. Roman Tkacz) i Poznaniu (ks. Maciej Nowak).
1979 – Na ATK w Warszawie doktoraty uzyskali: ks. Anastazy Bławat, w ramach Studium nad Rodziną, na podstawie rozprawy: „Ruch „Dzieła Rodzin” z Schönstatt jako współczesna próba pastoralnej odnowy rodziny” i ks. Stanisław Kobielus, z historii sztuki kościelnej, na podstawie rozprawy: „Program ideowy wystroju i wyposażenia kościoła opackiego w Krzeszowie”. Uroczysty obiad z Radą Wydziału odbył się w Seminarium w Ołtarzewie.
1984 – Na Kopcu odbyły się uroczystości pogrzebowe ks. Leona Bemkego, profesora i dyrektora Collegium Marianum, radcy regii polskiej 1931-34, kapelana Westerplatte, Wojska Polskiego na Zachodzie, osobistego sekretarza ks. generała Wojciecha Turowskiego, superiora regii francuskiej 1952-58, radcy regii, duszpasterza polonijnego we Francji i w USA.
Mszy pogrzebowej przewodniczył ks. prowincjał Czesław Parzyszek, który też wygłosił homilię żałobną. W pogrzebie uczestniczyło dwóch ojców karmelitów z Wadowic. Ks. Bemke spoczął na cmentarzu pallotyńskim, po lewej stronie grobu ks. Alojzego Majewskiego.
Fotografie zob. w oddzielnym poście
1989 – Przedwyborcze spotkanie z kandydatami do Sejmu i Senatu z ramienia „Solidarności”, p. Jerzym Dynerem, Jackiem Ambroziakiem i prof. Witoldem Trzeciakowskim (+2004), poprzedziła w Ołtarzewie Msza św. za Solidarność Robotniczą i Chłopską grupy ożarowskiej, której przewodniczył ks. proboszcz Marian Szczotka.
1998 – Delegacja Seminarium wyjechała do Hodyszewa na uroczystości upamiętniające 70. rocznicę powrotu Obrazu Matki Bożej Hodyszewskiej do tamtejszej parafii. Główne uroczystości odbyły się w niedzielę 31 maja.
2003 – Odbyły się uroczystości pogrzebowe ks. Kazimierza Trypusa, rekolekcjonisty, misjonarza w Rwandzie 1973-81, duszpasterza na Ukrainie 1999-2002. Pogrzeb miał dwie stacje. Najpierw rano księża dekanatu otwockiego i parafianie z Wólki Mlądzkiej uczestniczyli we mszy w swoim kościele, a w południe została odprawiona Eucharystia w Ołtarzewie. Tu mszy koncelebrowanej przewodniczył prowincjał ks. Czesław Parzyszek, który też wygłosił homilię. Pod koniec mszy pożegnali zmarłego m.in. ks. Stanisław Kuraciński, sekretarz ds. misji oraz przedstawiciele parafii z Nowego Zawodu i Wólki Mlądzkiej. Został pochowany w drugiej kwaterze pallotyńskiej na cmentarzu parafialnym w Ołtarzewie, zgodnie z jego wolą.
2004 – Ołtarzewskie Seminarium nawiedzili współbracia z Regii Świętej Rodziny w Rwandzie: ks. Stanisław Filipek i ks. Zenon Bazan.
2011 – W Ząbkach ks. Stanisław Jojczyk obchodził jubileusz 50-lecia kapłaństwa. We Mszy dziękczynnej uczestniczyło 26 kapłanów. W homilii ks. Czesław Parzyszek podkreślił jego zaangażowanie w prace apostolskie na Ukrainie i USA oraz duży udział w budzeniu powołań do Stowarzyszenia.
2015 – Abp Henryk Hoser oraz prof. Bogdan Chazan zostali tegorocznymi laureatami Nagrody Społecznej im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego za 2014 rok, która przyznawana jest przez Fundację SPES. Abpowi Hoserowi przyznano nagrodę za „obronę życia od poczęcia do naturalnej śmierci”, z kolei prof. Chazanowi za „obronę życia nienarodzonych”. Rozdanie nagród odbyło się w Sali Kurialnej przy ul. Floriańskiej 3.
2015 – W dniach 26-28 V, w pallotyńskim domu przy ul. Skaryszewskiej 12 w Warszawie, odbyło się spotkanie Generalnej Komisji ds. Apostolstwa Młodzieży. Celem spotkania było przygotowanie Pallotyńskich Dni Młodych, poprzedzających Światowe Dni Młodzieży. W spotkaniu udział wzięli: ks. Martin Manus, ks. George Madeikkal, ks. Andy Givel, ks. Jose Luis Gulpio, ks. Andrzej Daniewicz oraz ks. Guy Silvain Atangana.
Spotkania młodych odbywały się od 20 do 25 VII tr. we wspólnotach pallotyńskich wokół Warszawy (Ołtarzew, Otwock, Konstancin oraz Skaryszewska w Warszawie). W Pallotyńskich Dniach Młodych wzięli udział młodzi z pallotyńskich placówek na świecie. W skład komitetu organizacyjnego Pallotyńskich Dni Młodzieży weszli: ks. Wojciech Świderski, s. Agata Hulak oraz ks. Michał Wójciak.
2017 – W uroczystość Wniebowstąpienia Pańskiego odbyła się w Sandomierzu dedykacja świątyni pw. Chrystusa Króla Jedynego Zbawiciela Świata. Koncelebrze przewodniczył sandomierski biskup Krzysztof Nitkiewicz. Brali w niej udział: ks. Józef Lasak, wicegenerał Stowarzyszenia, ks. Zenon Hanas, prowincjał i ks. Waldemar Pawlik, wiceprowincjał. Obecni byli przedstawiciele Zjednoczenia Apostolstwa Katolickiego oraz kapłani dekanatu sandomierskiego. Uroczystość zgromadziła parafian, mieszkańców miasta oraz osoby, które przyczyniły się do budowy i wyposażenia świątyni. Zebranych gości powitał proboszcz parafii ks. Artur Manelski.
Rozpoczynając Eucharystię biskup pokropił ołtarz, ściany kościoła i wiernych wodą święconą. W kazaniu biskup powiedział m.in., że Wniebowstąpienie Chrystusa nie było ucieczką od świata, ale nową formą Jego obecności wśród ludzi i ukazało jednocześnie powołanie człowieka do niebieskiej chwały. Świątynia i sprawowana w niej liturgia pozwalają doświadczyć rzeczywistości Nieba, wypełnionej obecnością Boga. Dziękując za dar sandomierskiej świątyni, prowadzonej przez pallotynów, mówił: „Głoszone tutaj Słowo Boże, sprawowana Eucharystia oraz posługa sakramentalna dają zbawienie, pokój i radość. Są prymicjami ludzkiego wstępowania do Nieba. Uzdalniają zarazem do swoistej liturgii miłości, którą jako chrześcijanie powinniśmy celebrować na co dzień”.
Po homilii odbył się obrzęd poświęcenia świątyni, który rozpoczął gest namaszczenia olejem krzyżma ołtarza eucharystycznego i ścian świątyni, po czym nastąpiło okadzenie stołu Pańskiego oraz wnętrza kościoła, jako miejsca, gdzie wierni wznoszą swoje modlitwy do Boga. Zapalenie świec ołtarzowych było symbolem iluminacji świątyni przepełnionej obecnością Boga.
Na zakończenie ks. Józef Lasak przywołał słowa św. Jana Pawła II: „Kościół to nie tylko budynek. Kościół, to przede wszystkim żywa wspólnota ludzi wierzących”. Podziękował duszpasterzom za pracę, a wiernym za świadectwo wiary oraz pogratulował wspaniałej świątyni.
Sandomierską parafię pw. Chrystusa Króla Jedynego Zbawiciela Świata, erygowaną 29 VI 1997 przez bpa Wacława Świerzawskiego, wydzielono z parafii św. Józefa. Duszpasterstwo w parafii zostało powierzone pallotynom z warszawskiej Prowincji Chrystusa Króla.
2019 – W Wadowicach na Kopcu odbyła się uroczystość nadania Publicznej Katolickiej Szkole Podstawowej na Kopcu imienia Ks. Leona Bemkego SAC oraz przekazania Szkole Sztandaru. Msza w Parku kopieckim zgromadziła gości, rodziców i uczniów Szkoły powitał ks. Sylwester Fiećko SAC, rektor kopieckiej wspólnoty i rektor publicznej kaplicy pw. Królowej Apostołów. Mszy przewodniczył abp Henryk Hoser SAC, biskup senior diecezji warszawsko-praskiej i wizytator apostolski w Medziugorie, w asyście: ks. Andrzeja Kołodzieja, proboszcza z Kleczy Dolnej, ks. Tadeusza Kasperka, dziekana dekanatu Wadowice Południe i proboszcza parafii św. Piotra Apostoła, ks. Zbigniewa Bizonia, dziekana dekanatu Wadowice Północ i proboszcza w Choczni, o. Grzegorza Irzyka, przeora wadowickiego Karmelu oraz tutejszego ziomka, dyrektora Apostolicum, ks. Józefa Nowaka SAC. Byli też przedstawiciele pallotyńskich szkół: ks. Marek Ostapiszyn SAC, dyrektor Szkoły Podstawowej im. św. Wincentego Pallottiego i Publicznego Gimnazjum im. Królowej Apostołów w Krakowie Nowej Hucie, ks. Rafał Machłajewski SAC, prefekt PGiLO i SP, przedstawiciel zaprzyjaźnionej Szkoły z Lublina, oraz ks. Tadeusz Łojas SAC, spowiednik w bazylice wadowickiej, absolwent tegoż kopieckiego Liceum z 1957 r. Obecni byli też: ks. Stanisław Tylus SAC, dyrektor Archiwum Prowincjalnego i Pallotyńskiego Instytutu Historycznego i s. Elżbieta Szwarc SAC.
z dyrektorem Szkoły p. Renatą Rachwał
Arcybiskup Henryk Hoser podkreślił najpierw w homilii wyjątkowość tego miejsca i osobę ks. Leona Bemkego, a następnie zwrócił się do młodzieży, która z jego rąk przyjęła Sakrament Bierzmowania. „Pierwszym [owocem Ducha Świętego] jest miłość. … A miłość ma swój barometr, a mianowicie wierność. Prawdziwa miłość jest miłosierna, wierna …, bo angażuje drugiego człowieka. … Wierność jest tutaj miarą, probierzem prawdziwości tego wszystkiego, co się tutaj dzieje. A więc, zapamiętajcie przynajmniej z tych dziewięciu owoców: miłość i wierność”.
Pod koniec Eucharystii Celebrans poświęcił przygotowane krzyże dla bierzmowanych oraz sztandar Szkoły. Uroczysty przemarsz do grobu Patrona Szkoły, ks. Leona Bemkego, został przełożony na późniejszy czas, ze względu na padający deszcz, który rozpoczął się już pod koniec homilii Księdza Arcybiskupa.
Dalsza część uroczystości odbywała się już na Auli (sali gimnastycznej). Prowadzili ją: Dyrektor Szkoły p. Renata Rachwał i ks. Jacek Jezierski, dyrektor Gimnazjum, prezes Fundacji „Collegium Marianum”. Powitano jeszcze raz Księdza Arcybiskupa i wszystkich Księży, a następnie władze samorządowe: burmistrza, starostę, p. Marię Nitkę, Dyrektora Kuratorium w Wadowicach, Adama Szatkowskiego z małżonką, Prezesa Klubu Szkół Westerplatte oraz Reprezentantów Szkół noszących imię Westerplatczyków, w tym przedstawicieli Szkoły z Myślenic, którzy podsunęli Szkole na Kopcu myśl o nadaniu imienia tego Patrona, a także Dyrektorów Szkół i Przedszkoli wadowickich. Następnie słowa powitań skierowano pod adresem całej społeczności szkolnej: rodziców, dzieci, młodzieży i wszystkich tworzących to środowisko szkolne. Z kolei odśpiewano pieśń hymniczną „Rotę” (która pierwotnie miała być odśpiewana przy grobie L. Bemkego), ks. rektor Sylwester Fiećko, Organ prowadzący Szkołę, odczytał akt nadania imienia Ks. Leona Bemkego SAC Publicznej Katolickiej Szkole Podstawowej na Kopcu oraz przekazano Sztandar pocztowi sztandarowemu Szkoły. Sztandar wyszyły siostry z Warszawy (widnieją na nim słowa: Ad infinitam Dei gloriam. Ks. Leon Bemke SAC – kapelan Westerplatte). Uczniowie złożyli uroczystą przysięgę na sztandar Szkoły z wizerunkiem Patrona. W drzewce Sztandaru wbito pamiątkowe gwoździe. Następnie przemawiał Adam Szatkowski, Prezes Klubu Szkół Westerplatte, Przedstawiciel władz samorządowych oraz Przedstawicielki Szkoły z Myślenic.
Po części oficjalnej, w programie artystycznym znalazł się krótki film z życia Szkoły i występ chóru szkolnego, i scenka pantonimiczna. Na zakończenie uczestnicy otrzymali książkę „Bemke. Pallotyn, wychowawca, ostatni kapelan Westerplatte”, Apostolicum 2019. Tekst książki opracowano na podstawie dokumentów archiwalnych oraz pracy magisterskiej ks. Tomasza Pławnego SAC („Charyzmat św. Wincentego Pallottiego w posłudze duszpasterskiej ks. Leona Bemke SAC. Studium historyczno-pastoralne”, Warszawa 2011), napisanej pod kierunkiem ks. dr hab. Edmunda Robka SAC.
ks. dr Stanisław Tylus SAC, Pallotyński Instytut Historyczny