Prowincja Chrystusa Króla

PALLOTYŃSKI INSTYTUT HISTORYCZNY

Kalendarium Pallotyńskie na 21 sierpnia

1940 – Po ponad 10-miesięcznym śledztwie w więzieniu w Baranowiczach ks. Stanisław Szulmiński został skazany na 5 lat ciężkich robót w łagrze. Nie udowodniono mu działalności szpiegowskiej, ale stwierdzono, że jest człowiekiem niebezpiecznym dla społeczeństwa i 17 XII został wywieziony do Uchty w Republice Komi.

*******************************************************

Inne wydarzenia tego dnia:

1839 – Ks. Wincenty Pallotti rozpoczął pisać w Camaldoli dzieło „Pobożne Zjednoczenie Apostolstwa Katolickiego”.

1907 – Ks. generał Max Kugelmann przysłał ks. Alojzemu Majewskiemu oficjalne pismo pozwalające na założenie na ziemiach polskich kolegium dla kształcenia miejscowych powołań kapłańskich.

Ksiądz Majewski wraz z przesłanym mu do pomocy ks. Alojzym Hübnerem, zaopatrzeni w listy polecające, udali się w podróż do Wielkopolski, Małopolski i na Śląsk, w celu uzyskania poparcia dla swoich planów i zdobycia środków finansowych. W Krakowie zależało im bardzo na spotkaniu z arcybiskupem kard. Janem Puzyną. Niestety, kardynał w tym czasie chorował i przebywał w klasztorze Kamedułów na Bielanach. W jego zastępstwie przyjął ich sufragan krakowski, bp Anatol Nowak, który nie mógł jednak zająć żadnego stanowiska w tym względzie, ponieważ zezwolenie musiał dać ordynariusz miejsca. Ponadto obaj pallotyni nie mieli jeszcze oficjalnego pisma Kongregacji, które upoważniałoby ich do założenia domu zakonnego w Polsce. Wobec niepowodzenia w Krakowie, ks. Majewski i ks. Hübner wyjechali w rodzinne strony, by powrócić do Krakowa we wrześniu.

1926 – sierpień – Na Kopcu przebywał ks. neoprezbiter Konrad Schenzle (+1987), z niemieckiej Prowincji Najśw. Serca Jezusa, podejmując naukę języka polskiego.

1926 – Na szkarlatynę zmarł … Prostak, uczeń Collegium Marianum na Kopcu (w tym dniu otrzymano informację telegraficzną o jego śmierci). Tego roku uzyskał świadectwo maturalne.

1927 – Na Kopcu rozpoczęły się rekolekcje dla członków stowarzyszenia, które wygłosił ks. senior Alojzy Majewski.

1932 – Ks. Augustyn Zaraza z ks. Józefem Chudzińskim odpłynęli z Hamburga statkiem „San Martin” via Rio de Janeiro do Urugwaju, aby podjąć pracę duszpasterską wśród emigracji i miejscowej ludności. Do Montevideo przybyli 12 IX.

1935 – W dniach 21 – 27 sierpnia w Ołtarzewie, ks. Wojciech Turowski głosił rekolekcje dla pallotyńskich kapłanów. Uczestniczyli w nich m.in.: ks. prowincjał Jan Maćkowski, ks. Stanisław Szulmiński, ks. Franciszek Cegiełka.

1938 – Bracia ołtarzewscy pod kierunkiem ks. Stanisława Hereśniaka wyruszyli na całodzienną wycieczkę do Kampinosu.

1937 – Ks. Jan Kapcia pożegnał Ołtarzew i wyjechał na stałe do Warszawy.  Studiował na uniwersytecie warszawskim i mieszkał w domu przy ul. Skaryszewskiej, a następnie został wysłany na studia biblijne do Rzymu, gdzie przybył 5 XI 1938.

1942 – Około godz. 5.03, w  więzieniu w Brandenburg-Görden k. Berlina został ścięty ks. Franz Dionysius REINISCH (ur. 1903 w Tisis k. Feldkirch (od 1925 włączone do miasta Feldkirch) w Austrii), austriacki pallotyn i członek Ruchu Szensztackiego, męczennik sumienia, symbol oporu przeciwko nazizmowi – odmówił złożenia przysięgi Hitlerowi, sługa Boży.

Ksiądz Reinisch uważał, że Hitler jest ucieleśnieniem antychrysta i doszedł do wniosku, że nie może składać przysięgi na Hitlera. Swój wybór oznajmił rodzinie, przyjaciołom i zwierzchnictwu kościelnemu. Prawie wszyscy odradzali mu tego wyboru, gdyż odmowa przysięgi oznaczała śmierć. Jedynym, który umacniał go w tych przekonaniach był ks. Joseph Kentenich; mówił on wtedy: „Niech każdy stara się działać roztropnie i mądrze. Nie każdy ideał nadaje się dla wszystkich. Jeżeli komuś sumienie mówi, że trzeba przysięgać, niech to czyni. Gdy jednak sumienie przysięgi zakazuje, trzeba słuchać głosu sumienia” (ks. Augustyn Urban). Podczas wieczornego spaceru w ogrodzie rekolekcyjnym, kiedy rozmawiał z ks. Kentenichem, ten mu powiedział: „Jeżeli to jest wolą Bożą, wtedy niech ksiądz umrze jako baranek ofiarny” (A. Urban).

28 V 2013 w diecezji Trewir został otwarty jego proces beatyfikacyjny (na szczeblu diecezjalnym).

1944 – Niemcy przeprowadzili ewakuację ludności warszawskiego Kamionka do obozu przejściowego w Pruszkowie. Przy kościele na ul. Skaryszewskiej pozostał ks. Józef Szykowski wraz z jednym księdzem i dwoma cywilami (jednym z nich był znajomy ks. rektora, inż. Stanisław Marzyński).

1949 – Rada Prowincjalna mianowała mistrzem nowicjatu kleryków w Ołtarzewie ks. Michała Kordeckiego.

1951 – Bracia Antoni i Tomasz Całkowie zostali przeniesieni z Suchar do Ołtarzewa, gdzie pozostali aż do śmierci (1998 i 2002), pracując głównie na gospodarstwie.

1961 – Ołtarzew odwiedzili bpi warmińscy: Tomasz Wilczyński, delegat Prymasa Polski z uprawnieniami biskupa rezydencjalnego w Olsztynie i Józef Drzazga.

1967 – Kard. Karol Wojtyła, metropolita krakowski, jadąc z Warszawy do Lublina odwiedził dom pallotyński w Otwocku.

1977 – Ośmiu kleryków ołtarzewskich brało udział w uroczystościach koronacji cudownego obrazu Matki Bożej Błotnickiej w Starej Błotnicy (20 km na płn.zach. od Radomia). Wyjechali oni rowerami do Radomia poprzedniego dnia, a następnie szli pieszo do Błotnicy i z powrotem.

Korony na skronie Jezusa i Jego Matki nałożył Karol kard. Wojtyła, metropolita krakowski przy udziale abpa Henryka Gulbinowicza. Kościół w Starej Błotnicy od 1963 ma rangę sanktuarium maryjnego ziemi radomskiej, a obraz ma nazwy: Matki Bożej Błotnickiej, Królowej i Pani Ziemi Radomskiej oraz Matki Bożej Pocieszenia.

– Kazanie odpustowe ku czci św. Rocha w Lipkowie wygłosił ks. wicerektor Stanisław Orlicki.

1979 – W Ołtarzewie, w dniach 21 – 25 sierpnia, rekolekcje dla pallotyńskich współpracowników prowadził ks. Stanisław Rudziński. Uczestniczyło w nich ok. 30 osób.

1980 – Od kilku dni (od 14 sierpnia) trwały strajki na Wybrzeżu, zakończone zawarciem czterech porozumień sierpniowych (30-31 sierpnia). O tych wydarzeniach ołtarzewski kronikarz napisał: „Od kilku dni w domu panuje ogólne podniecenie, na skutek wydarzeń ogólnopolskich. Klasa robotnicza strajkuje głównie na Wybrzeżu, Szczecinie, Elblągu i w innych miastach, domagając się istotnych zmian w systemie gospodarczym, a nawet i politycznym”.

1983 – W pięćsetną rocznicę objawień, kard. Franciszek Macharski ukoronował statuę Matki Bożej Sierpeckiej (Matki Niezawodnej Nadziei) – koronami papieskimi. Figura znajduje się w kościele Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Sierpcu (kościół benedyktynek; od 8 września 1981 erygowano tu parafię). Od 2004 duszpasterstwo parafialne oddano pod opiekę pallotynom.

1988 – W szpitalu w South Bend (USA) zmarł br. Wacław Rygielski (ur. 1909 1909 w Łodzi, w ówczesnej archidiecezji warszawskiej). W końcu X 1968, mając prawie 60 lat życia, poprosił przełożonych o zezwolenie na wyjazd do USA celem poddania się leczeniu, które zapewniła mu rodzina Hlawaczów z miasta South Bend (stan Indiana), zaprzyjaźniona z nim i z pallotynami jeszcze z czasów warszawskich. Zapewniali mu podróż, mieszkanie i utrzymanie.

Za zezwoleniem prowincjała został w USA dłużej, jak się okazało do samej śmierci. Z przełożonymi utrzymywał stały kontakt listowny. Chętnie przyjmował współbraci i w miarę swych możliwości utrzymywał kontakt z polskimi pallotynami pracującymi w USA. W South Bend pomagał gorliwemu proboszczowi św. Jadwigi, ks. Mateuszowi Sienkiewiczowi, w kościele i w akcji charytatywnej na rzecz samotnych i chorych parafian – odwiedzał ich w domach, zanosił Komunię Świętą oraz wyjaśniał podstawowe prawdy wiary. Stał się apostołem chorych.

Br. Rygielski był człowiekiem służby. Bardzo wiele pomagał potrzebującym, pokrzywdzonym i cierpiącym. Starał się nawiązywać dobry i kulturalny kontakt ze spotkanymi ludźmi. W czasie wojny okazywał serce biednym, pozostawiając wiele dobrych wspomnień w ludziach, którym spieszył z pomocą. Przez wiele ostatnich lat był człowiekiem cierpienia, które wpisało się w jego życie i pracę. Zresztą ciężar ludzkiej pracy znał dobrze już od czasów dziecięcych. Własne cierpienia pogłębiały w nim wrażliwość i dobroć względem innych. Jak sam stwierdzał, zbratał się z pobliskim szpitalem i służbą zdrowia. Wiele też dni swego życia spędził w szpitalu. Pozostały po nim długie i serdeczne listy, zwłaszcza z ostatnich lat.

1990 – W nocy z 20 na 21 VIII zmarł w Chełmnie ks. Edmund Ossowski (ur. 1929 w Kosobudach k. Chojnic, w parafii Brusy, w diecezji chełmińskiej). Od 1984 był rektorem i proboszczem parafii św. Józefa w Chełmnie. Zaangażował się bardzo aktywnie w sprawy budowy domu wspólnotowego i sal katechetycznych.

Jako kapłan był dobrym pasterzem i szczególną troską otoczył kapłanów diecezjalnych i zakonnych. Darzył ich przyjaźnią i sercem jednoczył wokół siebie, tak jak to czynił św. W. Pallotti. Mieszkanie ks. Edmunda było zawsze otwarte dla wszystkich kapłanów. Sami kapłani cenili go za tę dobroć i gotowość do spieszenia im z pomocą. Całe swoje życie poświęcił pracy duszpasterskiej.

Troską otaczał też chorych i potrzebujących, znajdując czas dla ludzi przeżywających różne problemy. W załatwianiu spraw, niekiedy trudnych, starał się nikogo nie urazić, nawet za cenę przegranej. Pozyskiwał ludzi ogromną dobrocią, otwartością i subtelną wrażliwością, nie tylko w spotkaniach towarzyskich, lecz również urzędowych z przedstawicielami władz państwowych. Okazywał szacunek każdemu człowiekowi bez względu na zajmowane stanowisko. Przy tym wszystkim był kapłanem pokornym i skromnym. We wspólnocie jako przełożony z głębokim wyczuciem i oddaniem służył współbraciom, budując klimat zaufania, jedności, współpracy i przyjaźni. Umiał być ojcem wspólnoty i bratem dla wszystkich.

1993 – Ks. Antoni Czulak zakończył urząd proboszcza w Ożarowie Mazowieckim (od 1984).

1997 – Z funkcji rektora i proboszcza w Ostrołęce odszedł ks. Antoni Pęksa i od 1 IX zamieszkał w Laskowcu, aby spełniać tu obowiązki rektora tymczasowej kaplicy. Ks. Pęksa był pierwszym proboszczem parafii w Wojciechowicach w Ostrołęce.

2012 – Wspólnota ząbkowska pożegnała br. Jana Grabowskiego, który po kilku latach pracy w Pallotyńskim Sekretariacie Misyjnym wyjechał na misje na Wybrzeże Kości Słoniowej, aby tam posługiwać w Bazylice Matki Bożej Pokoju w Yamoussukro.

2014 – W Ząbkach, w obecności ks. prowincjała Józefa Lasaka i administratora prowincjalnego ks. Tomasza Pławnego, nastąpiło przekazanie władzy rektorskiej. Do Kielc odszedł dotychczasowy rektor, ks. Jerzy Firczyk, a jego miejsce objął ks. Zdzisław Wdziekoński.

Wspólnotę ząbkowską opuścił ks. wicerektor Andrzej Mucha, który w Sierpcu podjął posługę proboszcza w parafii św. Benedykta i kustosza Sanktuarium Matki Bożej Sierpeckiej Pani Niezawodnej Nadziei.

Po wieloletniej posłudze na Ukrainie, do domu ząbkowskiego przybył ks. Włodzimierz Osica, podejmując pracę w Sekretariacie ds. Ewangelizacji Wschodu.

W przeddzień, w rekreacji miejscowej wspólnoty wzięli udział goście: abp Henryk Hoser, ks. prowincjał Józef Lasak, ks. Marian Faleńczyk z Francji, ks. Robert Płachta, misjonarz z Wenezueli i ks. Andrzej Walczuk z Ukrainy.

2016 – Ks. Wiktor Cyran, dotychczasowy proboszcz parafii św. Klemensa w Odessie, zakończył swoją 9-letnią posługę.  Nowym proboszczem został ks. Jurij Siciński. Na tę okoliczność przybył delegat pallotynów ks. Stanisław Kantor oraz kanclerz Kurii Odessko-Symferopolskiej, ks. Krzysztof Kontek.

ks. dr Stanisław Tylus SAC, Pallotyński Instytut Historyczny