Prowincja Chrystusa Króla

PALLOTYŃSKI INSTYTUT HISTORYCZNY

Kalendarium Pallotyńskie na 23 lipca

1958 – Rozpoczęto ponowne starania w sprawie nabycia domu dla księży studentów KUL w Lublinie. Pierwszy dom pallotyński w stanie surowym i dużą posesję – dziś słynnego Ogrodu Botanicznego w Lublinie – władze miejskie przejęły  i urządziły tam szkołę ogrodniczą. Dom ten był zbudowany przez ks. Stanisława Czaplę i ks. Józefa Wróbla. Nad budową tego domu czuwał ks. Józef Żyto.

Nie rezygnując z tego domu w Lublinie pallotyni zakupili na nazwiska prywatne posesję przy Alei Warszawskiej 48 (wtedy była to wieś Sławinek, numer 30). Posesja ta przeszła na formalną własność Stowarzyszenia 2 X 1967. Jako pierwszy przybył ks. Henryk Kietliński, późniejszy prowincjał, aby przygotować dom na przyjęcie pierwszych księży studentów. Pod koniec sierpnia przybył pierwszy rektor lubelski, ks. Alojzy Arendt (+1982). Na kaplicę domową przeznaczono pokój na piętrze i chyba nikt nie przewidywał, że niektórzy sąsiedzi, uprosiwszy księży studentów o pozwolenie uczestniczenia w niedzielnej Mszy św., przybywając na niedzielną Eucharystię stanowią zaczątek nowej parafii w Lublinie. Na początek bardzo życzliwy pallotynom, proboszcz parafii św. Pawła w Lublinie, na terenie której istniała nasza posesja, ks. prałat Józef Dąbrowski, poprosił pallotynów o przejęcie opieki duszpasterskiej w kaplicy cmentarnej przy ul. Lipowej. Propozycję przyjęto. Kilku księży pomagało też w okresie Bożego Narodzenia w tzw. kolendzie. Do naszej kaplicy zaczęło uczęszczać coraz więcej ludzi i tak powoli księża studenci rozpoczęli pracę duszpasterską, nie zaniedbując swoich studiów na KUL-u.

Ks. Alojzy Arendt wspominał Nowym domem na Sławinku interesowały się również władze cywilne. Zaraz w pierwszym czy drugim miesiącu od zamieszkania przyszło wezwanie do stawienia się do Wojewódzkiego Urzędu ds. Wyznań. Poszedłem tam. Rozmowa z kierownikiem referatu ds. wyznań dotyczyła naszego domu i jego mieszkańców. Przede wszystkim chodziło kierownikowi o zorientowanie się, co do przeznaczenia domu, liczby księży, ich zadania itp. Ze zrozumiałych powodów nie tytułowałem się rektorem, ale gospodarzem czy starszym grupy księży, ta rozmowa trwała kilkanaście minut. Potem kilka razy przychodził do nas, ale po ogólnikowej rozmowie ze mną i ks. Kietlińskim, nie zwiedzając domu, odchodził. Ostatnia, w dwóch pierwszych latach istnienia domu, na Sławinku, była wizyta kilku panów z Wojewódzkiej czy Miejskiej Rady Narodowej. Odwiedziny te miały charakter mocno urzędowy. Główną osobą tej delegacji był naczelny architekt wojewódzki albo miejski. Powodem tej nieoczekiwanej wizyty była przebudowa naszego domu. Pan architekt zapytał Kto i jakim prawem prowadzi tę budowę. Wyjaśniliśmy wszystko zgodnie z prawdą, zaznaczając, że mamy pozwolenie z Urzędu Budowlanego, czyli z urzędu podległego Prezydium Rady Narodowej. Panowie ze zdumieniem spojrzeli jeden na drugiego i odeszli, zawieszając remont do wydania ostatecznej decyzji. Ponieważ takowa nie przychodziła, budowaliśmy dalej. Nikt się nie pojawił (z kroniki domu lubelskiego).

Dom przy al. Warszawskiej był jednak zbyt ciasny dla wzrastającej liczby księży studentów. Niektórzy mieszkali poza domem Stowarzyszenia. To było powodem, dla którego zakupiono domek z ogrodem na nazwisko Jan Pałyga (pallotyn), blisko al. Warszawskiej 48, na ul. Bohaterów Monte Cassino. Jednocześnie starano się o zezwolenie na budowanie kaplicy dla wzrastającej liczby wiernych, pragnących korzystać z punktu duszpasterskiego, jak również zabiegano o wzniesienie dużego domu studenta, w ogrodzie przy ul. Bohaterów Monte Cassino 16.

Inne wydarzenia tego dnia

1816 – Na Uniwersytecie Sapienza Wincenty Pallotti zdobył stopień magistra filozofii i sztuk wyzwolonych.

1827 – Ks. Wincenty Pallotti wyspowiadał po raz pierwszy Elżbietę Sannę (wdowę, niepełnosprawną fizycznie, późniejszą jego współpracownicę i członkinię Zjednoczenia Apostolstwa Katolickiego +1857; błogosławiona od 17 IX 2016).

1928 – W Ołtarzewie, w dniach 17-23 lipca, ks. Bernard Pawłowski, miejscowy rektor, prowadził roczne rekolekcje dla braci.

1934 – Ks. Józef Kotlęga wyjechał z Ołtarzewa do Suchar, gdzie pełnił obowiązki ekonoma, wykładowcy teologii w Seminarium i administratora kaplicy.

1942 – W szpitalu w Tarnobrzegu zmarł ks. Józef Jarząb (ur. 1911 w Sielcu, obecnie osiedle Tarnobrzega, w diecezji przemyskiej). Do wybuchu II wojny światowej był prefektem internatu Collegium Marianum w Wadowicach. W czasie okupacji niemieckiej wykonywał pracę duszpasterską w rodzinnej parafii w Sielcu (obecnie osiedle Tarnobrzega), w diecezji przemyskiej. Na skutek wielkiego wysiłku przy okazji wizytacji biskupiej w parafii nabawił się anginy, która w ciągu 4 dni spowodowała jego śmierć. Został pochowany na cmentarzu parafialnym w Sielcu.

1942 – Do Ołtarzewa przybył na stałe br. Stefan Bajda.

1951 – W Pałacu Biskupim w Krakowie o godz. 7.15 zmarł Adam Stefan Sapieha (ur. 14 maja 1867 w Krasiczynie), biskup krakowski w latach 1911-51 (od 14 grudnia 1925 arcybiskup metropolita), kardynał od 1946, senator I kadencji w II Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1922-23, Książę Niezłomny.

W pogrzebie kard. Sapiehy (28 lipca) uczestniczyli przedstawiciele domu pallotyńskiego w Częstochowie, a z Wadowic – wszyscy z Collegium księża, bracia i klerycy, pojechali do Krakowa złożyć hołd Dostojnemu Zmarłemu (z kroniki domu kopieckiego).

1961 – W kongresie Pax Romana we Fryburgu uczestniczył m.in. ks. Józef Sadzik i Jerzy Turowicz.

1972 – Ks. Roman Forycki rozpoczął rekolekcje dla sióstr w Legionowie k. Warszawy.

1973 – Ks. Józef Lisiak wyjechał do Krakowa z posługą głoszenia rekolekcji dla sióstr zakonnych.

1975 – Wspólnota seminaryjna spotkała się z ks. prałatem Josefem Homeyerem, sekretarzem generalnym Konferencji Episkopatu Republiki Federalnej Niemiec.

1977 – Do Ołtarzewa powrócił z ZSRR ks. Bogdan Boniewicz, gdzie dla sióstr zakonnych wygłosił kilka serii rekolekcji.

1978 – Ołtarzew odwiedził ks. Stefan Gobbi (+2011), paulista, promotor Maryjnego Ruchu Kapłanów. Wieczorem miał dla seminaryjnej wspólnoty i sióstr zakonnych konferencję o tym Ruchu. Ks. Gobbiemu towarzyszył ks. Cirisoutic z Jugosławii oraz dwóch polskich księży.

1979 – W Gdańsku, w kościele św. Elżbiety została odprawiona Msza pogrzebowa za ks. Jana Pęzioła, profesora historii Kościoła w Ołtarzewie, rekolekcjonistę. Koncelebrze ok. 40 księży, w większości diecezjalnych i zakonnych (sąsiadów), przewodniczył bp gdański Lech Kaczmarek. On też w krótkim słowie Bożym podkreślił duże doświadczenie życiowe zmarłego i jego posługę duszpasterską w diecezji gdańskiej. Przemawiał też ks. wiceprowincjał Jan Pałyga. Ks. Jan został pochowany w kwaterze pallotyńskiej na gdańskim cmentarzu na Srebrzysku.

1995 – W kościele Chrystusa Króla Pokoju w Warszawie przy ul. Skaryszewskiej poświęcono replikę sztandaru zjednoczonych oddziałów podziemnych. Uroczystości poświęcenia oryginalnego sztandaru dokonał w tym kościele 19 III 1943 ks. Józef Szykowski. Oryginalny sztandar znajduje się obecnie w Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie.

1996 – Prowincja Zwiastowania Pańskiego podjęła współpracę z amerykańską Prowincją Niepokalanego Poczęcia NMP w celu prowadzenia misji w diecezji Parral w Meksyku, a jej efektem było przejęcie parafii pw. św. Jana Chrzciciela w Tenango del Aire (3 VIII 1998).

2018 – W Hodyszewie otwarto przebudowaną ulicę (prowadzi na Krynicę), dedykowaną bł. Elżbiecie Sannie, pierwszą w Polsce (na świecie pierwsza była na Sardynii, w jej rodzinnej miejscowości Codrongianos; w 2005 nadano imię Sanny placowi w Brazylii, w Niterói). Wstęgę przeciął ministr Spraw Wewnętrznych i Administracji, Jarosław Zieliński i ks. wiceprowincjał Waldemar Pawlik.

ks. dr Stanisław Tylus SAC, Pallotyński Instytut Historyczny