Prowincja Chrystusa Króla

PALLOTYŃSKI INSTYTUT HISTORYCZNY

Kalendarium Pallotyńskie na 6 grudnia

1982 – W Ołtarzewie, w Dzień Św. Mikołaja, klerycy kursu trzeciego zorganizowali tradycyjny wieczór mikołajkowy, który upłynął w bardzo serdecznej i braterskiej atmosferze; nie zabrakło też podarunków.

Corocznie w ołtarzewskim Seminarium odbywały się Mikołajki, połączone z występami artystycznymi kleryków, rozdaniem różnych nagród i podarunków. Przyjęło się w tradycji, że przygotowanie tego wieczoru powierzano kursowi trzeciemu.

Mikołajki, jak sama nazwa wskazuje, powinny odbyć się w dzień św. Mikołaja, to jest 6 grudnia. Zwyczaj rozdawania podarunków, praktykowany tego dnia, nawiązuje do starej legendy z VI w., mówiącej o trzech pannach, wydanych za mąż dzięki posagowi, który dyskretnie dostarczył św. Mikołaj. Zwyczaj obdarowywania pojawił w XIII wieku w środowisku akademickim i łączył się z rozdawaniem zapomóg i stypendiów. Następnie przeszedł do rodzin, stając się powodem do obdarzania dzieci upominkami. Od drugiej połowy XX w. usiłowano przedstawiać biskupa Mikołaja jako nordyckiego czarodzieja lub zlaicyzowanego gwiazdora, który przybywał saniami zaprzężonymi w renifery lub samochodem, samolotem albo rakietą, jednak ciągle nazywał się Św. Mikołajem. W Stanach Zjednoczonych wszystkie dzieci wiedziały i wiedzą, że St. Nicholas (Nick), zwany też z języka duńskiego Santa Claus, jest bardzo miłym i grubym człowiekiem, z białą brodą; żyje on na biegunie północnym i organizuje zabawki dla dzieci, które następnie rozprowadza, jako dary w okresie przed Bożym Narodzeniem.

Wprawdzie w XX w. tradycyjny zwyczaj św. Mikołaja przesunięty został na Boże Narodzenie, także w naszym kraju, to jednak w Seminarium kurs III w 1982 r. postanowił, aby tradycji stało się zadość i Mikołajki odbyły się według prastarej tradycji, to jest 6 grudnia.

Mikołaj, który przybył do Seminarium w 1982 r., według scenariusza przygotowanego przez kl. Edwarda Szrama i Andrzeja Majchrzaka, okazał się w końcu, po sprawdzeniu dokumentów „nielegalnym Mikołajem” i był tylko przebranym sołtysem „P…”, dlatego musiał opuścić Seminarium, w obecności kompetentnej władzy. Zastąpił go prawdziwy Mikołaj, od którego wszyscy otrzymali bardzo cenny dar w postaci Nowego Testamentu i Listów Apostolskich z wydania paryskiego. Czcigodny donator słuchał z wielkim zainteresowaniem części artystycznej, którą przedstawił kurs III. Złożyły się na nią: zabawna scena kręcenia filmu w scenerii zimowej, sztuczki magiczne z ciekawą maszynką do robienia pieniędzy, występ Friko i Koko. Jeden z alumnów przedstawił oryginalne sprawozdanie z roku akademickiego 1981/82, a inny (Stanisław Tylus) – wykład profesora historii – Latuska. Publiczność seminaryjna była zadowolona, ale najwięcej powodów do radości musiał mieć Ks. Ekonom, który otrzymał unikalną maszynkę.

*******************************************************

Inne wydarzenia tego dnia:

1923 – Na Kopcu, uczniowie Collegium Marianum i klerycy Seminarium zaprezentowali kopieckiej wspólnocie mikołajkowy wieczór. Kronikarz Kopca tak to opisał: “O godz. 8.00 wieczorem przybył ‘biskup Mikołaj’ w lektyce. W jego roli wystąpił humanista V klasy, [Czesław] Wędzioch. Towarzyszyło mu dwóch żołnierzy i jeden policjant. Przed jego przybyciem zagrano pewną sztukę na instrumentach, a po jego wyjściu, dwie sztuki muzyczne. Mikołaj rozdał kilkanaście ‘podarunków’ pomiędzy księży, kleryków, braci (dwóch), humanistów (pięciu) i postawił około 10 pytań, zadając je niektórym klerykom i humanistom”.

1930 – W Ołtarzewie klerycy przygotowali program artystyczny „Mikołajki”, utrzymany w formie humoru i satyry, opartej na faktach.

1931 – W Witanowicach, w instalacji ks. Franciszka Barańczyka na probostwo witanowickie, uczestniczyli członkowie domu kopieckiego; ks. wicerektor Walerian Siuda, ks. Jan Maćkowski i ks. Władysław Baumgart, który wygłosił okolicznościowe kazanie.

1934 – Spirytuał (ojciec duchowny) kopiecki, ks. Stanisław Wierzbica opuścił Wadowice udając się do Rajcy k. Nowogródka, gdzie został kapelanem pallotynek. Nowym spirytuałem na Kopcu został ks. Władysław Czubek (1934 37).

1936 – Kronikarz ołtarzewski zanotował: „Mikołaj nie zawiódł w tym roku. Przybył (ks. Ludwik Broda) w towarzystwie dwóch klaunów: Felka (kl. Jan Wroński) i Serdelka (kl. Wiktor Bartkowiak), poprzedzony mieszkańcem willi (kl. Stanisław Jaworski), który rymem wyśpiewał pikantne historie i przygody kolegów w Seminarium i mieszkających we willi. Mikołaj obdarzył każdego podarunkiem „trafnym”. Całość wypadła wyśmienicie ku uciesze i rozweseleniu wszystkich”.

1946 – Rada Generalna mianowała ks. Józefa Wiekierę radcą prowincjalnym w miejsce zaginionego ks. Józefa Szykowskiego, który 25 VII 1945 wybrał się do Mylnej Jaskini, w Dolinie Kościeliskiej, gdzie zabłądził i zmarł z głodu i wycieńczenia. Dopiero 1 I 1947 jeden z członków TOPR w Zakopanem natknął się na jego zwłoki w Mylnej Jaskini.

1950 – Klerycy w Ołtarzewie przygotowali tradycyjne Mikołajki, ale zamiast Mikołaja, aniołów, diabłów i wesołków, ukazali gorączkowe przygotowania do przyjęcia spodziewanego Gościa. Przedstawienie obfitowało ciekawymi i zabawnymi dialogami, pełnymi humoru i mądrych myśli.

1958 – Prof. Natalia Han-Ilgiewicz miała w Ołtarzewie wykład z dziedziny charakterologii. Pani Profesor w latach 1958-61 była zastępcą profesora i kierownikiem Katedry Psychologii Wychowawczej KUL. Zmarła 13 VIII 1978 w Łodzi.

1963 – Br. Franciszek Frymark został przeniesiony z Gdańska do Zakopanego, gdzie był zakrystianem i zaopatrzeniowcem. W 1967 skierowano go do pallotyńskiego domu w Szczecinie, gdzie pełnił różne funkcje.

1973; 1974 – Starym zwyczajem, w czasie kolacji, odbyła się w ołtarzewskim Seminarium uroczystość mikołajkowa. Przedstawienia miały charakter wodewilu.

1975 – Mikołajkowy wieczorek w Ołtarzewie klerycy połączyli z zakończeniem olimpiady seminaryjnej i wręczeniem nagród przez św. Mikołaja. Po raz pierwszy wystąpił muzyczny zespół seminaryjny w nowym składzie: Czesław Klesyk, Stanisław Omiotek, Jerzy Zawierucha, Janusz Dyl i Zdzisław Krej.

1979 – W Częstochowie odbyły się uroczystości pogrzebowe br. Leona Kuczborskiego. We mszy pogrzebowej, której przewodniczył prowincjał ks. Henryk Kietliński, uczestniczyło ponad 20 kapłanów i ok. 35 braci z prawie wszystkich placówek pallotyńskich w Polsce, liczne siostry zakonne z różnych zgromadzeń i przedstawiciele miejscowego duchowieństwa. Był też proboszcz z rodzinnej parafii br. Leona, ks. Kazimierz Zachman. Zmarły został pochowany w kwaterze pallotyńskiej w Częstochowie.

1981 – W Ołtarzewie 13. alumnów z VI. kursu otrzymało święcenia diakonatu z rąk bpa Władysława Miziołka. We Mszy św. koncelebrowanej uczestniczyło ok. 30 księży i wielu gości i krewnych diakonów.

1981 – W kościele parafialnym w Osny diakoni: Andrzej Dobek, Tadeusz Krakowski (+1990) i Marek Rajkowski, otrzymali święcenia kapłańskie z rąk bpa Pontoise, André Rousseta (†1994).

1982 – Nowym dziekanem alumnów został wybrany już w pierwszym głosowaniu kl. kursu czwartego, Józef Gwozdowski.

1983 – Ukazał się numer specjalny „Naszej Rodziny” pt. „Miłujcie nieprzyjacioły wasze. Miłość nieprzyjaciół w Polsce”, wybór tekstów Jacek Salij, kolaże Roman Cieślewicz, oprac. graficzne Witold Urbanowicz.

1985 – W Ołtarzewie kurs trzeci alumnów pokazał w Mikołajkowym kabarecie, jak oczami satyry można patrzeć na zwykły dzień seminaryjnego życia.

1986 – Ks. Jan Strauch, jako pierwszy pallotyn polskiej prowincji, podjął na stałe pracę duszpasterską w Szwajcarii. Mieszkał w pallotyńskim domu w Morschach i na prośbę prowincjała szwajcarskiej prowincji był kapelanem sióstr Krzyża Świętego w Ingenbohl. Polska prowincja rozpoczęła współpracę z prowincją szwajcarską w 1988, wysyłając dalszych dwóch księży (ks. Grzegorz Rakoczy i ks. Michał Woś), którzy w odróżnieniu od ks. Jana Straucha pracowali duszpasterstwie parafialnym.

1987 – W dniach 5 – 6 grudnia w Ołtarzewie przebywali rodzice alumnów kursu pierwszego na tradycyjnym spotkaniu z Seminarium.

1989 – Ołtarzew odwiedził krótko generał Stowarzyszenia, ks. Martin Juritsch, niedawno wybrany na ponowną kadencję (pełnił ten urząd w latach 1983-92).

1990 – Na posiedzeniu Rady Prowincjalnej podjęto wstępną dyskusję nad przedłożonym „Projektem podziału Prowincji Chrystusa Króla”. Jednocześnie postanowiono powracać do tego Projektu, co pewien czas. Zasadnicze posiedzenie nad Projektem miało miejsce 21 II 1991.

1997 – W kościele pw. św. Mikołaja Biskupa w Guarenas w Wenezueli, odprawiono pierwszą Mszę. W 1998 kościół przekazano pallotynom. W kościele przechowywane są relikwie św. Teresy z Kalkuty i św. Faustyny Kowalskiej.

2002 – Kard. Antonio II Ribeiro, patriarcha Lizbony, udzielił swego błogosławieństwa dla duszpasterstwa polonijnego, prowadzonego przez ks. Andrzeja Gładysza SAC. Obejmowało ono Polaków zamieszkujących Lizbonę i okolice.

2003 – W Ołtarzewie, w dniach 6 – 8 grudnia gośćmi Seminarium byli rodzice alumnów pierwszego kursu. Mogli oni wzajemnie się poznać; przybliżyli sobie rzeczywistość Seminarium; uczestniczyli w „mini rekolekcjach”. W programie znalazła się także sztuka jesienna i zwiedzanie Seminarium.

2005 – Rada Regii Miłosierdzia Bożego we Francji odbyła spotkanie z ks. George Vensusem, prowincjałem Prowincji Wniebowzięcia NMP z Indii.

2008 – Z inicjatywy Generalnego Sekretariatu ds. Formacji, doszło w Rzymie do spotkania dyrektorów trzech Instytutów św. Wincentego Pallottiego: ks. Jana Kupki (Rzym), ks. Mariusza Małkiewicza (Polska) i ks. Angelo Lôndero (Brazylia). W spotkaniu wziął udział ponadto ks. J. Murphy, sekretarz generalny ZAK oraz ks. Jacob Nampudakam. Wymieniono doświadczenia i materiały, rozmawiano o promocji i współpracy trzech Instytutów.

2009 – W dniach 5-6 XII, w Spišskej Novej Vsi na Słowacji, odbył się Kongres Miłosierdzia Bożego. Celem Kongresu było przygotowanie środowisk zaangażowanych w szerzenie kultu Miłosierdzia Bożego na Słowacji, do uczestnictwa w Drugim Światowym Kongresie Miłosierdzia, który odbył się w Krakowie (2011). W słowackim Kongresie prelegentami byli m.in.: bp Franciszek Tondra, ordynariusz diecezji spiskiej i przewodniczący Konferencji Episkopatu Słowacji, bp Stanislav Stolarik, biskup diecezji koszyckiej, ks. Wojciech Zubkowicz SAC, redaktor naczelny czasopisma „Apoštol Božího milosrdenství” oraz ks. prof. Tadeusz Zasępa, rektor Katolickiego Uniwersytetu w Rużomberku na Słowacji.

2010 – W kopułę kościoła Pierwszych Męczenników Polski w Międzyrzeczu wmurowano pamiątkową tubę. Zawiera ona dokument wmurowania, aktualne gazety oraz pieniądze.

2010 – W Guarenas (Wenezuela) Mszy św., sprawowanej w doroczną „fiesta patronal”, przewodniczył bp Gustavo García Naranjo, ordynariusz diecezji Guarenas, który udzielił też młodzieży i dorosłym Sakramentu Bierzmowani.

2013 – Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Bronisław Komorowski, w odpowiedzi na wniosek Centralnej Komisji ds. Stopni i Tytułów, nadał ks. Czesławowi Parzyszkowi SAC tytuł naukowy profesora nauk teologicznych.

2017 – W parafii św. Wincentego Pallottiego w Warszawie zakończyły się czterodniowe rekolekcje adwentowe, które prowadził ks. Jerzy Bieńkowski SAC z Częstochowy.

ks. dr Stanisław Tylus SAC, Pallotyński Instytut Historyczny