Prowincja Chrystusa Króla

PALLOTYŃSKI INSTYTUT HISTORYCZNY

Kalendarium Pallotyńskie na 5 czerwca

1988 – niedziela – Biskup Jan Śrutwa, pomocniczy bp lubelski, dokonał wmurowania kamienia węgielnego pod kościół Wieczerzy Pańskiej w Lublinie. On też przewodniczył Mszy św. i wygłosił homilię. Kamień węgielny został przywieziony z Wieczernika jerozolimskiego i poświęcony przez pap. Jana Pawła II, w czasie jego pobytu w Lublinie, 9 VI 1987.

Prace przy budowie kościoła gromadziły wszystkich wiernych, niezależnie od wieku, płci czy zawodu. Pierwszą Mszę św. w dolnym kościele, w spartańskich, surowych warunkach, odprawiono 19 marca 1989.

*******************************************************

Inne wydarzenia tego dnia:

1840 – Ks. Wincenty Pallotti otrzymał pismo z Kongregacji ds. Biskupów i Zakonników, w sprawie ubioru, jaki miały zakładać dziewczęta w domu Sacro Cuore przy kościele św. Onufrego: na habicie Trzeciego Zakonu miały nosić pasek czerwony.

1909 – Zmarła nagle s. Bonifacja Weiss (ur. 1873), pallotynka, przełożona generalna Zgromadzenia w latach 1907-1909. Do Zgromadzenia wstąpiła w 1895 w Limburgu. Pierwsze śluby zakonne złożyła w 1897. W Zgromadzeniu pełniła najpierw funkcję wychowawczyni nowicjuszek, a przez dwa lata była przełożoną generalną.

1925 – Rada Generalna mianowała ks. Wojciecha Turowskiego superiorem pallotynów w Polsce. Po 17 latach odpowiedzialności za polski region, ks. Alojzy Majewski, dotychczasowy przełożony, poprosił władze Stowarzyszenia o zwolnienie go z tej funkcji. W listach do Rzymu ks. Majewski podkreślał osobę ks. Wojciecha Turowskiego, jako swego następcę. Można przewidywać, że Rada Generalna, licząc się z opinią ks. Majewskiego, mianowała ks. Turowskiego przełożonym w Polsce. Do jego Rady weszli: ks. Alojzy Majewski i ks. Alfons Męcikowski.
Przekazanie władzy odbyło się uroczyście w auli domu kopieckiego w obecności księży, braci, alumnów, nowicjuszy i gimnazjalistów. W czasie swej przemowy były przełożony ks. Majewski zaproponował pallotynom żartobliwie zmianę nazwy dla siebie: „Ponieważ dotąd przez lat 17 darzyliście mnie jakimś tytułem, żebyście na przyszłość nie mieli kłopotu – nazywajcie mnie Seniorem”. Odtąd ks. Majewskiego wszyscy pallotyni nazywali po prostu Księdzem Seniorem.
Polski dystrykt Stowarzyszenia w chwili przekazania władzy ks. Turowskiemu liczył: 13 księży, 33 kleryków, 57 braci wraz z postulantami, przeszło 200 gimnazjalistów, dwa domy (Kopiec i Suchary), dwa gimnazja, nowicjat oraz seminarium duchowne.
Ks. Turowski zdawał sobie sprawę, że podobnie jak ks. Majewski, musi zadbać o dalsze powołania do stanu kapłańskiego i zakonnego. Nie było problemu z kandydatami, bo liczba uczniów z każdym rokiem wzrastała. Czynnikiem skutecznie hamującym rozwój Stowarzyszenia, były kłopoty kadrowe i materialne. Nawet powiększone domy nie mieściły wszystkich pallotynów i gimnazjalistów. Ks. Turowski rozglądał się za nowymi placówkami. Proponowano Stowarzyszeniu kilka miejsc, jak np. w Gdańsku czy w Łąkach k. Nowego Miasta nad Drwęcą, ale po rozpatrzeniu propozycji, placówek tych nie przyjęto.

1932 – W dniach 30 maja – 5 czerwca uczniowie Collegium Marianum w Wadowicach przeprowadzili w Zakładzie kopieckim Tydzień maryjno-apostolski. Celem akcji było ożywienie ducha wspólnotowego. Przewodniczył temu dziełu uczeń Leon Cieślak z klasy VI, prezes Sodalicji Mariańskiej. Ostatniego dnia odnowiono przyrzeczenia i przyjęto szkaplerz.

1933 – Drugi dzień Zielonych Świątek był czasem wycieczek. I tak do Puszczy Kampinoskiej wybrała się z ks. rektorem Alfonsem Męcikowskim inteligencja Ołtarzewa, a z ks. Norbertem Pellowskim i br. Feliksem Kietzmannem – chór kościelny. Br. Błażej Niedziela z ministrantami udał się nad rzekę Utratę.

1934 – Ogłoszono nominacje Rady Generalnej na nowy Zarząd Okręgu Polskiego. Przełożonym Okręgu został ks. Jan Maćkowski, a radcami: ks. Tomasz Mącior, ks. Alfons Męcikowski, ks. Albin Łukiewski i ks. Józef Zawidzki.
– Ks. Norbert Pellowski wyjechał z pomocą duszpasterską na 10 dni do Chełmna, a potem udał się do domu rodzinnego na prymicje swojego brata Alfonsa, również pallotyna.

1938 – W dzień Zielonych Świątek kazanie na sumie w kaplicy parkowej w Ołtarzewie miał ks. rektor Stanisław Wierzbica. Odbyła się też zabawa i została przeprowadzona loteria fantowa, z przeznaczeniem pieniędzy na budowę kościoła seminaryjnego.

1941 – Alfons Stefan Mayer, zarządca niemiecki w Ołtarzewie, zarządził wspólne i pojedyncze fotografie z bronią w ręku, którą miał zgromadzoną w swoim magazynie na terenie naszego domu. Zbierał tam wszystkie przedmioty mające jakikolwiek związek z wojskiem. Później, oprowadzał po tym swoim muzeum Niemców, tłumacząc im, jacy są ci zakonnicy, którzy gromadzą u siebie takie rzeczy.

1942 – Z niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego w Auschwitz, zostali przewiezieni do obozu w Dachau bracia: Stanisław Małaczek, Bronisław Pajewski i Władysław Święs.

1943 – W Radomiu, dzieci i kółka różańcowe rozpoczęły nabożeństwo Pięciu pierwszych sobót ku czci Najświętszej Maryi Panny z Fatimy.

1948 – Decyzje Rady Prowincjalnej z tego dnia:
=Ks. Eugeniusz Weron, profesor Seminarium w Ząbkowicach Śląskich został mianowany rektorem domu w Ołtarzewie i rektorem Seminarium Duchownego.
=Ks. radca prowincjalny Jan Maćkowski objął w Seminarium w Ołtarzewie wykłady teologii moralnej, ks. Marian Sikora – prawa kanonicznego, ks. mgr Ludwik Krawczyk – filozofii, a ks. Alfons Pellowski prowadził śpiew i wykłady liturgii.
=Ks. Edmund Boniewicz z domu w Częstochowie został rektorem domu w Warszawie przy ul. Skaryszewskiej.
=Ks. Ignacy Cieślak, dotychczasowy rektor domu częstochowskiego został kierownikiem powstającej przy domu w Częstochowie wytwórni dewocjonalii.
=Ks. spirituał Władysław Czubek został przydzielony do grupy misjonarzy ludowych.
=Ks. Witold Hadziewicz, dotychczasowy rektor domu w Reszlu, został przeznaczony do nowo powstającego domu w Olsztynie.
=Ks. Konstanty Kobielus objął funkcję ekonoma domu seminaryjnego.
=Ks. profesor Jan Kosiedowski został mianowany dyrektorem Collegium Marianum.
=Ks. Józef Lisiak z Gdańska do Chełmna jako prefekt w Zakładzie Spóźnionych Powołań.
=Ks. Jan Pęzioł, dotychczasowy rektor domu w Chełmnie i proboszcz parafii został rektorem w Częstochowie.
=Ks. Tadeusz Płonka z domu warszawskiego został przeniesiony na Kopiec; został tam profesorem języka polskiego w Collegium Marianum, na miejsce ks. Michała Muszyńskiego.
=Ks. Franciszek Rafacz został skierowany z Ołtarzewa do Chełmna na ekonoma domu.
=Ks. Władysław Siwek, dotychczasowy administrator parafii Jaktorowo w archid. gnieźnieńskiej został rektorem domu w Reszlu.
=Ks. Augustyn Werochowski, dotychczasowy rektor w Ołtarzewie został przeniesiony do Wałbrzycha.
=Ks. Józef Wiekiera, dotychczasowy rektor domu przy ul. Skaryszewskiej w Warszawie został profesorem historii w Zakładzie Spóźnionych Powołań, a ks. Józef Turecki, w tymże Zakładzie – profesorem języków klasycznych i matematyki.
=Ks. Alojzy Żuchowski został mianowany mistrzem nowicjatu kleryków na drugie trzechlecie.

1948 – Ks. Józef Ramusiewicz, dotychczasowy prefekt na Kopcu, został mianowany rektorem domu i dyrektorem Collegium Marianum w Wadowicach. We IX 1951 został ustanowiony prefektem chłopców w gimnazjum w Chełmnie.

1948 – Ks. Michał Muszyński, profesor języka polskiego w Collegium Marianum na Kopcu, został mianowany rektorem i dyrektorem Zakładu dla Spóźnionych Powołań Kapłańskich w Chełmnie. Ponadto był proboszczem parafii św. Józefa w Chełmnie, a w 1950 Rada Generalna wybrała go na radcę prowincjalnego. W 1955 przeniesiono go do Wadowic.

1948 – Ks. Jan Nełkowski został przeniesiony z Ząbkowic Śląskich
do Częstochowy, gdzie przebywał aż do końca życia. Był tam prefektem szkół, rektorem w latach 1960-63, kapelanem szpitali częstochowskich, spowiednikiem sióstr oraz duszpasterzem parafialnym i duszpasterzem współpracowników. Posługiwał braciom szkolnym, za co w 25. rocznicę posługi został honorowym członkiem ich grona. W Częstochowie obchodził w 1987 jubileusz 50-lecia kapłaństwa. Zmarł 23 VIII 1994 w Częstochowie.

1971 – Ks. Marian Sobczyk uzyskał nominację na rektora domu i kościoła w Szczecinie. W związku z wyjazdem na misje złożył 8 I 1973 rezygnację z obowiązków rektora domu i rozpoczął w Zakopanem wraz z całą grupą przygotowania językowe do pracy misyjnej w Rwandzie.

1972 – Biskup Jean Baptiste Gahamanyi (+1999), ordynariusz diecezji Butare w Rwandzie, został przyjęty na audiencji u pap. Pawła VI. Dzięki jego zaproszeniu pallotyni polscy rozpoczęli w 1973 misje w Rwandzie.

1973 – Misjonarze pallotyńscy udający się do Rwandy, pojechali pociągiem z Paryża do Lisieux, aby tam uprosić patronkę misji, św. Teresę od Dzieciątka Jezus o wstawiennictwo i opiekę nad nimi i ich pracą. Towarzyszył im ks. Tadeusz Tomasiński. W wyjeździe nie brali udziału ks. Henryk Kazaniecki i ks. Jacenty Waligórski, gdyż byli już tam wcześniej, jak również ks. Franciszek Kania, który wyjechał do Oignies, aby odwiedzić swoich znajomych. Tego dnia abp Kabgayi, André Perraudin MAfr (†2003), wyjechał na południe do Szwajcarii.
Następnego dnia misjonarze z ks. Tomasińskim odprawili Mszę św. na rue du Bac u Matki Najświętszej od Cudownego Medalika, robili ostatnie zakupy i zwiedzali muzea, m.in. Louvre.

1973 – Ks. Stanisław Kuraciński był wezwany przez Władze Bezpieczeństwa w sprawie wycieczki księży niemieckich z NRF, jaką zorganizował dla nich w Polsce (zob. pod 11 maja tr.).

1977 – Dla kilku starszych braci ołtarzewskich zorganizowano dwudniową wycieczkę domowym samochodem do Świętej Lipki i Kisielic.

1978 – Br. Tadeusz Trybuszewski został skierowany do Kielc na Karczówkę, gdzie żył i pracował aż do śmierci (+1996).

1980 – W Boże Ciało procesję do czterech ołtarzy prowadził w Ołtarzewie ks. Eugeniusz Weron. Kazanie wygłosił ks. Paweł Góralczyk. Śpiewy podczas procesji wykonywał chór seminaryjny oraz parafialny. Wieczorem tego dnia chór seminaryjny brał udział w procesji eucharystycznej do czterech ołtarzy w Warszawie, w pallotyńskiej parafii przy ul. Skaryszewskiej 12.

1981 – Po śmierci Prymasa Polski Stefana kard. Wyszyńskiego (28 V), ks. prowincjał Henryk Kietliński wystosował dłuższy list do wszystkich polskich pallotynów, w którym pisał: „Mam tę świadomość, że jako pallotyni zawdzięczamy bardzo dużo Księdzu Prymasowi Kardynałowi Stefanowi Wyszyńskiemu. W tej krótkiej relacji chciałbym ukazać przynajmniej niektóre przejawy życzliwości i sympatii Księdza Prymasa dla naszego Stowarzyszenia. Pragnę też w ten sposób utrwalić uczucia naszej głębokiej czci i gorącej wdzięczności”. Ks. Kietliński szczególnie podkreślił troskę Księdza Prymasa o Wyższe Seminarium Duchowne w Ołtarzewie, Wydawnictwo Pallottinum, pallotyńskie budownictwo sakralne i duszpasterstwo.

1986 – Rada Prowincjalna powołała do istnienia stały Komitet Koordynacyjny Zjednoczenia Apostolstwa Katolickiego. Komitet został powołany „celem kontynuowania i rozwijania dobrych inicjatyw, zapoczątkowanych w związku z Jubileuszowym Rokiem Zjednoczenia w naszym kraju”. Do pracy w tym Komitecie oddelegowano ks. Romana Tkacza, ks. Stanisława Rudzińskiego i br. Lecha Kosińskiego.
Pierwsze spotkanie zespołu odbyło się w dniach 7-8 III 1987 w Warszawie. Wzięło w nim udział: trzech księży pallotynów, dwie siostry pallotynki oraz 19. świeckich członków ZAK. Na tym spotkaniu nawiązano do spotkania przełożonych generalnych niektórych zgromadzeń pallotyńskich w Nemi, które odbyło się 10-11 III 1986.

1991 – W kościele św. Elżbiety w Gdańsku została odprawiona Msza św. pogrzebowa za śp. ks. Leona Foryckiego, byłego profesora i dyrektora Collegium Marianum, profesora teologii pastoralnej, dogmatycznej i homiletyki w Ołtarzewie, prefekta alumnów. Mszy przewodniczył bp gdański, a homilię wygłosił prowincjał ks. Czesław Parzyszek. Oprócz licznego grona współbraci z wielu domów we mszy wzięli udział księża diecezjalni i zakonni z Gdańska wraz z kanclerzem kurii. Razem ok. 50 księży. Doczesne szczątki zmarłego zostały pochowane na cmentarzu na Srebrzysku.

1995 – „Nauka jest gorzka, ale jej owoce są słodkie” (Arystoteles). Alumni Seminarium ołtarzewskiego rozpoczęli sesję egzaminacyjną.

2011 – W uroczystość Wniebowstąpienia Pańskiego, w sanktuarium Matki Bożej Fatimskiej na Krzeptówkach, ks. Czesław Herlender obchodził jubileusz 50-lecia kapłaństwa. Przewodniczył wtedy jubileuszowej Mszy św., a homilię wygłosił ks. prowincjał Józef Lasak.

2016 – W Ołtarzewie, ks. Anastazy Bławat świętował 55. rocznicę święceń kapłańskich. Porannej Mszy św. przewodniczył sam Jubilat, a posługę muzyczną podczas tej Eucharystii pełniła seminaryjna Schola Gregoriana pod dyrekcją ks. Dariusza Smolarka. Na zakończenie Mszy św. życzenia Jubilatowi złożyli: w imieniu wspólnoty ołtarzewskiej ks. Waldemar Pawlik, rektor seminarium, a w imieniu parafii – ks. Jacek Smyk, proboszcz.

ks. dr Stanisław Tylus SAC, Pallotyński Instytut Historyczny