Prowincja Chrystusa Króla

PALLOTYŃSKI INSTYTUT HISTORYCZNY

Kalendarium Pallotyńskie na 21 lutego

2019* – W Łowiczu zmarł biskup Alojzy Orszulik SAC (ur. 1928 w Baranowicach Śląskich k. Rybnika), pierwszy biskup łowicki. Odszedł w 62. roku kapłaństwa, w 30. roku biskupstwa

Zmarły był wykładowcą Seminarium w Ołtarzewie, kierownikiem Biura Prasowego Episkopatu Polski 1968-93, biskupem pomocniczym diecezji siedleckiej 1989-93, zastępcą sekretarza Episkopatu Polski 1989-94, biskupem diecezji łowickiej w latach 1993-2004, a następnie biskupem seniorem diecezji łowickiej. W 2010 został odznaczony Orderem Orła Białego.

W historii polskich pallotynów biskup Alojzy Orszulik był drugim z kolei biskupem-pallotynem, po ks. generale Wojciechu Turowskim (†1959), biskupie koadiutorze nominacie częstochowskim z 1950. W strukturach Stowarzyszenia bp Orszulik należał do Komisji ds. Podziału Prowincji (1988) i do Rady Wydawniczej (1987), wnosząc swój wkład przy koordynowaniu i promowaniu wydawnictw i autorów. Był też jednym z pierwszych pracowników Zakładu Socjologii Religii przy Wyższym Seminarium Duchownym w Ołtarzewie z siedzibą w Otwocku, kiedy erygowano go 26 marca 1972. Biskup A. Orszulik, po przekształceniu się w 1993 w Polsce pallotyńskiej Prowincji Chrystusa Króla w dwie prowincje, wybrał prawem opcji przynależności Prowincję Chrystusa Króla (2 marca 1993).

Spoczął w krypcie bazyliki katedralnej Wniebowzięcia NMP i św. Mikołaja w Łowiczu.

*******************************************************

Inne wydarzenia tego dnia:

1862 – ks. Ignazio Auconi został przełożonym generalnym Stowarzyszenia. Jako generał wzmocnił obsadę personalną domu w Londynie, wysyłając z Rzymu dwóch księży, przez co z kolei musiał zamknąć dom w Rocca Priora (założony w 1860). Z powodu rozbieżności zdań członków Stowarzyszenia, co do ilości składanych przyrzeczeń, podał się do dymisji, którą 30 IX 1865 przyjęła Kongregacja ds. Erekcji Kościołów i Prowizji Konsystorialnych. Kongregacja zarządziła wizytację, a mianowany wizytator polecił ks. Ignazio pełnienie obowiązków do zakończenia kadencji. Po wygaśnięciu jej 3 III 1869 wizytator mianował generałem ks. Giuseppe Faà di Bruno. Ks. Auconi w 1869 został pierwszym radcą Stowarzyszenia.

1937* – Ks. rektor Ołtarzewa Stanisław Wierzbica i ks. Wojciech Turowski wyjechali do Warszawy z filmem o ks. Wincentym Pallottim.

1938* – Ks. Stanisław Szulmiński udał się do Lasek w sprawie Apostolatu Pojednania.

1946 – Ks. Wojciech Turowski, radca generalny, ostatecznie po 6 latach pobytu, opuścił Lizbonę, zatrzymując się przez kolejne trzy tygodnie we Francji. Do Rzymu powrócił 26 III 1946 po otrzymaniu włoskiej wizy.

1946* – luty – Ks. Franciszek Madej przybył do Ząbkowic Śląskich i zamieszkał przy ul. Ziębickiej 38, w miejscu wysiedlonego pallotyna, ks. Alberta Bluma. W tym samym roku ks. Madej został przeniesiony do Wadowic na urząd ekonoma. 

Pierwsze polskie nabożeństwa w pallotyńskim kościele przy ul. Piastowskiej w Ząbkowicach zaczęły być sprawowane z początkiem III 1946. Obsługiwano wtedy też okoliczne kościoły parafialne w Przedborowej, Ciepłowodach, Piotrówce (k. Strzelec Opolskich), Bobolicach i Braszowicach. Ponadto Kronika Prowincji wymienia Kojancin (?kopalnia w rejonie Masywu Brzeźnicy) i Kalinę (?przysiółek wsi Wyszonowice).

1946* – luty – Ks. Albin Łukiewski, ekonom i radca prowincjalny, udał się do Reszla, przejętego formalnie przez polską prowincję po niemieckich pallotynach. W Reszlu obok dworca był spalony konwikt św. Brunona, gdzie planowano otworzyć gimnazjum. W pobliskim Klewnie (Klawsdorf) było gospodarstwo. Przewidywano też odzyskanie konwiktu, tzw. „Philippinum”, przy ul. Mazurskiej 56, sprzedanego pod naciskiem władz hitlerowskich przez niemiecką Prowincję Trójcy Świętej.

1949 – W Małym Seminarium Duchownym w Chełmnie powstał młodzieżowy hufiec pracy, tzw. „Służba Polsce”. W ramach hufca uczniowie wykonywali przepisane ćwiczenia oraz wiele prac społecznych. Uczestniczyli w imprezach sportowych w ramach „Służby Polsce”, jak np. w biegu narodowym, gdzie zwycięzcami byli często uczniowie naszej szkoły, czy w marszach jesiennych. Były również prace społeczne, jak pielenie buraków, porządkowanie stadionu miejskiego, z którego mogli korzystać w czasie zajęć z wychowania fizycznego. W ramach działalności sportowej odbywały się rozgrywki pomiędzy klasami i zawodnikami.

1950 – Drugi rok nowicjacki wystawił w Ołtarzewie „z dobrym powodzeniem” operetkę pt. „Zaczarowane skrzypce”.

1951* – Od 31 stycznia do 21 lutego ks. prowincjał Stanisław Czapla przeprowadził wizytację kanoniczną domu w Ołtarzewie.

1965** – Ks. rektor Józef Lisiak SAC odwiedził pallotyńskich kleryków odbywających służbę wojskową w Szczecinie.

1967* – W Chełmnie odbyły się uroczystości pogrzebowe ks. dra Józefa Bogdana, b. mistrza nowicjatu, profesora Seminarium, rekolekcjonisty. Szczątki zmarłego złożono w grobowcu kwatery pallotyńskiej, na miejscu trumny ks. Waleriana Siudy (†1953), która szybko się rozpadła, a szczątki Siudy złożono w trumnie ks. Stanisława Wojaka (†1945). W strugach ulewnego deszczu trwały całe uroczystości pogrzebowe ks. Józefa.

1971 – Odbyło się spotkanie z ks. Józefem Lesiakiem, dyrektorem Krajowego Dzieła Duchowej Pomocy Powołaniom. Klerycy włączyli się w duszpasterstwo powołań i pomoc w prowadzeniu obozów wakacyjnych dla kandydatów do Stowarzyszenia. 

Ks. Tadeusz Madoń poprowadził w Ołtarzewie dzień skupienia dla chłopców objętych duszpasterstwem powołań kapłańskich.

1977* – W Ołtarzewie kurs pierwszy alumnów przygotował program artystyczny z racji karnawału. Przestawienie odbyło się w refektarzu.

1978 – Po południu ks. B. Weiss, profesor z Moguncji i ojciec duchowny tamtejszego seminarium, miał wykład dla naszych alumnów pt. „Bezreligijne chrześcijaństwo Dietricha Bonhoeffera w oświetleniu współczesnym”. Przed południem ks. Weiss odwiedził w towarzystwie ks. Anastazego Bławata Niepokalanów i miał wykład na ATK.

1983 – Po południu, z wykładem „Postać Pierre Teilhard’a de Chardin”, przybył ks. Mieczysław Lubański, dziekan filozofii na ATK. Po wykładzie odbyła się interesująca dyskusja.

1986 – Odbyła się prapremiera „Opowiadania o Męce i Śmierci Pana Naszego Jezusa Chrystusa”, w reżyserii kl. Andrzeja Gładysza.

1987 – Została zatwierdzona nowa Rada Prowincjalna. Ks. Czesław Parzyszek został wybrany na drugą kadencję na urząd prowincjała, podobnie ks. Henryk Kietliński – wiceprowincjała i ks. Stanisław Kuraciński – radcy. Do tej trójki dołączyli jako radcy prowincjalni: ks. Roman Tkacz, sekretarz ds. Apostolstwa oraz ks. Stanisław Gawryło, redaktor Pallottinum. Nowa Rada rozpoczęła urzędowanie 25 III 1987.

1988 – Ks. prowincjał Czesław Parzyszek przewodniczył uroczystej Mszy św., podczas której dokonał wprowadzenia w posługę lektora i akolity – 27 i 26 alumnów.

1988 – W Wadowicach na Kopcu zmarł ks. Ludwik Broda (ur. 1912 w Nowej Wsi; od 1948 Wirek, od 1959 dzielnica Rudy Śląskiej; w parafii Kochłowice, w ówczesnej diecezji wrocławskiej), profesor Seminarium, rekolekcjonista. 

Po święceniach kapłańskich pełnił funkcję ojca duchownego w Collegium Marianum w Wadowicach, a następnie w Seminarium w Ołtarzewie. Wygłaszał też konferencje ascetyczne w dniach skupienia. Był już wtedy cenionym kaznodzieją i rekolekcjonistą, miał bowiem donośny głos, dobrą pamięć i łatwość słowa. W 1939 znalazł się w Huszczy k. Białej Podlaskiej; do Ołtarzewa powrócił 12 XII tego roku. Podjął ponownie obowiązki ojca duchownego, prowadził też wykłady z teologii ascetycznej (1940-43) i liturgiki (1941/1942). Udzielał się w duszpasterstwie w kaplicy seminaryjnej i w okolicznych parafiach. W czasie wojny był członkiem Działu Kwalifikacyjnego PKO niosącego pomoc ubogim; w tym celu przeprowadzał zbiórki pieniężne i materialne w pobliskich miejscowościach. Wraz z Seminarium przeniósł się w 1942 do Wadowic.

Po wojnie podjął pracę rekolekcjonisty i misjonarza ludowego. Powrócił jeszcze w 1951 do pracy w Seminarium, obejmując przez rok funkcję ojca duchownego. Ostatecznie dekretem prowincjała z 17 X 1952 został wyznaczony do głoszenia rekolekcji, zapoczątkowując tzw. grupę misyjno-rekolekcyjną.

Pracował głównie na dwóch polach – formacji pallotyńskiej i rekolekcji ludowych. Pozostał więc w pamięci wielu współbraci jako wspaniały wychowawca, gorliwy misjonarz, Boży kapłan i sumienny pallotyn. Trudno jest zliczyć, ile wygłosił misji ludowych i rekolekcji czy nauk lub konferencji ascetycznych dla sióstr zakonnych, dla różnych grup i stanów. Służył chętnie ludziom na ambonie i w konfesjonale. Posługiwał też księżom, zgromadzeniom zakonnym męskim i żeńskim. Doskonale znał na pamięć długie cytaty z Ewangelii. 

Ostatni czas swego życia apostołował już cierpieniem. Często przebywał w szpitalu, to znowu wracał na Kopiec, aby cierpieć. Trudno więc mówić o bezpośredniej przyczynie śmierci, zwłaszcza że od kilku lat leżał już w łóżku. W tej chorobie dojrzał do nieba. 

1991 – Rada Prowincjalna debatowała nad „Projektem podziału Prowincji Chrystusa Króla”. Natomiast na sesji z 27 III 1991 Rada Prowincjalna przyjęła i podpisała swoją „Opinię” na temat „Projektu podziału Prowincji” i oba dokumenty odesłała do Zarządu Generalnego.

1991 – Dom w Łodzi (ul. Łagiewnicka 197/201) uzyskał zatwierdzenie kanoniczne. W budynku znajduje się kaplica pw. MB Fatimskiej i salki duszpasterskie. Pierwszym rektorem został mianowany 22 VI ks. Stanisław Rękawek (do 1996).

1991 – luty-lipiec – Misjonarze skierowani do pracy na Daleki Wschód: ks. Piotr Czerwonka (Papua-Nowa Gwinea), ks. Łukasz Kopaniak i ks. Jerzy Suszko (obaj Korea Południowa) rozpoczęli w Szkocji kurs języka angielskiego. Ks. Czerwonka 5 IX odleciał do Papui Nowej Gwinei (wylądował wieczorem 6 IX). 7 IX do Seulu w Korei przylecieli księża Suszko i Kopaniak (od 14 X rozpoczęli studium języka na Uniwersytecie Sogang).

1991 – luty/marzec – Rozpoczęła działalność niezależna katolicka rozgłośnia Wspólnota Serc. Założycielem i dyrektorem radiostacji był proboszcz parafii Najśw. Serca Pana Jezusa w Ząbkowicach Śląskich ks. Marek Rudecki. Radio nadawało swoje programy na fali UKF 66, 96 MHz kilka razy w tygodniu po kilka godzin. Miało zasięg kilkadziesiąt km w Kotlinie Kłodzkiej.

1994 – Jacek Wróbel dołączył do wspólnoty seminaryjnej w Ołtarzewie i rozpoczął czwarty semestr studium filozofii. Dotychczas ukończył on trzy semestry filozofii w seminarium diecezji zamojsko-lubaczowskiej w Lublinie. We wrześniu tego roku rozpoczął nowicjat w Wadowicach, a po jego ukończeniu kontynuował swoją formację intelektualną w Ołtarzewie.

1996 – Rozpoczęły się w Ołtarzewie rekolekcje dla alumnów, prowadzone przez ks. rektora Bogusława Szpakowskiego i ojca duchownego ks. Mariana Sobczyka.

2000 – Bp elbląski Andrzej Śliwiński wydał dekret nadający kościołowi w Łęgowie tytuł Matki Bożej Fatimskiej (odpust 13 maja).

2002* – W Ząbkowicach Śląskich odbyła się uroczystość pogrzebowa br. Stanisława Sopaty. We mszy koncelebrowanej przez ks. prowincjała Tomasza Skibińskiego uczestniczyli licznie księża i bracia pallotyni, duchowieństwo diecezjalne z dekanatu Ząbkowice oraz rodzina zmarłego współbrata. Br. Stanisław został pochowany w kwaterze pallotyńskiej na cmentarzu ząbkowickim.

2003 – W Otwocku zmarł ks. Marian Sikora (ur. 1915 w Habinghorst, w diecezji monastyrskiej, w Niemczech, Westfalia), doktor prawa kanonicznego, profesor teologii moralnej i prawa kanonicznego w seminarium w Ołtarzewie, notariusz kurii gdańskiej i sądu metropolitalnego w Warszawie, sekretarz Prymasowskiego Studium Życia Wewnętrznego.

Jako profesor był wychowawcą wielu alumnów. Przez większość swego życia posługiwał różnym żeńskim zgromadzeniom zakonnym. Powierzane mu liczne obowiązki wykonywał sumiennie. Miał łatwość nawiązywania kontaktów z nimi. Nie lubił sztywnych struktur ani przesadnych formalności. Był uczciwym, szlachetnym, radosnym i skromnym człowiekiem. W rozmowach wyznawał o sobie, że niewiele zrobił, ale zawsze starał się powierzać wszystko Temu, który go powołał i ustanowił kapłanem. Kochał modlitwę brewiarzową i Eucharystię. Lubił spowiadać. Modlił się z Radiem Maryja. Żył misjami i wszelką działalnością Stowarzyszenia.

2008* – Rada Generalna zatwierdziła wyniki ostatecznych wyborów: 

-w Prowincji Zwiastowania Pańskiego: ks. Kazimierz Czulak (prowincjał), ks. Lesław M. Gwarek (wiceprowincjał), ks. Adam Golec, ks. Leszek Woroniecki i ks. Adrian Galbas (radcy prowincjalni); 

-w Prowincji Chrystusa Króla: ks. Józef Lasak (prowincjał), ks. Czesław Parzyszek (wiceprowincjał), ks. Józef Ciupak, ks. Józef Nowak i ks. Piotr Banach (radcy prowincjalni). Nowe Rady Prowincjalne rozpoczęły swoją kadencję 25 marca 2008.

2017** – W gmachu Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie odbyła się obrona prac magisterskich diakonów Wyższgo Seminarium Duchownego Stowarzyszenia Apostolstwa Katolickiego. Wydarzeniem tym alumni kończą swój etap studiów seminaryjnych w drodze ku kapłaństwu.

Najpierw egzamin przed odpowiednią komisją, której przewodniczył ks. prof. dr hab. Tomasz Wielebski i po pozytywnych odpowiedziach oraz życzliwej przychylności komisji egzaminacyjnej, długo oczekiwany tytuł magistra teologii…. potem wspólna kawa i …. wspólna radość.

ks. dr Stanisław Tylus SAC, Pallotyński Instytut Historyczny