Prowincja Chrystusa Króla

PALLOTYŃSKI INSTYTUT HISTORYCZNY

Kalendarium Pallotyńskie na 15 października 

1981 – W nurtach rzeki Rio Negro w Amazonii utonął ks. Marian Skorżyński (ur. 1947 w Chomętowie – do 2010, obecnie Chomentów – w parafii Bardzice, w diecezji sandomierskiej), misjonarz w Brazylii od 1979. Był człowiekiem dobroci, radości i ruchu. Nie zrażał się trudnościami. Kochał każdego człowieka i nie umiał obrażać się na współbraci. Każdemu starał się spieszyć z pomocą. Utrzymywał kontakt listowny z wieloma ludźmi (stąd nazywano go „Adresik”). Spoczął na cmentarzu w Novo Airão (Amazonia) w Brazylii, pochowany przez ks. Józefa  Maślankę.

*******************************************************

Inne wydarzenia tego dnia:

1918 – Papież Benedykt XV skierował do Polaków, na ręce abpa warszawskiego Aleksandra Kakowskiego, specjalne przesłanie (list) z okazji odzyskania niepodległości przez Rzeczpospolitą.

1922 – Klerycy z Kopca: Augustyn Rolbiecki i Franciszek Wardowski uczestniczyli w nowicjackim domu salezjanów w Kleczy Dolnej, w prymicyjnej Mszy św. pewnego księdza salezjanina, znajomego ich z Rzymu.

1927 – Studium filozofii w Ołtarzewie rozpoczęło rok seminaryjny 1927-28. Filozofię, patrologię i język hebrajski wykładał ks. rektor Franciszek Kilian; historię, filozofię i etykę – ks. dr Tomasz Mącior – ten na wykłady przyjeżdżał w każdy piątek z Warszawy-Pragi.

Studium w Ołtarzewie działało do 1931 i powróciło tu ponownie w latach 1936-42. Po wojnie od 1948 do 1951/1952 i od 1959 do dziś mieści się zarówno filozofia jak i teologia (za wyjątkiem lat 1951-59, gdy filozofia była wykładana w trzech innych miejscach).

1930 – Ks. Stanisław Szulmiński został przeniesiony z Ołtarzewa na Pragę w Warszawie.

1931 – Klerycy: Stanisław Czapla, Paweł Drews, Alfons Pellowski i Julian Zblewski wyjechali na studium teologii do Limburga (1931-32).

– Ks. senior Alojzy Majewski wyjechał do Łodzi w sprawie Wandy Malczewskiej (+1896; ob. służebnica Boża). Ks. Majewski napisał trzy książki poświęcone Malczewskiej: „Żywot świątobliwej Wandy, Justyny, Nepomuceny Malczewskiej. 1822-1869” (Warszawa 1933 wyd. 8), „Wanda Malczewska – widzenia, przepowiednie, upomnienia” (Warszawa 1933 wyd. 4), oraz „Wanda Malczewska – echa pośmiertne” (Warszawa 1933).

1937 – Do Berezy Kartuskiej przyjechali: ks. Walerian Siuda, rektor nowej placówki oraz br. Antoni Kaczmarczyk. Towarzyszył im ks. prowincjał Jan Maćkowski. Zarząd Prowincjalny przyjął Berezę jako bazę wypadową na Polesie – pamiętano o pragnieniu Pallottiego, aby głosić Ewangelię na Wschodzie.

W klasztorze nie można było zamieszkać ze względu na jego dużą dewastację, m.in. brakowało szyb w oknach. Ks. proboszcz, który przyjął pallotynów bardzo życzliwie, nie miał miejsca na nocleg. Ks. prowincjał z ks. rektorem udali się do komendanta obozu dla przeciwników politycznych sanacji, który mieścił się ok. 600 m. od naszej placówki. „Uzyskali od niego pozwolenie na przenocowanie. Przyjęli to z radością. W tej samej chwili otrzymali również telegram z Pińska, od biskupa Bukraby, w którym napisano: Wraz z jurysdykcją dla obu nowych pracowników przesyłam czułe pasterskie błogosławieństwo na rozpoczynającą się pracę Księży Pallotynów w Berezie Kartuskiej” (KA 1937). Tym drugim kapłanem był wikariusz, ks. Leon Chamier-Gliszczyński.

1938 – Ks. Stanisław Szulmiński wyjechał do Kleszczeli, w diecezji pińskiej (ob. pow. Hajnówka), aby głosić tam misje ludowe.

– Ołtarzew otrzymał trzy gotyckie ornaty, zamówione w Radomiu.

1939 – Szerokim echem w społeczeństwie Amiens odbiła się Msza św., odprawiona w katedrze, w intencji poległych obrońców i umęczonej Ojczyzny, przez ks. Czesława Wędziocha. Wziął w niej udział ze strony francuskiej miejscowy biskup i społeczeństwo. Ze strony polskiej obecny był gen. Józef Haller, przedstawiciel polskiego rządu na emigracji, a także członkowie ambasady polskiej, konsulatu i Wojska Polskiego. Przemówienie biskupa i kazanie rektora Misji Polskiej ks. Franciszka Cegiełki SAC, który wszystkich obecnych wzruszył do łez słowami o męczeństwie Ojczyzny, zostały opublikowane w miejscowej prasie katolickiej („Semain Religieuse”). Wydarzenie to przysporzyło Polakom wiele sympatii ze strony francuskiej. Długo Francuzi wspominali patriotyczne kazanie i wypełnioną po brzegi katedrę. Pallotyni pozyskali też wtedy wielu przyjaciół i dobrodziejów, którzy pomogli im w urządzeniu domu.

1945 – Ks. Franciszek Bogdan został skierowany do Gdańska, do domu przy ul. Marii Skłodowskiej-Curie, jako zastępca ks. rektora Aleksandra Wiśniewskiego (Stanisława Wierzbicy).

1948 – W kaplicy MB Częstochowskiej w Gdańsku ks. Franciszek Bogdan odprawił nabożeństwo i wygłosił kazanie na inauguracji roku akademickiego dla Akademii Medycznej.

1951 – Ks. Jan Pęzioł opuścił definitywnie dom w Ołtarzewie, udając się do Gdańska. Funkcje po nim objął ks. Augustyn Werochowski.

1956 – Ks. Józef Żyto zakończył wykłady liturgiki w Ołtarzewie i został duszpasterzem w Chełmnie. Uczył w szkole religii (31 lekcji tygodniowo) i był spowiednikiem 3 żeńskich rodzin zakonnych. Kiedy tego roku wynikła potrzeba skierowania księży do pracy wśród Polonii we Francji, ks. Józef wyraził chęć wyjazdu. Ostatecznie do tego nie doszło. Od 1959 przebywał u pallotynek w Sucharach.

1961 – niedziela – Biskup krakowski Karol Wojtyła dokonał poświęcenia figury Matki Bożej Fatimskiej na Krzeptówkach, którą 6 X Stefan kard. Wyszyński, wręczył ks. Stanisławowi Czapli. Poświęcił też kaplice różańcowe w parku fatimskim. Odtąd rozpoczęła się peregrynacja figury po Polsce, którą połączono z rekolekcjami Różańca Rodzinnego i organizacją Krucjata Różańca Rodzinnego.

W kronice domu tak opisano to wydarzenie: „Po powitaniu Ks. Biskupa, figurkę przed dom wynosi czterech księży ubranych w ornaty. Lud śpiewa: „O Maryjo witam Cię”. Dzieci przedszkolne mówią wierszyki. Później wyrusza procesja różańcowa do pięciu ołtarzy w parku. Prowadzi ją Ks. Biskup. Figurkę Matki Bożej niosą na zmianę: siostry zakonne, ojcowie, matki, młodzież żeńska i męska. W czasie procesji gra orkiestra z Witowa. Przy każdym ołtarzu śpiewana jest Ewangelia święta i odmawiana jest dziesiątka różańca św. Podczas procesji zostały również poświęcone przez Ks. Biskupa stacje różańcowe. Po procesji Ks. Biskup odprawił na ołtarzu polowym przed domem Mszę św. i wygłosił kazanie na temat różańca św. Odtąd figurka Matki Bożej Fatimskiej będzie brała udział we wszystkich triduach Różańca Rodzinnego, które prowadzi ks. rektor z wielką radością i poświęceniem.

Można już bez przesady powiedzieć, że dom kościeliski zrósł się zupełnie z kultem Matki Bożej Fatimskiej. Modlitwa różańcowa w naszej kaplicy zda się nigdy nie ustawać. Każdego dnia przez cały rok – latem o godz. 19.00, zimą o godz. 18.00 – zbierają się czciciele Maryi, by odmówić cząstkę różańca” (Wiadomości Polskiej Prowincji SAC 1962, nr 2, 158). Figurka ta przemierzała wiele różnych miejscowości wraz z jej kustoszem ks. Stanisławem Czaplą.

1963 – Do Wałbrzycha przybył z Lublina br. Józef Pałysa. W 1966 został skierowany do Częstochowy.

1963 – Br. Zygmunt Szponar został przeniesiony z Częstochowy do Ołtarzewa (przebywał tam do 1971).

1970 – Nastąpiła zmiana obsady duszpasterskiej w parafii św. Józefa w Oignies-Ostricourt. Oficjalnie od dziś działali w niej: ks. Stanisław Zyglewicz i ks. Stanisław Jurkowski. Zastąpili oni dotychczasowych duszpasterzy: ks. Józefa Maślankę (wyjechał 4 XI) i ks. Jana Jędraszka (opuścił Oignies 27 IX).

Ks. Zyglewicz w kościele w Oignies zrobił najpierw nowe ławki, założył centralne ogrzewanie i wymienił stolarkę okienną.

1971 – Wielu współbraci z Ołtarzewa wysłuchało oratorium Georga Friedricha Händla „Mesjasz”, w wykonaniu chóru Stefana Stuligrosza z Poznania, w Filharmonii Warszawskiej.

1975 – O. Jean Herre Nicolas, dominikański teolog, dziekan Wydziału Teologicznego we Fryburgu Szwajcarskim, wygłosił w Ołtarzewie wykład na temat: „Powszechność pośrednictwa Chrystusa a zbawienie tych, którzy Go nie znają”. Na wykładzie obecni byli profesorowie, alumni i siostry zakonne.

1976 – Z powodów zdrowotnych, ks. Zenon Modzelewski, wkrótce po powrocie z pogrzebu ks. Jakuba Krzyszczuka, musiał udać się na rekonwalescencję do Viry-Chantillon. Ks. Czesław Wędzioch przejął na pewien czas urząd pełniącego obowiązki przełożonego Regii Miłosierdzia Bożego.

1976 – październik – Ks. Józef Sadzik wydał z podróży do Rwandy, Burundi i Egiptu (24 VII – 15 IX 1975) jednodniówkę „Będziecie mi świadkami”, w nakładzie 50 tys. egzemplarzy.

O swych spostrzeżeniach z tej podróży  ks. Sadzik pisał też w artykule: „Młody Kościół rwandyjski” (PBI 1975, nr 4, 6-10; „Tygodnik Powszechny” 1975, nr 46) i numerze 7-8 „Naszej Rodziny”: „Będziecie mi świadkami. Pallotyni polscy w Rwandzie” (1976). Początkowo władze polskie nie zgodziły się na sprowadzenie tego numeru „Naszej Rodziny” do Polski, gdyż uważały, że lektura tekstów może wpłynąć na zwiększenie powołań zakonnych oraz sugerować katolikom świeckim organizowanie grup apostolskich.

1977 – Bp Zbigniew Kraszewski udzielił w parafii Ołtarzew Sakramentu Bierzmowania 166. osobom.

1978 – Ks. Paweł Góralczyk, prefekt alumnów, uczestniczył w Krakowie w dwudniowym Sympozjum dla wychowawców i ojców duchownych zgromadzeń zakonów męskich w Polsce. Tematyka Sympozjum skupiała się wokół problemów psychologicznych i pedagogicznych w wychowaniu do kapłaństwa i życia zakonnego. Głównym prelegentem był o. Apoloniusz Żynel OFMConv.

1978 – Br. Jan Bandoszek ponownie przybył do Ołtarzewa (pierwszy jego pobyt w Ołtarzewie był w latach 1971-73), gdzie był kierownikiem krawczarni.

1979 – W Ołtarzewie odbyło się spotkanie podsekcji filozoficznej – metafizyków, zorganizowane i prowadzone przez bpa Bohdana Bejze. Problematyka spotkania koncentrowała się wokół podstawowych zagadnień teodycei. W spotkaniu wzięli udział wykładowcy KUL i ATK oraz wykładowcy metafizyki w wyższych seminariach duchownych w Polsce. Razem było obecnych ok. 40 osób.

Po powitaniu uczestników spotkania przez ks. rektora Romana Foryckiego, bp Bejze, przewodniczący Podsekcji Metafizyki, powiedział, że obrady nawiązują do programu Kongresu Teologów Polskich, który odbył się w 1976 w Krakowie Mogile staraniem ówczesnego przewodniczącego Komisji Episkopatu Polski ds. Nauki Katolickiej, kard. Karola Wojtyły, na temat „Teologia nauką o Bogu”.

Na spotkaniu wygłoszono następujące referaty: „Epistemologiczno-metodologiczne problemy filozoficznego poznania Boga” (ks. prof. Stanisław Kamiński);

„Drogi afirmacji Boga” (s. prof. Zofia Zdybicka); „Filozoficzne koncepcje istoty Boga” (prof. Mieczysław Gogacz). Całość referatów i wypowiedzi podsumował ks. prof. S. Kamiński, przewodniczący Sekcji Filozoficznej.

1982 – Ks. generał Ludwig Münz skierował do wszystkich współbraci list dotyczący formacji braci w Stowarzyszeniu. Pisząc tam o trzech rodzajach wykształcenia i formacji: zawodowo-specjalistycznej, katechetycznej i kulturalnej, postulował żeby „brat w swojej wiedzy teologicznej nie powinien ustępować wykształconemu katolikowi świeckiemu. Byłoby nawet rzeczą pożądaną, żeby wszyscy bracia mogli zdobyć kwalifikacje do udzielania nauki katechetycznej oraz kulturalnej”.

Ksiądz Generał w omawianym liście podkreślił równość powołania kapłańskiego i na brata w Stowarzyszeniu, ale także ich odrębność. Już w 1995 wydano w Rzymie dokument zatytułowany: „Bracia Stowarzyszenia Apostolstwa Katolickiego”.

1982 – Do Chełmna przybył br. Bolesław Gawryś. Posługiwał tu aż do śmierci w 2014.

1992 – Za zgodą bpa tarnowskiego Józefa Życińskiego został erygowany dom Stowarzyszenia w Białej Niżnej. Umowa powierzała pallotynom parafię Matki Bożej Różańcowej, erygowaną w 1980. W 1997 zmieniono tytuł kościoła na Miłosierdzie Boże.

1992 – W Sekretariacie ds. Miłosierdzia Bożego pracowało 6 kapłanów: Edmund Boniewicz, Stanisław Niewiarowski, Witold Pietrasiuk, Edward Piskorek, Maciej Wendelin Ryś oraz Waldemar Seremak – kierownik Sekretariatu od 9 III 1991. Część z nich stanowiła grupę rekolekcjonistów Sekretariatu. Członkowie Sekretariatu prowadzili działalność na miejscu w Częstochowie i poza miastem, zarówno w kraju jak i za granicą.

Zadaniem Sekretariatu było upowszechnianie i pogłębianie znajomości orędzia Miłosierdzia Bożego oraz przyczynianie się do praktyki nabożeństwa do miłosierdzia Bożego jak również wypracowywanie teologii Miłosierdzia Bożego, a ponadto budzenie w czcicielach świadomości, że są powołani do apostolstwa i dopomaganie im w realizacji tego powołania.

1995 – Kard. Franciszek Macharski uczestniczył w uroczystościach fatimskich na Kopcu, przewodnicząc procesji różańcowej w parku i uroczystej Eucharystii, w której uczestniczyli: ks. prowincjał Mieczysław Olech, ks. Piotr Machnacki, rektor Kopca, księża z dekanatu Wadowice Północ i Wadowice Południe oraz inni kapłani. Obecne były władze miasta Wadowic na czele z p. burmistrz Ewą Filipiak i wiceburmistrzem Andrzejem Sołtysiewiczem. W homilii kard. Macharski poruszył problematykę miłosierdzia i wdzięczności w oparciu o perykopę ewangeliczną „Wdzięczny Samarytanin” (Łk 17,11-19). Kardynał nawoływał też do zachowania tożsamości chrześcijańskiej i narodowej Polaków w kontekście zbliżających się wyborów prezydenta państwa.

1997 – 0dbyła się inauguracja nowego roku akademickiego w Ołtarzewie (po raz 70.). Jubileuszowej Eucharystii przewodniczył i powiedział homilię bp Władysław Miziołek. Wykład inauguracyjny wygłosiła prof. dr hab. Alicja Grześkowiak, senator RP i Marszałek Senatu na temat: „Jan Paweł II obrońcą życia”. Wśród wielu zaproszonych gości nie zabrakło przedstawicieli zaprzyjaźnionych uczelni i seminariów duchownych z Warszawy i okolic oraz wielu rektorów pallotyńskich wspólnot. Okolicznościowe telegramy przesłali: ks. generał Séamus Freeman oraz burmistrz Ożarowa Mazowieckiego.

– Po południu odbył się mecz piłki nożnej – drużyny Seminarium przeciw drużynie Księży; wynik 7:4 dla WSD.

1999 – Erygowano wspólnotę pallotyńską w Bundang-Dong w Korei Południowej.

2000 – Uroczystego poświęcenia ołtarza bł. Józefa Jankowskiego w Ołtarzewie dokonał Józef kard. Glemp. Wykonawcą ołtarza był Wiaczesław Borecki, absolwent ASP w Kijowie, który dostosował go do innych ołtarzy w kościele. Ołtarz znajduje się we wschodniej nawie kościoła pw. Królowej Apostołów. Przy tej okazji Prymas ogłosił też bł. Józefa Jankowskiego patronem miasta i gminy Ożarów Mazowiecki oraz dekanatu Laski.

„Pragnę kochać Boga nad życie. Oddam je chętnie w każdym czasie, ale bez gorącej i wielkiej miłości Boga nie chciałbym iść na drugi świat” (bł. Józef Jankowski).

2002 – W Częstochowie zmarł ks. Jan Porębski (ur. 1932 w Lipniku, w archidiecezji krakowskiej), rekolekcjonista. Ponad połowę swojego 40-letniego kapłaństwa poświęcił pracy rekolekcyjnej; tworzył i rozwijał wspólnoty ZAK, realizując w ten sposób pragnienie i charyzmat św. Wincentego Pallottiego. Troską zmarłego była też służba miłosierdziu Bożemu, zwłaszcza w Dolinie Miłosierdzia, przez głoszenie orędzia objawionego św. Faustynie Kowalskiej.

2004 – Dyrektorka gimnazjum w Osny, Emmanuelle Fernandez, zapowiedziała swoją dymisję.

2011 – W Limburgu zmarł ks. Leon Niechoj (ur. 1928 w Żorach k. Rybnika, w diecezji katowickiej), profesor Seminarium, mistrz nowicjatu braci, duszpasterz w NRD i Austrii, członek Prowincji Najśw. Serca Jezusa. W latach 1979-93 służył jako proboszcz wiedeńskich parafii: Świętego Krzyża, św. Katarzyny Sieneńskiej i Królowej Pokoju (od 1982). Uzyskał austriackie obywatelstwo i traktował Wiedeń jako swoją nową ojczyznę. Kochał muzykę, czemu dawał wyraz zwłaszcza podczas gry na organach. Szczególną wagę przywiązywał do pielęgnowania kontaktów z rodziną.

ks. dr Stanisław Tylus SAC, Pallotyński Instytut Historyczny