Prowincja Chrystusa Króla

PALLOTYŃSKI INSTYTUT HISTORYCZNY

Kalendarium Pallotyńskie na 4 kwietnia

1935 – W stulecie utworzenia Zjednoczenia Apostolstwa Katolickiego wszedł w życie dokument Rady Generalnej z 30 III tr. podnoszący polską regię do rangi prowincji. We wszystkich domach pallotyńskich w Polsce, włącznie z siedzibą Zarządu na czele, obchodzono jubileusz 100.lecia istnienia Zjednoczenia.

W Ołtarzewie, rano odprawiono Mszę św. śpiewaną „Pro gratiarum actione”, którą celebrował ks. rektor Alfons Męcikowski. Wieczorem o godz. 18:00 ks. senior Alojzy Majewski miał konferencję do braci, a następnie odśpiewano Te Deum i odbyło się błogosławieństwo Najświętszym Sakramentem. Po kolacji nastąpiła wspólna rekreacja z braćmi.

Polska prowincja miała prawie 50. księży, przeszło 100. braci, blisko 100. kleryków i ponad 200. gimnazjalistów.
Kiedy ks. Józef Bogdan ogłosił klerykom radosną wieść o utworzeniu Polskiej Prowincji „entuzjazm niebywały ogarnął wszystkich. Czuliśmy się wszyscy bardziej niż kiedykolwiek dziećmi naszej Matki Stowarzyszenia. Nastrój wspaniały, przygotowany zresztą uroczyście przez triduum”.
Ks. Jan Maćkowski został prowincjałem nowo utworzonej polskiej prowincji. Urząd prowincjała pełnił przez 12 lat (1935-47). Do 1939 siedziba prowincjała mieściła się w Warszawie przy ul. Krakowskie Przedmieście 71, w gmachu kurii warszawskiej. W okresie okupacji hitlerowskiej znalazła schronienie przy ul. Długiej w Warszawie, w gmachu kurii duszpasterstwa wojskowego, gdyż dom przy Krakowskim Przedmieściu został całkowicie zniszczony. Po wojnie siedzibę prowincjała przeniesiono do Ołtarzewa, do budynku WSD.
W 1949 przeniesiono Zarząd Prowincjalny z Ołtarzewa do Warszawy (formalnie 13 VII 1949, a faktycznie 26 IX), umieszczając jego biura w kamienicy czynszowej przy ul. Skaryszewskiej 15. W tych bardzo skromnych i ciasnych warunkach Zarząd funkcjonował przez 36 lat (do 1983).

*******************************************************

Inne wydarzenia tego dnia:

1835 – Carlo Odeschalchi (†1841), kardynał wikariusz Rzymu, udzielił błogosławieństwa i zatwierdził Zjednoczenie Apostolstwa Katolickiego, a następnie 11 VII 1835 uczynił to pap. Grzegorz XVI.
ZAK zrodziło się u Wincentego Pallottiego z pragnienia niesienia Ewangelii wszystkim narodom („by rozpalać ognie wiary i miłości w sercach wszystkich ludzi”). Postawił sobie przy tym jeden cel: dążyć do tego, by wszystkich katolików uczynić apostołami. Dlatego otoczył się grupą bliskich przyjaciół, tak duchowieństwa, jak i laikatu, którzy gromadzili się w jego pokoju, by omawiać sposoby „pogłębienia, szerzenia, obrony pobożności i wiary”. Wspólnie uradzono, że należy przetłumaczyć na język arabski książkę św. Alfonsa Marii de Liguoriego „Prawdy wieczne”, opublikować ją w niewielkim nakładzie i wysłać do ośrodków misyjnych na Bliskim Wschodzie. Do tego przedsięwzięcia postanowił utworzyć Stowarzyszenie. Takie były początki Zjednoczenia Apostolstwa Katolickiego, dostępnego zarówno dla kapłanów, jak i dla osób świeckich. Był to nowatorski ruch, przypominający późniejszą Akcję Katolicką, czy instytuty świeckie albo stowarzyszenia życia apostolskiego. Pallotti twierdził, że „apostolstwo może być udziałem osób ze wszystkich stanów, gdyż jest ono działalnością, jaką każdy w miarę swoich możliwości może i powinien wykonywać ku większej chwale Boga oraz dla wiecznego zbawienia swego własnego i bliźnich”.

1926 – Na Kopcu rezurekcja odbyła się o godz. 6:00 rano, suma natomiast z wystawieniem Najświętszego Sakramentu – o godz. 8:30. Podczas sumy grała orkiestra, a po Mszy św. była procesja.

1928 – Ks. Augustin Wiemers i ks. Ernst Worms, pallotyni z niemieckiej Prowincji Trójcy Świętej, pracujący w Prusach Wschodnich w Rössel, podróżując po Polsce, przebywali przez dwa dni w Ołtarzewie. Potem zwiedzili Warszawę i pojechali na Kopiec.

1928 – Od 1 do 4 kwietnia ks. dr Jan Paweł Mausberger (+1942), przewodniczący Związku Harcerstwa Polskiego, udzielał w Ołtarzewie rekolekcji dla ośmiu akademików.

1931 – W Rzymie, w bazylice św. Jana na Lateranie, święcenia kapłańskie otrzymał dk. Franciszek Cegiełka, uzyskując dyspensę od braku wieku kanonicznego (ur. 16 III 1908).

1933 – Ołtarzew odwiedził ks. Wincenty Stolz, rektor domu pallotyńskiego na Pradze w Warszawie.

1938 – Ks. Stanisław Czapla wyjechał z rekolekcjami dla niewidomych w Warszawie – dom przy ul. Wolności 11.

1942 – Zmarł br. Hugo Legerski, Legierski (ur. 1906 w Ustroniu, w diecezji wrocławskiej), więzień łagru sowieckiego, żołnierz Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR.
Przed wybuchem II wojny światowej przebywał w Ołtarzewie. Prawdopodobnie trafił do łagru sowieckiego, a następnie po amnestii został żołnierzem Armii Andersa. Jako strzelec należał do 8 Dywizji Piechoty Polskich Sił Zbrojnych. Zmarł na tyfus plamisty w Czokpaku, w południowym Kazachstanie i tam spoczywa na obozowym cmentarzu (grób 28c).
Wśród współbraci pallotyńskich istniało przekonanie, że stracił życie w czasie ostatniej wojny. Do 2013 nie było wiadomo, kiedy, gdzie i czy w ogóle zginął. To było też przyczyną umieszczania go w powojennych katalogach polskiej prowincji wśród żyjących wraz z adnotacją: „nieobecny w prowincji z innych przyczyn”.

1971 – Rekolekcje wielkopostne w Ołtarzewie prowadził ks. Stanisław Świerczek SAC, rektor z Warszawy. W Wiźnie k. Łomży rekolekcje rozpoczął ks. Tadeusz Gliński.

1972 – W Ołtarzewie księża: Roman Forycki, Jan Korycki i Eugeniusz Klimiński, przeprowadzili spotkanie organizacyjne z młodzieżą (20 osób), w sprawie obozów formacyjnych dla młodzieży akademickiej. Obozy formacyjne – były wtedy nową formą duszpasterstwa wakacyjnego, podczas którego młodzi ludzie pogłębiali życie i wiadomości religijne. Twórcami tej metody byli wyżej wymienieni księża.

1973 – Z Paryża wyleciała na misje do Brazylii grupa trzech pierwszych pionierów powojennej historii misyjnej polskich pallotynów: ks. Jan Jędraszek, ks. Tadeusz Korbecki i ks. Czesław Zając. Wylecieli najpierw do Rio de Janeiro, a stąd do Erechim, na południu Brazylii, do parafii Getúlio Vargas.

1975 – Ks. Prowincjał Józef Dąbrowski wystosował do współbraci list na temat „Modlitw o powołania kapłańskie i zakonne”.

1975 – O. dr Jerzy Kopeć, pasjonista, pracownik Wydziału Teologicznego KUL, miał w Ołtarzewie dwa wykłady: o zmartwychwstaniu Chrystusa i o stanowisku marksistowskim wobec historyczności Jezusa.
– Seminarium odwiedzili Elżbieta i Tadeusz Wójcikowie z Wiednia. Dr Tadeusz Wójcik był wicedyrektorem Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej w Wiedniu.

1978 – Pan Krzeszowski z Warszawy mówił w Ołtarzewie na temat cywilizacji.

1980 – Liturgii wielkopiątkowej w Ołtarzewie przewodniczył ks. Alojzy Orszulik, kierownik Biura Prasowego Episkopatu Polski.

1982 – W Niedzielę Męki Pańskiej zakończyły się przedstawienia Misterium Męki Pańskiej. Tego roku przedstawienia były ograniczone, ze względu na stan wojenny. Frekwencja poprawiła się dopiero od II Niedzieli Wielkiego Postu. Odtąd zaczęły przyjeżdżać autobusy, choć w mniejszej liczbie niż w latach ubiegłych.

1983 – Poniedziałek Wielkanocny był dniem rozesłania dla mieszkańców Seminarium. Każdy mógł dowolnie zadysponować swoim czasem.

1984 – Komitet Organizacyjny Jubileuszu 150.lecia Zjednoczenia Apostolstwa Katolickiego (przypadający na 1985 rok), wystosował posłanie do wszystkich współbraci, współsióstr i członków Zjednoczenia Apostolstwa Katolickiego. Komitet Organizacyjny został mianowany przez Radę Generalną w XII 1983. W skład Komitetu wszedł m.in. sekretarz generalny ds. Apostolatu Stowarzyszenia Apostolstwa Katolickiego, ks. Jan Kupka.

1988 – Zarząd Prowincji Chrystusa Króla wniósł wniosek do Rady Generalnej o ustanowienie z Delegatury Rwandyjsko-Zairskiej, regii pod wezwaniem Świętej Rodziny, zależnej od Polskiej Prowincji.

1989 – Z wykładem: „Rozwój katolickiej nauki społecznej od 'Rerum novarum’ do 'Sollicitudo rei socialis'” przybył do Ołtarzewa ks. prof. Franz Furger (+1997) z Münster (RFN).

1994* – W Poniedziałek Wielkanocny odbył się w trzech stacjach pogrzeb ks. Henryka Dziury. Najpierw została odprawiona msza na Karczówce pod przewodnictwem ks. wiceprowincjała Czesława Parzyszka; krótką homilię wygłosił miejscowy ksiądz dziekan. Drugą stacją była Kochanówka, miejscowość rodzinna ks. Henryka. Modlitwom przewodniczył ksiądz proboszcz z Sienna k. Ostrowca Świętokrzyskiego. Po pożegnaniu przez żyjącą jeszcze matkę Franciszkę, rodzinę i bliskich, odbyła się ostatnia część uroczystości w kościele parafialnym w Siennie pod przewodnictwem ks. wiceprowincjała; on też wygłosił pogrzebową homilię. Ks. Dziura został pochowany w grobie rodzinnym na miejscowym cmentarzu parafialnym.

1999 – Porannej Mszy św. rezurekcyjnej w Ołtarzewie przewodniczył ks. Józef Pierzchalski, ojciec duchowny WSD.

2002 – Zmarła s. Melania Mularz (ur. 1922 w miejscowości Rudy-Rysie, pow. Brzesko, w diecezji tarnowskiej), pallotynka. Początkowo pracowała w kuchni, w domach pallotynek na gdańskiej Górce i Gdańsku-Letniewie oraz u pallotynów w Ołtarzewie, Częstochowie i Poznaniu. W latach 1967-79 jako salowa opiekowała się dziećmi specjalnej troski w Domu Pomocy Społecznej w Gdańsku przy ul. Malczewskiego, a w okresie 1979-82 była zakrystianką w Krakowie. Przez następne lata przynależała do domu w Ursusie, ul. Wojciechowskiego. Tam przez ostatnie 10 lat zapadła na chorobę Alzheimera, która stopniowo się pogłębiała. Ostatnie 5 lat leżała już w łóżku, zdana na opiekę współsióstr, przez co stała się sercem wspólnoty, gromadząc wokół siebie siostry pragnące jej pomóc.

2004 – Niedziela Męki Pańskiej – Chór parafialno-seminaryjny wykonał w czasie Mszy św. „Stabat Mater” Szymanowskiego.

2004 – W Gdańsku zmarła s. Marianna Buszyńska (ur. 1924 w Leścach k. Garbowa, w diecezji lubelskiej), pallotynka. 28 lat pracowała jako katechetka na różnych placówkach Zgromadzenia, łącząc często funkcje katechetki, zakrystianki i krawcowej. Dbała o piękno szat liturgicznych i splendor godny procesji eucharystycznych, przygotowując różne akcesoria.
Wielkim sercem związana była z parafią pw. Chrystusa Króla w Gdańsku. Tu pracowała 20 lat (1975-95). Przez ostatnie 10 lat była zatrudniona już jako emerytka. Po rozwiązaniu umowy o pracy w dalszym ciągu służyła parafii szyjąc, na prośbę zakrystianki, bieliznę liturgiczną i dokonując wielu reperacji.
Została zapamiętana jako osoba pogodna, życzliwa, zauważająca ludzi i chętnie im służącą licznymi praktycznymi umiejętnościami. Była siostrą szczerze oddaną Bogu, miłującą Kościół i Ojczyznę, której losy głęboko leżały jej na sercu.

2017 – Gościem Zarządu Prowincjalnego był ks. Eugen Niyonzima SAC, prowincjał Prowincji Świętej Rodziny (rwandyjsko-kongijskiej) i ks. Stanisław Filipek, kustosz Sanktuarium Miłosierdzia Bożego w Kabuga (Rwanda). Wieczorem goście wraz z członkami nowej Rady Prowincjalnej Prowincji Chrystusa spotkali się na rekreacji z miejscową wspólnotą domową.

ks. dr Stanisław Tylus SAC, Pallotyński Instytut Historyczny