Prowincja Chrystusa Króla

PALLOTYŃSKI INSTYTUT HISTORYCZNY

Kalendarium Pallotyńskie na 10 września

2009 – W Samodzielnym Publicznym Centralnym Szpitalu przy ul. Stefana Banacha w Warszawie zmarł br. Michał Borowski (ur. 1964 w Gdyni), misjonarz w Rwandzie 1995-96 i na Wybrzeżu Kości Słoniowej 1998.

Brat Michał troszczył się szczególnie o misje, o czym świadczą choćby słowa wypowiedziane w szpitalu: „Kocham misje i wszystko dla nich poświęcam”. Nawet uciążliwą chorobę traktował jako dar dla misji, choć chciał żyć i przez wiele miesięcy walczył z chorobą nowotworową. Był wtedy czas nadziei, ale i czas znoszenia wielkich cierpień. W swoim życiu pallotyńskim świadomie realizował radę św. Wincentego Pallottiego: „Wykonuj wszystko jak najstaranniej. Z tego, co widzisz, co słyszysz lub czytasz – ucz się wydobywać wszystko, co może być korzystne dla twego uświęcenia. Co możesz zrobić dziś, nie odwlekaj do jutra; rób wiele, a mało mów. Dla innych bądź jak czuła matka, dla siebie jak surowy sędzia”.

Brat Borowski pomagał w wydawaniu pisma „Posyłam Was”, służył jako kierowca i posługiwał przy pielgrzymkach pieszych do Wilna i Częstochowy. Nie mógł już w 2009 zaangażować się w organizowaną do Częstochowy. Kiedy pielgrzymka akademickich grup 17. wyruszała 6 VIII z Warszawy, stał na progu kościoła św. Anny i w rozmowie z abpem Hoserem już nie spodziewał się wyleczenia; miał natomiast świadomość, że wkrótce wyruszy w ostatnią pielgrzymkę do domu Ojca.

*******************************************************

Inne wydarzenia tego dnia:

1817 – Kleryk Wincenty Pallotti  rozpoczął na Montecitorio rekolekcje przed diakonatem.

1823 – Ks. Wincenty Pallotti przez kilka tygodni przebywał w Camaldoli k. Frascati.

1907 – Przełożony generalny pallotynów, ks. Max Kugelmann, wystawił ponownie ks. Alojzemu Majewskiemu oficjalne pozwolenie na założenie kolegium dla kształcenia księży na ziemiach polskich (poprzednie pisma nosiły daty: 6 VIII oraz 21 VIII 1907). Ks. Generał udzielił takiej zgody, wbrew negatywnej decyzji Rady Generalnej. Była to jego decyzja, podjęta na własną odpowiedzialność. Przydzielił mu jeszcze do pomocy Polaka z Pomorza, ks. Alojzego Hübnera, kończącego studia teologiczne w Masio.

1933 – W Rössel (ob. Reszel) zmarł br. Vitus Degen (ur. 1888 w Niederweiler; z niemieckiej Prowincji Trójcy Świętej) i tam też został pochowany.

Pierwszą profesję złożył 25 III 1910. W 1914 był w Vallendar, 1923 w Limburgu, a w latach 1927-33 w Klawsdorf (majątek pallotyński k. Reszla; ob. Klewno).

1934 – Ks. Alfons Męcikowski i Leon Bemke prowadzili rozmowy w Kurii Warszawskiej w sprawie erygowania w Ołtarzewie nowej parafii. Kuria nie zgadzała się, aby parafią zarządzali pallotyni, ale wysuwała projekt otwarcia kaplicy publicznej w parku.

1939 – Ks. Leon Bemke po uwolnieniu przez Niemców przybył do Wilna. Tu w Ostrej Bramie odprawił sumę z kazaniem, transmitowaną przez polskie radio i razem z uwolnioną grupą urzędników polskiego komisariatu generalnego z Gdańska, przybył do Łucka.

1939 – Pierwsze bombardowanie domu i kościoła pallotyńskiego w Warszawie przy ul. Skaryszewskiej. „Bomba [uderzyła] od południa pod dom. Dachówki pospadały, przez strop widać było niebo. Dwa boczne ołtarze zostały zdmuchnięte. Główny stał, ale tabernakulum samo się otworzyło (…). W altanie na ogrodzie byli chłopcy i wojskowi – zginęli. Wielu było rannych, konie poszarpane. Angażowałem ludzi do pochówku, do przenoszenia rannych na Brzeską, do wynoszenia tego, co zostało, do piwnic, pod trzynastkę. …Zmarłych chowaliśmy w naszym ogrodzie” (ks. Władysław Zbłowski).

1941 – Otwarto polski szpital chirurgiczno-wewnętrzny w Wiesendangen k. Winterthuru w Szwajcarii. Opiekę duszpasterską objął w nim ks. Leon Bemke (do końca 1944).

1943 – W Wadowicach zmarł ks. Zygfryd Pluta (ur. 1914 w Radlinie (obecnie dzielnica Wodzisławia Śląskiego, tzw. Radlin II) na Górnym Śląsku, w ówczesnej diecezji wrocławskiej). Święcenia kapłańskie otrzymał 2 V 1943 w Kalwarii Zebrzydowskiej, w kościele Bernardynów, z rąk abpa krakowskiego Adama Stefana Sapiehy. Następnego dnia odprawił Mszę prymicyjną w obecności ojca i przybranej matki, którzy jedynie otrzymali pozwolenie na przyjazd od władz niemieckich.

Z braku sił Mszę odprawiał zaledwie przez dwa tygodnie. Powodem tego była gruźlica, której nabawił się w okresie okupacji. Znosił ją bardzo cierpliwie, ofiarowując swe cierpienia za polską prowincję i całe Stowarzyszenie. Zygfryd miał szczególne nabożeństwo do Matki Bożej. Był dla innych przykładem wzorowego życia.

1947 – Ks. Jan Nełkowski został przeniesiony z Suchar do Ząbkowic Śląskich, do duszpasterstwa – był tam proboszczem parafii i prefektem w szkole podstawowej – do 5 VI 1948.

1951 – Br. Piotr Wąsik dekretem prowincjała został przeniesiony z Suchar do Ząbkowic Śląskich, gdzie pracował i modlił się do końca swego życia (+2008).

1959 – Br. Stanisław Rżysko został przeniesiony w Gdańsku, z domu przy ul. Marii Skłodowskiej-Curie (13 IV 1956 – 10 IX 1959 – zakrystian) do domu przy ul. Elżbietańskiej 1 (był tu już wcześniej, tj. „prawie od zakończenia wojny” do 1956). Teraz, do 1961 był zakrystianem, a potem – niemal do końca – furtianem i częściowo zakrystianem). Zmarł tamże 10 XI 1963.

1967 – Prezydent Francji Charles de Gaulle wraz z małżonką zwiedził katedrę w Gdańsku-Oliwie.

W tym czasie notariuszem Kurii Gdańskiej był ks. Władysław Ciastoń SAC, który w 1963 został przeniesiony do gdańskiego domu przy ul. Elżbietańskiej, wypełniając swe obowiązki w Kurii do 1971. Jednocześnie pracował z różnymi grupami apostolskimi młodych ludzi oraz nadal głosił rekolekcje.

1972 – W sali spotkań ośrodka dyskusyjno-odczytowego a zarazem kaplicy w domu przy rue Surcouf w Paryżu, Alina Szapocznikow, Jan Lebenstein i Zbigniew Puget przystąpili do wznowionych prac wykończeniowych.

1974 – W Seminarium saletyńskim w Bagnie odbył się Zjazd Rektorów Seminariów Diecezjalnych i Zakonnych. Uczestniczył w nim ks. rektor Jan Korycki z Ołtarzewa.

1975 – Dwudziestu kleryków nowicjuszy przyjechało z Ząbkowic Śląskich do Ołtarzewa.

1976 – Z Ząbkowic Śląskich przybył do Ołtarzewa ks. Marian Szczotka. Rozpoczął w Seminarium wykłady muzyki sakralnej. Tego dnia przybyli też z Ząbkowic klerycy nowicjusze.

1977, 1978 – Dzień przyjazdu do Ołtarzewa nowicjuszy, kandydatów na studium filozofii.

1979 – wrzesień – Ks. Leszkowi Malewiczowi powierzono samodzielny ośrodek kultu w Boudouaou w Algierii. Ks. Malewicz pracował w Algierii w latach 1978-81. Pojechał tam na zaproszenie Leona Etienne kard. Duvala. Początkowo należał do sektora duszpasterskiego w Thénia.

Większość wiernych ks. Malewicza przebywała w ośrodku naukowym w Boumerdes (pięć instytutów o specjalizacji technicznej związanych z przemysłem naftowym i lekkim). Dla studentów pochodzących z krajów Czarnej Afryki zorganizował dom studencki. Prowadził też duszpasterstwo wśród Polaków – w zgrupowaniach bliższych i bardziej oddalonych.

1979 – Alumni Seminarium w Ołtarzewie rozpoczęli wykopki ziemniaków.

1980 – wrzesień – Poeta Czesław Miłosz poświęcił ks. Józefowi Sadzikowi (+26 VIII 1980) jeden ze swoich wierszy „Do Józefa Sadzika”, który ukazał się w „Naszej Rodzinie” (4(1981) s. 8), a następnie w jego tomie „Hymn o Perle”, Kraków 1983, s. 106-107.

1980 – sierpień/wrześień – W pracach przy czyszczeniu polichromi, witraży i innych miejsc w świątyni ołtarzewskiej pracowali alumni, a ze szczególnym poświęceniem kl. Krzysztof Sopicki.

1981 – Do pracy misyjnej w Zairze przybyli oddelegowani księża: Henryk Kazaniecki i Jan Kędziora. Najpierw rozpoczęli kurs języka swahili, który zakończyli 19 XII 1981.

„Mimo znajomości – wspominał ks. Kazaniecki – podstawowych danych o przyjętej przez nas misji i mimo oględzin jakich dokonaliśmy na wiosnę z Księdzem Prowincjałem, tak naprawdę nie mieliśmy większego pojęcia o tym, co nas czeka. Wiedzieliśmy tylko jedno: jest nas na razie dwóch, a teren olbrzymi […]. A sytuacja ta nie była ani prosta, ani łatwa – wielkie zróżnicowanie religijne, niezrozumiała dla nas dwuwładza: królowie plemienni i władza centralna, napięcia społeczne, ubóstwo ludzi i wyzysk ogromna liczba punktów duszpasterskich, grabieże i napady itp. […]. Mając już spore doświadczenie misyjne wiedzieliśmy, że do prowadzenia tak wielkiej parafii w warunkach afrykańskich potrzebny jest dobrze przygotowany laikat. Postanowiliśmy zatem utworzyć w parafii Rutschuru centrum formacyjne, którego celem byłoby przygotowanie ludzi świeckich do pełnienia różnych zadań apostolskich […]. Mile nas jednak zaskoczył dobry poziom katechetyczny katechumenów i świetnie prowadzone biuro parafialne. W szybkim tempie przekazano nam parafię: 30 kościołów dojazdowych, 28 szkół, w tym 7 średnich”. Rozpoczęła się intensywna działalność duszpasterska. Niektóre punkty dojazdowe nie widziały kapłana i przez 10 lat.

1986 – Prymas Polski Józef Glemp erygował w Wólce Mlądzkiej parafię, którą przekazał pallotynom na stałe 15 II 1988. Budowa kościoła postępowała bardzo szybko i już 29 XI 1986 Prymas Józef Glemp poświęcił wybudowany kościół, a uroczystej konsekracji dokonał 18 X 1987 pomocniczy biskup warszawski, Marian Duś.

1990 – Pap. Jan Paweł II konsekrował świątynię Matki Bożej Pokoju w Yamoussoukro. Monumentalna budowla została ufundowana przez prezydenta Wybrzeża Kości Słoniowej, Feliksa Houphouëta Boigny’ego, który ofiarował ją Bogu jako dar wdzięczności za pokój. Tego dnia świątynia otrzymała status bazyliki mniejszej.

To arcydzieło architektury jest mieszaniną różnych stylów: rzymskiego, greckiego, egipskiego i afrykańskiego; tylko z zewnątrz jest podobna do Bazyliki św. Piotra w Rzymie.

Od 1991 pracują przy bazylice polscy pallotyni. Główne zadania pallotynów, to praca duszpasterska przy bazylice oraz przyjmowanie pielgrzymów i turystów. Oprócz sprawowania sakramentów i głoszenia słowa Bożego, pallotyni wprowadzili różaniec sobotni, drogę krzyżową w Wielkim Poście, miesięczne spotkania parafialne i tygodniowe z grupami ludzi świeckich.

Cechą charakterystyczną przybywających pielgrzymek jest pobożność ludowa (np.: rozszarpywanie obrusa na ołtarzu, kładzenie głowy na ołtarzu, dotykanie tabernakulum, całowanie figury Matki Bożej na zewnątrz bazyliki). Jest też duszpasterstwo turystyczne – przybywa tu bardzo wielu polityków, dziennikarzy, ekip radiowych i telewizyjnych.

1991 – Z drugiego postulatu Rada Prowincjalna przyjęła do nowicjatu 5. postulantów, kandydatów na kleryków.

1992 – Ks. Jan Zubek został przeniesiony do Szczecina, na duszpasterza współpracowników. Ks. Jan bardzo doceniał apostolstwo świeckich i formowanie ich w duchu św. Wincentego Pallottiego.

1993 – Ks. prowincjał Mieczysław Olech zmienił dekretem nazwę wydawnictwa ząbkowskiego („Pallottinum II”) na „Wydawnictwo Księży Pallotynów”, przywracając w ten sposób przedwojenną nazwę oraz zamianował dyrektorem wydawnictwa ks. Tadeusza Okręglickiego, ale 28 III 1994 Rada Prowincjalna zmieniła jeszcze raz nazwę, tym razem z „Wydawnictwa Księży Pallotynów” na „Apostolicum. Wydawnictwo Księży Pallotynów Prowincji Chrystusa Króla”, krócej „Apostolicum”. Powodem tej zmiany były pomyłki, gdyż pallotyńskie wydawnictwo wydarzyło się ludziom spoza Stowarzyszenie z Pallottinum w Poznaniu, a nie w Ząbkach.

1994 – W Ołtarzewie br. Ambroży Leszkowski obchodził srebrny jubileusz konsekracji, w którym uczestniczyli pallotyni, księża diecezjalni (proboszcz rodzimej parafii jubilata), pallotynki i rodzina. Mszy koncelebrowanej przewodniczył ks. prowincjał Mieczysław Olech, a kazanie wygłosił ks. wiceprowincjał Czesław Parzyszek.

W ostatnim czasie br. Ambroży już niedomagał, nie mógł pracować i leżał w łóżku. Tracił rachubę czasu, pamięć i nie poznawał już ludzi. W cierpieniu nie uskarżał się i nie żądał czegoś specjalnego. Przyjmował to doświadczenie jako wolę Bożą i cierpieniem wspierał Seminarium i Stowarzyszenie. Otoczony był wówczas opieką alumnów, czuwających nad nim dniem i nocą. Zmarł w 2003 w Ołtarzewie.

1995 – W Siemiatyczach br. Edward Golc złożył wieczną konsekrację na ręce ks. wiceprowincjała Wojciecha Pietrzaka.

2006 – W kościele garnizonowym św. Jerzego w Łodzi ufundowano tablicę epitafijną poświęconą ks. Markowi Strzeleckiemu. Tego dnia, podczas uroczystości 110. rocznicy poświęcenia tego kościoła i 80. rocznicy koronacji obrazu MB Hetmanki Żołnierza Polskiego, tablicę upamiętniającą tragicznie zmarłego proboszcza tego kościoła, odsłoniła siostra ks. Marka, a bp polowy Wojska Polskiego gen. dyw. Tadeusz Płoski – poświęcił ją.

ks. dr Stanisław Tylus SAC, Pallotyński Instytut Historyczny