Prowincja Chrystusa Króla

PALLOTYŃSKI INSTYTUT HISTORYCZNY

Kalendarium Pallotyńskie na 28 lipca

2018 – W Ołtarzewie zmarł br. Jan Bandoszek (ur. w 1935 w Chełmicy Dużej, w pow. włocławskim), krawiec i artysta-malarz. W 1971 przeszedł do pracy w krawczarni – najpierw w Ołtarzewie (do 1973), potem w Ząbkowicach Śląskich (1973-78) i od 15 X 1978 ponownie w Ołtarzewie, gdzie był kierownikiem krawczarni.

W latach 1993-96 został mianowany przedstawicielem Braci przy Zarządzie Prowincjalnym. Przez szereg lat należał do Komisji Pośrednictwa i Arbitrażu. W 1999 został ustanowiony nadzwyczajnym szafarzem Komunii Świętej.

Poza wykonywaną ofiarnie w Stowarzyszeniu pracą krawiecką, br. Jan oddawał się pasji malarstwa. W wolnych chwilach malował wizerunki Matki Bożej, Jezusa Miłosiernego i umęczonego, obrazy świętych, krajobrazy i martwą naturę. W 2016 jego prace zostały przedstawione na wystawie pt. „Moja droga” w ołtarzewskim Seminarium. Przez długi okres czasu br. Jan miał w Ołtarzewie własny warsztat malarski.

*******************************************************

Inne wydarzenia tego dnia:

1879 – W Bredynkach (Bredinken), w parafii Biskupiec Reszelski, w diecezji warmińskiej, w rodzinie rolnika Beniamina i Zuzanny z d. Liedtke urodził się Augustyn Zaraza (+1956), późniejszy pallotyn, misjonarz w Urugwaju i Brazylii, profesor w Collegium Marianum, radca regii 1919-22, 1924-25, współzałożyciel Pobożnego Stowarzyszenia Misyjnego na ziemiach polskich.

Szkołę średnią ukończył w Masio (Italia) i tam w III 1899 wstąpił do Stowarzyszenia, rozpoczynając nowicjat w Rocca Priora k. Frascati. Sutannę przyjął z rąk ks. Alojzego Pöppla (†1910). 21 IX 1900 złożył pierwszą profesję. Studia filozoficzne i teologiczne odbył w Masio i Rzymie. Święcenia kapłańskie otrzymał 17 VI 1905 w Rzymie. W tym samym roku udał się do Urugwaju, do Montevideo, do pracy wśród Polonii. Pracował tam przy kościele MB z Lourdes.

1914 – Wybuchła pierwsza wojna światowa. Była ona ciosem dla pięknie rozwijającego się dystryktu pallotyńskiego w Polsce. Stan posiadania w chwili wybuchu wojny, to dwa domy (Wadowice-Kopiec i Bochnia), trzech księży, liczni bracia i 92 gimnazjalistów, którzy w tym czasie przebywali na wakacjach.

„Zostałem sam na Kopcu – wspominał ks. Alojzy Majewski. Było jeszcze na Kopcu około 10 braci, a z chłopców zjechało się, pomimo nadzwyczajnych trudności, ze dwudziestu – wszyscy spod zaboru pruskiego. Z niepokojem patrzyli na mnie, bo nie wiedzieli, co będzie. Obawiali się, że i ja gdzieś pójdę. Pewnego dnia wieczorem zwołałem wszystkich do siebie i oświadczyłem, że Kopca nie opuszczę i dopóki choćby jeden z nich to był, pozostanę na miejscu […]. Raz też tylko Kopiec zajęty był przez wojska. Przez tydzień przebywało u nas ok. 600 rezerwistów austriackich. Byli to sami starsi ludzie. Odprawiliśmy dla nich rekolekcje. Wszyscy się wyspowiadali razem z oficerami, a potem znowu wyruszyli na front”.

Nauka na Kopcu trwała mimo działań wojennych, ale ks. Majewski zdawał sobie sprawę, że wszyscy chłopcy pójdą wcześniej czy później do wojska. Podobnie, na wojnę odchodzili kolejni bracia.

1926 – Na Kopcu w Wadowicach odbyły się w dniach 21 – 28 lipca roczne rekolekcje dla księży. Prowadził je ks. [Maksymilian Kohlsdorfer] jezuita, rektor Zakładu Naukowo-Wychowawczego Ojców Jezuitów w Chyrowie.

1929 – Diakoni: Jan Maćkowski (+1952) i Józef Zawidzki (+1979), przyjęli w Wiecznym Mieście święcenia kapłańskie z rąk abpa Ignacego Dub-Dubowskiego, doradcy papieskiego ds. wschodnich.

Przy tej okazji ks. Maćkowskiemu głęboko utkwiły w pamięci słowa pewnego brata kucharza: „Mamy wielu uczonych i doktorów, ale mało mamy świętych. Niech ksiądz będzie świętym kapłanem. […] Potrzebujemy przede wszystkim świętych kapłanów” – o tym pamiętał do końca życia. Ks. Maćkowski prymicyjną mszę odprawił 4 VIII w kościele parafialnym w Przecznie.

1929 – Diakon Kazimierz Buchwald (+1931) przyjął święcenia kapłańskie w Warszawie, z rąk bpa polowego Stanisława Galla, w jego prywatnej kaplicy przy ul. Miodowej 26. Ks. Buchwald studia filozoficzno-teologiczne odbył na Kopcu, a teologię ukończył w kolegium Bobolanum w Lublinie.

1935 – W Gnieźnie święcenia kapłańskie z rąk bpa Antoniego Laubitza, sufragana gnieźnieńskiego, otrzymał ks. diakon Witold Hadziewicz (+1989). Mszę prymicyjną w rodzinnej parafii w Zdołbunowie (diec. łucka) odprawił 15 VIII.

1935* – W dniach 27 – 28 lipca, ks. Franciszek Kilian, sekretarz generalny, ks. Walerian Siuda, rektor, ks. Władysław Czubek, spirytuał i ks. Wikariusz z Barwałdu (kapłan diecezjalny) urządzili sobie pieszą wycieczkę przez góry z Kopca do Porąbki.

1935 – W Kleczy i na Kopcu zakończono żniwa żyta i pszenicy.

1936 – Do Ołtarzewa przyjechał ksiądz z Niemiec (?; brak nazwiska), by nauczyć się języka polskiego. (Zob. pod 17 VIII 1936: ks. Solzbacher ???)

1945 – Br. Feliks Holk został przeniesiony do Gdańska, na placówkę przy kościele Chrystusa Króla, a br. Franciszek Pawlikowski – z domu przy kościele Chrystusa Króla do domu przy ul. Marii Skłodowskiej-Curie.

1962 – Władze państwowe ostatecznie zabrały część domu otwockiego (realizację decyzji rozpoczęto 8 VI 1962) – jedynej placówki rekolekcyjnej w prowincji i zarazem w archidiecezji warszawskiej. Powodem likwidacji był lęk przed formacyjnym wpływem na urzędników państwowych, gdyż z posługi domu rekolekcyjnego korzystały m.in. liczne grupy lekarzy, pielęgniarek, nauczycieli, adwokatów. Częstym gościem był Stefan kard. Wyszyński, który niekiedy osobiście spotykał się z uczestnikami rekolekcji i wygłaszał konferencje. Pomimo interwencji poselskiego koła „Znak” i wystosowanego przez prowincjalat odwołania, władze cywilne odpowiedziały, podtrzymując swą decyzję.

Z tej racji ks. prowincjał Eugeniusz Weron pisał do współbraci: „Dnia 28 lipca 1962 r. nastąpiło zajęcie części domu naszego w Otwocku. Przedstawiciele Wydziału Lokalowego MRN [Miejskiej Rady Narodowej] opieczętowali część domu, która służyła uczestnikom dni na skupienia i przekazali ją Wydziałowi Zdrowia tejże Rady Narodowej. Wydział Zdrowia urządził w zajętych lokalach przychodnię lekarską

[…]. Podając powyższe sprawy do wiadomości Członków, nie chciałbym nikogo przygnębiać czy odbierać odwagi do apostolskiej działalności. Przeciwnie. Wydarzenia ostatnich dni powinny nas skłonić do ofiarniejszej i gorliwszej służby Bogu i Kościołowi”.

1965 – W pogrzebie ks. Tomasza Sobieraja, byłego redaktora prasy katolickiej, wziął udział bp Andrzej Wronka, sufragan wrocławski, prałat Wacław Jabłoński, proboszcz parafii św. Anny w Ząbkowicach, trzech dziekanów i wielu księży diecezjalnych. Zmarły został pochowany w Ząbkowicach Śląskich, w kwaterze pallotyńskiej.

1973 – Ołtarzew odwiedziło dwóch księży salezjanów, pochodzących z Brazylii, a studiujących w Europie.

1975 – Ks. dziekan Jan Schirpenbach z NRD wraz z dwoma innymi księżmi byli przez dwa dni gośćmi Seminarium w Ołtarzewie. Ks. Lucjan Balter, dyrektor biblioteki seminaryjnej, nawiązał z ks. Dziekanem kontakt, który zaowocował przysłaniem do Ołtarzewa cennych książek.

1979 – W dniach 28 VII – 3 VIII, ks. rektor Roman Forycki, poprowadził w Ołtarzewie rekolekcje dla sióstr pallotynek.

1990 – Obowiązki rektora domu w Ząbkach przejął ks. Antoni Pławny i pełnił je do 1996.

1993 – W Ołtarzewie po południu, odbyło się spotkanie z panem Jerzym Szulmińskim, bratem ks. Stanisława. 73-letni Jerzy mieszkał na stałe w Argentynie. Ostatnio odbył podróż na Ukrainę, gdzie w archiwach państwowych w Kamieńcu Podolskim i w Dubnie odnalazł sporo zdjęć i dokumentów dotyczących swoich braci i rodziców. Kronikarz odnotował: „Spotkanie z panem Jerzym było okazją, by usłyszeć i zobaczyć bezpośredniego świadka życia człowieka świętego – księdza Stanisława Szulmińskiego”.

1996 – Pallotyni z prowincji limburskiej opuścili dom Stowarzyszenia St. Boniface’s German Mission, w Londynie. Współbracia niemieccy pracowali tam przez 93 lata. W uroczystości pożegnalnej uczestniczyli bp pomocniczy Westminster Victor Guazelli, radca generalny ks. Wolfgang Weiss, prowincjał ks. Norbert Hannappel, przedstawiciele ambasady niemieckiej i liczni wierni.

1998 – W Warszawie zmarł Zbigniew Herbert (ur. 29 X 1924 we Lwowie), poeta, eseista, dramaturg, twórca słynnego cyklu poetyckiego „Pan Cogito”, autor słuchowisk; kawaler Orderu Orła Białego. Z wykształcenia był ekonomistą, prawnikiem i filozofem. Od 1958 przebywał m.in. we Włoszech, Anglii, Francji, Niemczech, Grecji. Na stałe wrócił do Polski w 1992.

Uznawany jest za jednego z największych polskich poetów XX w. Był jednym z najpoważniejszych pretendentów do Literackiej Nagrody Nobla. W swojej twórczości podejmował różnorodne zagadnienia z zakresu etyki, estetyki i historiozofii. Odwoływał się chętnie do kultury europejskiej, głównie do tradycji starożytnej, konfrontując nieustannie współczesność z historią i mitem.

30 maja 1975 Zbigniew Herbert miał wieczór autorski w pallotyńskim Centre du Dialogue w Paryżu.

Brał też udział w Warszawie we Mszy św. żałobnej za śp. ks. Józefa Sadzika SAC (2 IX 1980), założyciela Centre du Dialogue (1973) oraz założyciela i redaktora paryskiego ośrodka Editions du Dialogue (1966-80).

2004 – Mszy św. żałobnej sprawowanej za ks. Stanisława Kaźmierczaka, redaktora Wydawnictwa ,,Pallottinum”, ppłka Wojska Polskiego (inkardynowanego do archidiecezji gnieźnieńskiej w 1990), przewodniczył bp Bogdan Wojtuś. Spoczął na cmentarzu Świętego Krzyża w Gnieźnie.

2011 – S. Aleksandra, Bonfilia Ciecierska, pallotynka, została pochowana w kwaterze pallotynek na Cmentarzu Łostowickim w Gdańsku.

2016 – Odbyła się druga sesja rozpoznania szczątków Elżbiety Sanny (pierwsza – 26 VII tr.). W obecności Komisji Wikariatu Rzymu oraz ekspertów technicznych zamknięto i zapieczętowano relikwie, umieszczając je w trzech kryształowych ampułkach oraz w cynowej i drewnianej kasecie. Kości Służebnicy Bożej zostały umieszczone w kasecie. W sesji tej pallotynów reprezentowali: przełożony generalny ks. Jacob Nampudakam, postulator generalny ks. Jan Korycki oraz wicerektor wspólnoty miejscowej ks. Wolfgang Weiss. Relikwie zostały profesjonalnie przeniesione do kościoła i umieszczone w ołtarzu, w kaplicy Virgo Potens oraz zamknięte marmurową płytą z napisem „Beata Elisabetta Sanna”. Prace techniczne związane z otwarciem grobu ujawniły istnienie dużej krypty, znajdującej się pod całą kaplicą Virgo Potens.

ks. dr Stanisław Tylus SAC, Pallotyński Instytut Historyczny