Prowincja Chrystusa Króla

PALLOTYŃSKI INSTYTUT HISTORYCZNY

Kalendarium Pallotyńskie na 30 stycznia

1989 – W Ząbkowicach Śląskich zmarł ks. Augustyn Urban (ur. 1911 w Chróścicach (Chrosczütz, Krościce) na Śląsku Opolskim), profesor i ojciec duchowny Niższego Seminarium Duchownego dla Spóźnionych Powołań Kapłańskich w Chełmnie, mistrz nowicjatu, rekolekcjonista, propagator Szensztackiego Ruchu Apostolskiego w Polsce, historyk polskich pallotynów.

Miejsce jego urodzenia – Śląsk, praca w Zjednoczeniu i jego wypracowana duchowość – predysponowały go do budowania pomostów pomiędzy ludźmi i instytucjami. Tak sam o tym pisze: „Musiałem stale uprawiać ascezę i czynię to jeszcze dziś, aby być dalej budowniczym pomostów między pallotynami a Ruchem Apostolskim, między pallotynami polskimi a niemieckimi, między hierarchią a ludźmi świeckimi, którzy też mają być apostołami, między niewiastami i mężczyznami. Droga ta była uciążliwa, ale pełna białych róż. A za najpiękniejszy rok uważam 1944, kiedy najgłębiej spotkałem się z Bogiem i z ludźmi” („Moje wspomnienia”, s. 181).

Sam doskonale władał językiem polskim i niemieckim. Miał siostrę Józefę (w świecie Annę, 1917-2009, przełożoną prowincjalną w Szensztackim Instytucie Sióstr Maryi 1968-80), i młodszego brata Alojzego (ur. w Chrosczütz 6 VI 1915; †1 VIII 1995 w Swellendam, RPA), również pallotyna (profes 1 V 1938, kapłan 4 VIII 1946), członka regii chilijskiej, a potem Regii św. Józefa w Afryce Południowej. Ks. Augustyn był siostrzeńcem ks. Wojciecha Urbana (1897-1978), proboszcza w Rydułtowach (1937-1968).

****************************************************

Inne wydarzenia tego dnia:

1929 – Pallotyński dystrykt brazylijski w Santa Maria został podniesiony do rangi regii.

1929 – Księża: Alfons Męcikowski, Wojciech Turowski i Stanisław Wierzbica zostali akcjonariuszami spółki „Dom Prasy Katolickiej”, powołanej do wydawania dziennika katolickiego „Polska”. Na to przedsięwzięcie wyraził zgodę kard. Aleksander Kakowski i komisja prasowa Episkopatu Polski. Na początkowy rozruch spółka uzyskała od Stowarzyszenia pieniądze pożyczone w Holandii i przeznaczone na budowę seminarium duchownego i domu prowincjalnego na Pradze. Uważano bowiem, że Polska potrzebuje bardziej dziennika katolickiego niż nowych budynków. Przeciwny temu był ks. Alojzy Majewski.

1931 – W szpitalu w Warszawie zmarł br. Edmund Soszyński (ur. 1910 w Pakości, w archidiecezji gnieźnieńskiej), pracownik pallotyńskiego wydawnictwa w Warszawie. Został pochowany na cmentarzu Bródnowskim w Warszawie. „Posiadał przyjemny i miły charakter i tym zjednywał sobie sympatię wszystkich współbraci” (ks. Albin Łukiewski).

1945 – styczeń – Z polecenia Kurii Metropolitalnej ks. Albin Łukiewski roztoczył opiekę nad kościołem Królowej Polski (kościół garnizonowy) w Warszawie przy ul. Długiej, mieszkając w warunkach „prymitywno-jaskiniowych”.
W tym czasie siedzibą prowincjała stał się dom w Warszawie przy ul. Skaryszewskiej 12, choć sam prowincjał rezydował w Radomiu. W Warszawie przebywali ponadto: ks. Stanisław Wierzbica w Radości i ks. Józef Szykowski na Pradze przy ul. Skaryszewskiej.

1949 – Administrator apostolski diecezji gdańskiej, ks. dr Andrzej Wronka, poświęcił odbudowany kościół św. Elżbiety w Gdańsku. Mszę celebrował ks. prowincjał Stanisław Czapla, a kazanie wygłosił ks. Wronka. Świątynia jest jednonawową gotycką budowlą z cegły. Ma jedną boczną kaplicę i jedną wieżę stojącą na osi fasady świątyni. Wnętrze świątyni nakrywa gwiaździste sklepienie. Wystrój kościoła jest nowoczesny.

1971 – W Światowy Dzień Chorych na Trąd (ostatnia niedziela stycznia) zostało oficjalnie otwarte centrum pomocy lekarskiej dla trędowatych i dzieci z ich rodzin, Jeevodaya, co w sanskrycie (języku staroindyjskim) znaczy: Świt życia (znane także inne tłumaczenie jako Cytadela Miłości), założone przez ks. Adama Wiśniewskiego SAC. W tym ośrodku żył oraz z poświęceniem, zaparciem, nie myśląc o sobie, pracował, wraz z s. Barbarą Jacentą Birczyńską (pomagała mu od 1966, †2010). Pełnił tu rolę ojca, nauczyciela, kapłana i lekarza. Ośrodek z założenia miał być darem wdzięczności Polaków za 1000 lat chrześcijaństwa. Pragnął, aby jego dzieło przejęła polska prowincja, ale do tego nie doszło. Zamierzał założyć zgromadzenie męskie oraz żeńskie, które działałyby na rzecz trędowatych, ale ostatecznie i te plany nie zostały zrealizowane mimo jego usilnych starań.

1972 – Od dnia dzisiejszego wykłady z psychologii w naszym Seminarium podjął br. dr Romuald Rybicki, prowincjał braci szkolnych.
– Alumni z zespołu muzycznego udzielali się w parafii prowadzonej przez naszych księży w Ożarowie Mazowieckim.
– Dzieci i młodzież z parafii ołtarzewskiej wystawili Jasełka. Organizatorem przedstawienia był ks. wikariusz Zbigniew Stanek.

1975 – W dniach 29-30 stycznia odbyło się w Ołtarzewie sympozjum o ZAK, zorganizowane przez Instytut Apostolski. W sympozjum wzięli udział: klerycy, siostry pallotynki i siostry Marii. 30 stycznia Seminarium odwiedził niespodziewanie ks. radca generalny Henryk Kietliński.

1984 – Zmarła s. Andrzeja Lewandowska, pallotynka (ur. 1906 we Wrzosach k. Torunia, w diecezji chełmińskiej). Wszystkie swe obowiązki spełniała sumiennie i z poczuciem odpowiedzialności. Dzielnie znosiła różne cierpienia, poddając się woli Bożej.

1990 – Ks. Krzysztof Morka i ks. Marian Wierzchowski odlecieli z Australii na tereny misyjne w Papui-Nowej Gwinei. Byli pierwszymi pallotyńskimi misjonarzami, którzy rozpoczęli pracę misyjną w Papui-Nowej Gwinei.

1996* – W Ołtarzewie odbył się pogrzeb śp. br. Jana Petruczynika. Został pochowany w drugiej kwaterze pallotyńskiej na cmentarzu ołtarzewskim.

2003 – W Warszawie zmarła s. Elżbieta Hebel (w 1912 w Luzinie k. Wejherowa), pallotynka, przełożona quasi-prowincji polskiej 1962-1968, asystentka generalna 1968-74. Od 1983 należała do wspólnoty przy ul. Płońskiej w Warszawie. Cechą charakterystyczną jej życia była miłość do Kościoła i zgromadzenia.

2004 – Mszy św. przewodniczył i krótkie słowo wygłosił ks. François Harelimana, pierwszy pallotyn Rwandyjczyk i pierwszy przełożony regii rwandyjsko-zairskiej. Po Eucharystii, sprawowanej w języku polskim, z pomocą ks. Stanisława Skuzy, delegata na Wybrzeżu Kości Słoniowej, ks. Harelimana spotkał się z Grupą Misyjną, a po tym spotkaniu wyjechał do Wadowic.

2009 – W dniach 30 I – 3 II w domu generalnym w Rzymie zebrała się Komisja Historyczna Stowarzyszenia. Obradowała ona po 6.letniej przerwie spowodowanej śmiercią przewodniczącego Komisji, ks. Janusza Dyla. W obradach nowej Komisji brali udział: ks. Mariano Pinasco przewodniczący, ks. Francesco Todisco odpowiedzialny za kontakt z Radą Generalną, ks. João B. Quaini, ks. Martin Manus, ks. James Anchukandathil i ks. Stanisław Tylus. Zaplanowano opracowanie i zredagowanie historii Stowarzyszenia oraz zwrócono uwagę na konieczność motywowania członków Stowarzyszenia do zachowywania pamięci historycznej poprzez codzienne redagowanie kronik, dbałość o archiwum i opiekę nad dziedzictwem kultury na szczeblu wspólnot miejscowych oraz prowincji lub regii.

2010 – W Lublinie, w kościele Wieczerzy Pańskiej, miał miejsce uroczysty koncert chóru „Iubileum”, który świętował tego roku 10.lecie swego istnienia. Nasz chór wraz z goszczącym na jubileuszu chórem „Magnifcat” z Przemyśla dał koncert kolęd. Chór powstał w XI 1999 przy naszej parafii w Lublinie. Dyrygentem i artystycznym kierownikiem od początku jego istnienia jest Tomasz Orkiszewski. Zespół tworzą uczniowie szkół średnich, studenci i osoby pracujące zawodowo.

2012 – Księża, diakoni, alumni i postulanci z Delegatury Matki Bożej Fatimskiej na Ukrainie udali się z pielgrzymką do miejsc związanych z początkiem pracy pallotynów na ziemiach polskich, do Kochawiny i Antoniówki.

ks. dr Stanisław Tylus SAC, Pallotyński Instytut Historyczny