Prowincja Chrystusa Króla

PALLOTYŃSKI INSTYTUT HISTORYCZNY

Kalendarium Pallotyńskie na 3 września

1989 – O godz. 10.00 bp gdański Tadeusz Gocłowski dokonał aktu dedykacji świątyni Matki Bożej Częstochowskiej w Gdańsku przy ul. Marii Skłodowskiej-Curie 3b. Biskup ordynariusz ukazał w homilii m.in. jedność Ludu i jego świątyni, podkreślił także, że z widzialnym pomnikiem kultu wiąże się trwała obecność posługiwania pallotynów w diecezji gdańskiej. Jakby trwałą intencją tej obecności jest widniejący w kruchcie kościoła motyw, wpisany w płaskorzeźbę Wieczernika (Matka Boża i Apostołowie w dniu Zesłania Ducha Świętego): „Jasnogórskiej Matce Kościoła świątynię tę poświęcamy”. Ta informacja – to znak wdzięczności Bogu i Ludziom, którzy trudzili się przy wzniesieniu tej świątyni, jako jej ofiarodawcy lub budowniczowie.

W uroczystości konsekracji świątyni uczestniczyli: ks. prowincjał Czesław Parzyszek wraz z parafianami i gośćmi oraz budowniczowie – główny projektant, prof. Adolf Szczypiński, architekci-projektanci – Jerzy Kaczorowski i Mirosław Bartoszewicz, inżynierowie – doc. Wiesław Suchnicki, Marian Sienkowski, Jerzy Bednarczyk i artyści – rzeźbiarka doc. Janina Schmidt-Stefanowicz, Janina Karczewska i Jacek Gąsienica.

Budowę świątyni rozpoczęto 12 VI 1982 na miejscu baraku-kaplicy. 5 XII 1982 ks. wiceprowincjał Henryk Kietliński dokonał poświęcenia dolnego kościoła i wmurowania kamienia węgielnego, poświęconego przez pap. Jana Pawła II i przyniesionego do Gdańska przez uczestników pieszej pielgrzymki Duszpasterstwa Akademickiego do Rzymu, pod przewodnictwem ks. Eugeniusza Klimińskiego. W 1983 uroczysta pasterka otwarła funkcjonowanie świątyni. Budowę wraz z wystrojem ikonograficznym ukończono w listopadzie 1985.

Nowa świątynia wpisała się w dziedzictwo pracy na tej placówce Księży Pallotynów. Warto wspomnieć tu księży przełożonych, rektorów tej wspólnoty: Albina Łukiewskiego, Ignacego Ciastonia, Franciszka Bogdana, Henryka Stycznia, Jerzego Romanowicza, Czesława Murawskiego, Eugeniusza Klimińskiego, Eugeniusza Dutkiewicza i Jana Papkały. U początku tej tradycji było posługiwanie duszpasterskie ks. Leona Bemkego, kapelana Westerplatte.

*******************************************************

Inne wydarzenia tego dnia:

1916 – wrzesień – Rozpoczęcie roku szkolnego 1916/1917 w Collegium Marianum na Kopcu. Naukę w pierwszej klasie rozpoczęło 15 uczniów (zgłosiło się 25).

1925 – Na Kopcu ks. rektor Alfons Męcikowski rozpoczął uroczystą Mszą św. („solenna Msza św. z asystą”) nowy rok szkolny 1925/26. We Mszy św. uczestniczyły tylko klasy zeszłoroczne. Nowi uczniowie, z powodu braku pomieszczeń, przybyli na Kopiec później.

1929 – W Ołtarzewie ks. Stanisław Wierzbica objął urząd rektora i pełnił go do 1930.

1932 – Na stałe do Ołtarzewa przybył ks. Norbert Pellowski. W roku akademickim 1931/1932 ks. Pellowski zakończył studia teologiczne w Metropolitalnym Seminarium Duchownym w Warszawie.

1935 – O godz. 8:30 ks. prefekt Norbert Pellowski odprawił w kaplicy parkowej Mszę św. na rozpoczęcie roku szkolnego dla szkoły powszechnej z Ożarowa i Ołtarzewa.

1937 – Mszę św. na rozpoczęcie roku szkolnego dla szkoły powszechnej odprawił ks. Jan Nełkowski, prefekt w szkole ożarowskiej. W Mosznie, gdzie dotychczas pracował jeden pallotyn, kierownik szkoły „postarał się w Kurii o katechetkę”, panią Gruszczyńską.

1938 – Ołtarzew wysłał 10 000 listów do zelatorów i dobrodziejów na miesiąc listopad.

1939 – Rektorstwo domu i kaplicy w Radomiu objął ks. Stanisław Czapla. Uroczystość została przerwana bombardowaniem lotniczym. Nowo otwarta kaplica mogła pomieścić ok. 200 osób. Drugim pallotynem był ks. Cezary Jurkiewicz.

Z powodu działań wojennych we wrześniu tego roku ks. Czapla udał się rowerem w rodzinne strony, do Zbaraża, ale inwazja sowiecka skłoniła go do powrotu. Do Radomia wrócił 11 X.

W czasie kampanii wrześniowej 1939 kaplica została zniszczona. Odbudowano ją i oddano do użytku 30 IX 1939. Kaplicę rozbudowywano kilkakrotnie. Parafia została erygowana 30 IV 1946 przez bpa Jana Kantego Lorka.

1939 – Ks. radca generalny Wojciech Turowski opuścił Polskę, powracając do Rzymu przez Lwów, Rumunię i Jugosławię. Przybył tam 11 IX i przez kilka miesięcy działał w organizacji charytatywnej Dzieło św. Rafała (Associatio Sancti Raphaelis), a od czasów lizbońskich przejął jej kierownictwo.

1939 – Pallotyni opuścili Kopiec, który zajęło wojsko niemieckie.

1939 – W Tumie k. Łęczycy, w drodze z Suchar do Warszawy, zginął od kuli niemieckiej, wystrzelonej z samolotu, br. Stanisław Michalczyk. „Br. Leon Kuczborski jechał na rowerze wraz z br. Michalczykiem Stanisławem. W rejonie Łęczycy (woj. łódzkie) nadleciały trzy samoloty niemieckie, krążyły nad szosą i ostrzeliwały ją z broni pokładowej. Nasi bracia położyli się do przydrożnego rowu, jeden z prawej, drugi z lewej strony. W pewnej chwili tchnęło coś br. Kuczborskiego – przebiegnij na drugą stronę do br. Michalczyka. Gdy to uczynił, trwało zaledwie chwilę, a usłyszał nagły jęk br. Michalczyka, potem zaraz ciężkie rzężenie i z ust pojawiła się krew. Na szybkie pytanie – „Co ci Stasiu” – w odpowiedzi zauważył konanie. Otrzymał pocisk kulomiotny w pierś około serca. Po nalocie br. Kuczborski stwierdził, że jego teczka przy rowerze, po drugiej stronie szosy, została przestrzelona” (relacja br. Leona Kuczborskiego).

Jego ciało spoczęło na cmentarzu parafialnym w Siedlcu k. Łęczycy. Odznaczał się wielką skromnością i pobożnością.

1948 – W Ołtarzewie pierwszym radcą domu został mianowany ks. Józef Bogdan, a drugim – ks. Konstanty Kobielus. W Ząbkowicach Śląskich pierwszym radcą mianowano ks. Ignacego Ciastonia, a drugim – ks. Augustyna Urbana. Radcami domu w Chełmie zostali: ks. Walerian Siuda i ks. Józef Turecki.

1961 – We Friedbergu, wraz z innymi misjonarzami niemieckimi, ks. Adam Wiśniewski otrzymał krzyż misyjny z rąk prowincjała ks. Ludwiga Sittenauera (†1971), o czym napisał: „Odprawa misyjna dokonana. Przywiązany do Chrystusa, a Chrystus przywiązany do mnie. W imię Ojca Świętego, przełożonych i Kościoła idę służyć Chrystusowi w braciach naszych Hindusach. Uczynić Chrystusa znanym i kochanym. Sprawić, by i oni Go kochali. Módlcie się, abym spełnił moje posłannictwo”. Dwóch z kapłanów udało się do Indii, jeden do Urugwaju (Montevideo), jeden do Hiszpanii (gdyż Goa w Indiach odmówiła przyjęcia).

Ks. Wiśniewski z Friedbergu powrócił jeszcze do Lyonu, a stąd wyjechał do opactwa cysterskiego Citeaux, aby tam odprawić rekolekcje. 26 IX wypłynął statkiem z Marsylii na wyznaczoną placówkę misyjną.

1962 – Ks. Józef Sadzik zamieszkał w Osny i prowadził wydawnictwo Société d’Éditions du Internationales (SEI). W 1966 założył i kierował wydawnictwem Editions du Dialogue do końca swego życia (1980).

1971 – Alumni kursów III – V rozpoczęli swoje doroczne rekolekcje. Nauki, „wspaniałe, choć trochę trudne”, głosił dominikanin, o. Joachim z Poznania.

1972 – O. Czesław Kudroń, redemptorysta (+2011), rozpoczął rekolekcje dla kleryków w Ołtarzewie.

1974 – Rekolekcje przed czasową konsekracją dla kleryków kursów III – V (w liczbie 33.), rozpoczynających nowy rok akademicki, zaczął prowadzić w Ołtarzewie ks. wiceprowincjał Jan Pałyga.

1976 – Ks. Alojzy Minkus został inkardynowany przez kard. Alfreda Bengscha do diecezji berlińskiej. 1 VII 1989 mianowano go administratorem parafii NMP w Heiligensee (od 2004 parafia Tegel-Heiligensee-Konradshöhe w Berlinie), 4 miesiące później radcą konsystorza diecezjalnego, w I 1990 proboszczem, a w marcu uzyskał nominację na urząd sędziego w konsystorzu. Po osiągnięciu 72 roku życia (2003) przeszedł na emeryturę. Zmarł w 2012.

1978 – W Ołtarzewie konsekrację wieczną na ręce ks. wiceprowincjała Jana Pałygi złożyli klerycy: Jerzy Dobkowski, Marian Faleńczyk, Stanisław Filipek, Marek Gryz, Cezary Iwanowski, Marian Kopeć, Jan Kowalski, Władysław Piątek, Witold Sikora, Stanisław Starodaj, Wiesław Stężowski i Kazimierz Więsyk.

Następnie o godz. 12:00 rozpoczęła się uroczysta Msza św. koncelebrowana przez 20 księży pod przewodnictwem ks. prowincjała Henryka Kietlińskiego, który wygłosił również okolicznościowe kazanie. W uroczystości wzięli udział najbliżsi – rodzice profesów, krewni, znajomi oraz współbracia.

– Wieczorem tego dnia pozostali alumni rozpoczęli w Ołtarzewie rekolekcje, które prowadził ks. Bogdan Boniewicz.

1979 – Ks. Lucjan Balter wyjechał do Lublina na zjazd dogmatyków. Obrady Zjazdu trwały od 3 do 5 września; tematem obrad była kultura.

– 11 alumnów wyjechało do Zakopanego na obóz misyjny. Byli to członkowie wspólnoty misyjnej działającej w Seminarium. Obóz prowadził misjonarz z Rwandy, ks. Jacenty Waligórski. Członkowie obozu mieli także zadanie przygotować program dla obozu misyjnego dla świeckich stopnia drugiego.

– Klerycy wzięli też udział w Kursie trzeźwościowym, organizowanym w Zakroczymiu.

– Czterech alumnów pracowało w Ząbkach przy wykończeniu Domu misjonarza.

1983 – W Zakopanem klerycy VI kursu rozpoczęli Dyrektorium przed złożeniem wiecznej konsekracji w Stowarzyszeniu.

1985 – W Gdańsku-Wrzeszczu przy kościele MB Częstochowskiej powstała parafia. Ks. Eugeniusz Dutkiewicz został jej pierwszym proboszczem.

1987 – W Gdańsku odbył się pogrzeb ks. Jana Stefanowskiego. Mimo rekolekcji odbywających się w tym czasie w Ołtarzewie na uroczystości pogrzebowe przybyło ponad 40 kapłanów i braci z różnych domów. Mszy koncelebrowanej przewodniczył bp gdański Tadeusz Gocłowski. Homilię pogrzebową wygłosił ks. prowincjał Czesław Parzyszek. Pod koniec mszy przemówił biskup, a potem poprowadził procesję na cmentarz Srebrzysko. Zmarły został tam pochowany w kwaterze pallotyńskiej.

2000 – W Yamoussoukro, na Wybrzeżu Kości Słoniowej, br. Cezary Czerwiński otrzymał święcenia diakonatu stałego z rąk bpa Paula Siméona Ahouanana Djro OFM, biskupa Yamoussoukro.

2000 – Ks. Eugeniusz Dutkiewicz i ks. Piotr Krakowiak zorganizowali w Gdańsku I Ogólnopolskie Warsztaty Pastoralno-Kliniczne, w których uczestniczyło ok. 70 alumnów z 25 seminariów duchownych. Warsztaty formacyjne trwały od 3 do 9 IX.

2005 – Biskup Zygmunt Zimowski (+2016), ordynariusz radomski, poświęcił pomnik pap. Jana Pawła II w Sanktuarium Matki Bożej Wychowawczyni w Czarnej.

2019 – Na misje na Barbados wyleciał ks. Michał Siennicki.

ks. dr Stanisław Tylus SAC, Pallotyński Instytut Historyczny